SI-MÔN, VỊ TÔNG ĐỒ NHIỆT THÀNH
( Mt 10, 4 )

Những văn sĩ ngày nay khi viết về thời vàng son của mình thường nhắc nhở đến nhóm thân hữu với một niềm rung cảm, khiến cho ta biết từng người bạn một, biết tên tuổi, tính tình và sự liên kết của họ với nhau.
Những tác giả của Phúc Âm không làm như thế, và một đôi khi có thể quên hẳn một số Tông Đồ bạn. Đó là trường hợp Si-môn, số 11 trong danh sách. Trong danh sách này có hai ông Si-môn. Người đầu tiên là Si-môn Phê-rô, làm nghề chài lưới, người được Chúa đặt làm nền tảng Giáo Hội, mọi người đều biết rõ.Người thứ nhì mang số 11, trước có Giu-đa Ít-ca-ri-ốt, ông được gọi là Si-môn người Ca-na-an.
Si-môn Phê-rô càng nổi danh bao nhiêu thì Si-môn người Ca-na-an càng lu mờ bấy nhiêu. Dù sao ta cũng cố gắng tìm ra một vài điểm về ông Si-môn này.
Si-môn Ca-na-an có thể là người xuất thân từ vùng Ca-na-an, nhưng Mát-thêu không cho ta biết rõ gì thêm. Ta thử tìm trong Phúc Âm của Mác-cô và Lu-ca xem sao.
Mác-cô gọi ông là Si-môn Nhiệt Thành ( Le Zélé ), còn Lu-ca gọi ông là Si-môn thuộc Nhóm Quá Khích ( Si-môn le Zélote ). Điều này có thể là vì Si-môn thuộc Nhóm Dê-lốt ( Zélote ), một đảng phái chính trị. Họ là những người ái quốc cuồng nhiệt, họ là một nhóm người Do-thái tin tưởng ở sự độc lập của Ít-ra-en và không hợp tác với Rô-ma. Phái này xuất hiện chừng 20 năm trước khi Chúa Giê-su bắt đầu rao giảng và tíếp tục phát triển sau khi Chúa Giê-su chịu chết. Họ ảnh hưởng đến độ có sử gia đã cho rằng họ dính líu trong vụ Rô-ma cho tàn phá Giê-ru-sa-lem. Họ đã làm cho Giê-ru-sa-lem chống lại Rô-ma khoảng 40 năm sau khi Chúa sống lại.
Si-môn là một đảng viên của đảng này. Ông là một đảng viên chính trị trước khi trở nên Tông Đồ của Chúa. Trước đó, ông thuộc về nhóm người chiến đấu cho tự do độc lập, những người ái quốc sẵn sàng hy sinh cho Ít-ra-en.
Thế giới chúng ta hiện nghe nói nhiều đến những người ấy. Không kể những nước đã được những người ấy giải phóng, còn phải kể đến bao nhiêu nước của thế giới thứ ba có mặt trận giải phóng dân tộc, ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ La-tinh. Họ là những người “Do-thái" nhiệt thành vì “Do-thái", chỉ muốn có một điều duy nhất là có được Độc Lập và Tự Do trên đất nước của họ.
Đó là điều duy nhất chúng ta biết về Si-môn. Phúc Âm chỉ cho chúng ta biết có thế. Tuy nhiên, ta vẫn cố tìm lại nhân vật Si-môn cùng với cá tính của ông.
Si-môn chọn theo Chúa Giê-su vì sao ?
Ông biết Chúa trong trường hợp nào ? Ta không được biết...
Nhưng vì sao ông lại theo Chúa Giê-su ?
Có thể là nhóm Dê-lốt ( Zélote ) cần một nhà lãnh đạo
Và Đức Giê-su sẽ là một lãnh tụ sáng suốt...
Có thể Si-môn đã nghe Chúa Giê-su rao giảng, thấy Người làm phép lạ đến nỗi mọi người tin rằng Giê-su là Đấng Thiên Sai. