III- CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM,
THĂNG TRẦM THEO TỪNG GIAI ĐOẠN
A. GIAI ĐOẠN 1935 – 1955
Chúng tôi vừa trình bày dự án, những khó khăn trong việc thực hiện xây dựng cơ sở, khó khăn về mặt tài chánh... trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên để chúng ta có cái nhìn toàn bộ, trong giai đoạn này, chúng tôi xin trình bày rõ hơn việc đào tạo linh mục trong địa phận nói chung và tại Chủng viện thừa sai nói riêng trong giai đoạn 20 năm (1935-1955) qua những thành quả gặt hái được. Thật thế, các dự án thiết lập Hội Linh mục Thừa sai Việt Nam tại vùng Kontum đã được các vị Bề trên, nhất là Đức Cha JANNIN, Giám mục Đại Diện Tông Tòa, cố gắng hết sức thực hiện về mặt pháp lý cho Hội Linh mục Thừa sai Việt nam, cũng như dự án kiến thiết cơ sở, chương trình đào tạo. Những bước đầu dù có những khó khăn, nhưng cũng đạt được những thành quả đáng khích lệ.
1 - Địa phận đào tạo linh mục
Có một số chủng sinh địa phận MẸ - QUINHƠN được phân phối cho Hạt Đại Diện Tông Tòa KONTUM, số chủng sinh địa phương theo tiếng Chúa gọi vào chủng viện trước khi chia địa phận vẫn tiếp tục học tại tiểu chủng viện Làng Sông, hoặc các đại chủng sinh được gởi tu học tại Đại chủng viện Quinhơn hay Pinăng hay tại Hà-nội.
Trong khi đó, số tiểu chủng sinh được nhập học và được đào tạo tại trường Dự Bị (Probatorium) của địa phận nhà. Trong năm 1939, Tiểu chủng viện (lớp cinquième) Cha Gioan Baotixita Dérouille Bề Trên, cha Aloys Asseray: linh hướng có 30 chủng sinh. Cha Gustave HUTINET NHÌ làm Bề Trên trường Dự Bị, cha Aloys Asseray linh hướng và 3 Sư Huynh Dòng Thánh Giuse giáo sư , với 60 chủng sinh. Học xong trường Dự Bị, các chủng sinh tiếp tục lên Tiểu Chủng Viện địa phận theo chương trình đã đề ra. Bản tường trình của cha Bề trên HUTINET gởi cho Đức Cha về sinh hoạt của Chủng Viện Thừa Sai vẫn hưng thịnh qua hết năm 1939 24. Chính Đức Cha quan tâm đặc biệt về đời sống vật chất, tiện nghi, nhất là tinh thần liên quan đến đời tu.
Về nhân sự đào tạo, dù địa phận thiếu hụt linh mục, nhất là nhu cầu mục vụ mỗi ngày một gia tăng kể cả những vùng cực nam như vùng Ban-mê-thuột giáo dân cũng xin gởi đến đó linh mục chăn dẫn đoàn chiên Chúa, thì Đức Cha vẫn ưu tiên tìm những linh mục đạo đức và đầy đủ khả năng để đảm trách chủng viện. Ngoài ra, Đức Cha còn cắt đặt một số thầy Sư huynh Dòng thánh Giuse 25 và một số thầy giảng người kinh hay một số thầy Đại chủng sinh phụ trách dạy tiểu chủng viện này. Con số chủng sinh trước khi thành lập Trường Truyền giáo và những chủng sinh xuất thân từ Trường Truyền giáo này trong năm 1939 như sau:
“Chủng sinh: 8 (3: Pinăng; 2: Xuân Bích Hànội, 3: Đại chủng viện Quinhơn). Tiểu chủng viện: 1; tiểu chủng sinh : 30 Trường Dự Bị : 1; với số học sinh : 60”.
Nhìn chung, công việc điều hành cũng như đào tạo chủng sinh ổn định trong thời gian 1935-1940.
2- Những thăng trầm
Cũng như bao công việc của Chúa, con đường đi của chủng viện thừa sai Kontum cũng có những Thập giá, các thử thách, những thăng trầm. Ý định của Thiên Chúa sâu thẳm khác với dự tính của loài người, để không ai tự cho rằng thành công là do tài năng của nhân loại.
Một số linh mục thừa sai bị đau ốm như Cha Bề trên HUTINET NHÌ lâm bệnh nặng phải qua Hồng-Kông điều trị cuối tháng 11 năm 1939. Một số linh mục thừa sai khác bị động viên quân dịch vì thế chiến thứ hai sắp bùng nổ : cha Renaud, cha Curien, cha Giffard và cha Romeuf bị gọi về Sàgòn; địa phận còn 13 linh mục mà đa số các linh mục lảo đảo vì mục vụ quá nặng trên vai 27.
Một thiệt thòi to lớn cho địa phận cũng như cho Chủng viện đó là cái chết của Đức Cha JANNIN vào tháng 7 năm 1940. Lúc đó các chủng sinh nghỉ hè không gặp được Vị Sáng lập Chủng Viện Thừa Sai đạo đức, lão luyện, người Cha Già tốt lành. Người đã ra đi vĩnh biệt trong một giai đoạn thời cuộc biến chuyển và khó khăn.