* Ngày 27 tháng 3 năm 1975, Đức Cha ALEXIS PHẠM VĂN LỘC thụ phong Giám Mục tại nhà thờ PHƯƠNG NGHĨA; Giám mục phó với quyền kế vị với Khẩu hiệu ”OMNIUM SERVUM” (TÔI TỚ MỌI NGƯỜI) (1Cor 9, 19).
Ngày 12/08/1975, Ban Quân Quản tỉnh buộc Đức Cha Phaolô Kim (Paul Seitz) Giám mục Giáo Phận cùng tất cả các cha thừa sai ngoại quốc, trong đó có các cha giáo Chủng viện phải hồi hương. Một chỗ trống, làm chao đảo trong việc đào tạo chủng sinh.
ĐỨC CHA ALEXIS, VỊ GIÁM MỤC BẢN XỨ TIÊN KHỞI TẠI GIÁO PHẬN KONTUM phải giải quyết nhiều vấn đề trong giáo phận, nhất là Chủng viện Thừa sai Kontum trong chế độ mới.
Dù gặp bao khó khăn vì thời cuộc chuyển biến quá nhanh và phức tạp, Đức Giám Mục vẫn cho qui tụ các chủng sinh Kontum từ mọi nơi về Chủng Viện tại Kontum để tiếp tục học các môn triết và thần học. Cha Giuse BÙI ĐỨC VƯỢNG được đặt làm Bề trên và cha Phêrô NGUYỄN VĂN ĐÔNG làm quản lý, đồng thời một số linh mục có khả năng gấp rút dạy những môn cần thiết cho đời sống linh mục sau này. Nửa năm sau, vào ngày 06/08/1976 Tòa Giám Mục nhận quyết định của Ban Quân Quản bắt đóng cửa Chủng Viện và phải thi hành hạn chót vào ngày 25/08/1976. Chủng Viện Thừa Sai Kontum bị đóng cửa.
2- Năm 1976 –1991
Chủng viện Thừa sai Kontum bị đóng cửa.
Tòa nhà “Chủng Viện Thừa Sai Kontum” đóng cửa vào ngày 25/08/1976. Tuy nhiên, ơn gọi linh mục thừa sai vẫn còn được duy trì ở nhiều nơi và dưới nhiều thức khác nhau, tựa như những hạt giống tung bay khắp nơi và chôn vùi trong lòng đất. Nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần và lòng nhiệt thành khôn ngoan của Đức Cha Alexis, những hạt giống ơn gọi linh mục tu sĩ đã đâm chồi nảy lộc cho đến ngày nay.
Tiến trình phục hồi việc đào tạo ơn gọi linh mục rất nhiêu khê: chính quyền giải thể Chủng Viện và buộc các chủng sinh phải về quê quán học tập lao động, không được bén mảng đến Kontum. Các chủng sinh tự xoay xở, tự sinh sống và tìm lối cho ơn gọi của mình. Các nơi khác, một số Đại chủng sinh Kontum cũng tự khẳng định ơn gọi linh mục thừa sai Kontum, và dần dần được thụ phong linh mục trong các giáo phận khác sau đó, như cha Phaolô Đậu Văn Hồng tại Ban-mê-thuột (năm 1990), cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị tại Nhatrang (năm 1990), cha Nguyễn Việt Huy tại Phan-Thiết (năm 1990), cha Giuse Đỗ Viết Đại tại Xuân-Lộc (năm 1992), cha G. B. Trần Quang Truyền tại Đà-lạt (năm 1994), Eduardo Trần Ngọc Hoan (1997, Dòng Xitô), cha Giuse Nguyễn Xuân Tĩnh CM (1997, Đồng Nai), cha Đôminicô Mai Xuân Nam (1998 BMT), cha Giuse Nguyễn Văn Uy (1998, BMT) và một số chủng sinh tu học các chủng viện nước ngoài. Tại Hạt Pleiku, để nuôi dưỡng ơn gọi, từ mùa hè năm 1981 đến 1991, một vài chủng sinh lập «Tổ Hợp Gia Công Xe Đạp », tại số 3 Lê Lợi gần nhà thờ Thăng Thiên do thầy Phó Tế Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh làm Tổ trường, với vài tay thợ mới học nghề, như các chủng sinh: Phanxicô Xavie Lê Tiên, Gioan Nguyễn Đức Trường và Phạm Thế Cường, Lâm Như Sơn.
3- Năm 1991 -1992 :
Khôi phục lại việc đào tạo chủng sinh thừa sai Kontum
Trong những năm chuẩn bị mừng Đại Lễ Kỷ Niệm 60 năm thành lập Hạt Đại Diện Tông Tòa Kontum (1932-1992), sau khi cầu nguyện, bàn bạc với các linh mục trong giáo phận, ngoài phần chuẩn bị : ôn lại lịch sử giáo phận, chuẩn bị hình thức tổ chức, và cầu nguyện, Đức Cha Alexis bắt đầu một hoài bão âm thầm cưu mang từ lâu và đầy ý nghĩa: Khôi phục lại việc đào tạo chủng sinh thừa sai Kontum.
Thật vậy, trong thời gian chữa bệnh hay có công việc của giáo phận tại Sài-Gòn, Đức Cha Alexis tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về cơ chế Đại học, điều kiện sinh sống của sinh viên theo học Đại Học. Ngài còn nghiên cứu kỹ môn học thích hợp cho ơn gọi linh mục, hoặc nơi cư trú thuận tiện cho việc học văn hóa và đời sống tu luyện. Ngài lo lắng bố trí nhân sự phụ trách lớp chủng sinh mới này. Ngài nhận thấy chủng sinh thi vào Đại học môn Pháp ngữ có nhiều ưu thế: ít sinh viên thi vào khoa Pháp ngữ, nên xác xuất đậu vào đại học cao hơn, tìm giáo sư để luyện môn này cũng dễ dàng và sách vở nghiên cứu môn triết học và thần học sau này trong Đại Chủng Viện cũng thích hợp hơn. Chính vì thế, Đức Cha cho chủng sinh luyện thi và theo môn Pháp văn. Khó khăn hơn cả là Ngài bố trí linh mục thích hợp phụ trách và Ban giảng huấn sao cho đầy đủ phẩm chất để giúp chủng sinh trong giai đoạn lưu học tại Sàigòn.
Trước nhất, Đức Cha khuyến khích các chủng sinh Đại chủng viện Piô X Đàlạt hay Đại chủng viện Hòa Bình (Đànẵng) đã học triết hoặc thần học, tiếp tục tự bồi đưỡng nhờ một linh mục có khả năng giúp đỡ. Trong khi đó, Ngài còn phải liên hệ với Dòng Đaminh (Ba-Chuông) xin giúp cho một số chủng sinh Kontum chưa qua hết chương trình Đại chủng viện, còn kẹt lại sau năm 1975 để có nơi học cho xong các môn Triết và Thần. Đầu năm 1990, Đức Cha báo tin cho số chủng sinh này biết dự định của Ngài để họ chuẩn bị vào Sài-gòn tìm nơi cư trú, nộp đơn Đại học và nhập học các môn thánh. Vài thầy đại chủng sinh đã vào Thành Phố, cố liên hệ với linh mục quen biết để xin giúp ôn tập các môn cần thiết cho chức linh mục. Thật nhiêu khê: nhiều vị từ chối vì hoàn cảnh không cho phép. Các thầy phải chờ đợi.
Đức Giám mục liên lạc với Dòng Đaminh (Ba-Chuông) và được chấp nhận cho gởi một số chủng sinh tham dự các môn triết học và thần học cùng với học viên của Dòng. Nên, vào đầu năm học (tháng 9 năm 1990), Đức cha Alexis quyết định gởi một số chủng sinh như Phanxicô Xavie Lê Tiên, Gioan Nguyễn Đức Trường, Đaminh Nguyễn Tiến Trung, Phaolô Nguyễn Quốc Bảo, Antôn Nguyễn Văn Binh đã tiếp tục vừa học chương trình Đại học, vừa học môn học thánh tại Cộng Đoàn Đaminh (Ba-Chuông). Các chủng sinh tại Sài Gòn như Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền... tìm cách tiếp tục học Đại Học tại Thành Phố. Họ tự tìm nơi tạm trú để kịp đăng ký vào Đại Học như Trường Đại Học Tổng Hợp (Pháp ngữ), Đại Học Mở (Anh ngữ), Đại Học Luật.... và đồng thời theo học triết học thần học ngoại trú tại Dòng Đaminh (Ba-Chuông). Dù hành trình ơn gọi đầy chông gai gian khổ, kết quả lại rất khích lệ. Các chủng sinh : Giuse Trần Ngọc Tín được phong chức linh mục (năm1998), Phanxicô Xavie Lê Tiên và Gioan Nguyễn Đức Trường (năm 1999), Đaminh Nguyễn Tiến Trung (năm 2000) và linh mục Antôn Nguyễn Văn Binh (năm 2003). Linh mục Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền (2004).
** MỘT KHÚC QUANH
Sau 15 năm thay đổi chế độ, ngày 06 tháng 11 năm 1991, Đức Cha Alexis, Giám mục Giáo phận, ban thánh chức linh mục cho thầy phó tế Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh vào dịp khánh thành nhà thờ Đức An (thuộc thị xã Plei-Ku tỉnh Gialai). Thánh Lễ phong chức trang trọng và phấn khởi làm cho Đức Cha Alexis cảm thấy dù đang trong “đường hầm” vẫn còn tia sáng hy vọng. Việc đào tạo ơn gọi linh mục cho giáo phận là trách nhiệm của Đức Giám mục Giáo phận, nhưng Ngài đang gặp ngõ cụt, chưa biết tính sao để thoát ra khỏi tình thế quá phức tạp. Trong dịp Lễ phong chức linh mục này, thầy Giuse Đỗ Viết Đại và thầy Phanxicô Assidi Phạm Ngọc Quang có đến chào Đức Cha. Đức Cha đặt vấn đề cho hai thầy về cách thức đào tạo ơn gọi linh mục cho các em tốt nghiệp Trung Học. Thầy Giuse Đại thuộc chủng sinh Kontum đã học hết Triết và Thần học tại Giáo Hoàng Học Viện Piô X Đàlạt và đang phụ giúp đào tạo một số thanh niên muốn theo ơn gọi linh mục thuộc giáo phận Xuân Lộc, gần Sài-Gòn hứa tận tình thực hiện ý Đức Cha. Đức Cha hy vọng tìm được giải pháp. Sau ngày thụ phong linh mục của cha Giuse Đại (14.01.1992), Đức Cha một lần nữa, cùng anh Phêrô Nguyễn Anh Võ và thầy Giuse Trần Văn Bảy đến giáo xứ Phúc Lâm (Hố Nai) thăm Cha Giuse Đại và đặt vấn đề khôi phục lại việc đào tạo ơn gọi linh mục cho giáo phận, và về nhân sự phụ trách như thế nào. Tất cả đều thao thức và đồng tâm dự án của Đức Giám mục giáo phận nhà đưa ra. Cha Giuse Đại phụ trách linh hướng, đồng hành với các chủng sinh Kontum tại Sài-Gòn; anh Võ bố trí việc học vì anh đang dạy Pháp ngữ tại Đại Học, thầy Bảy lo quản lý, tìm nơi ăn chốn ở cho mấy chú từ xa tới Thành Phố lưu học. Đức Cha an tâm và thông báo sẽ nhận ứng sinh ơn gọi linh mục cho địa phận.
Trả lời với trích dẫn
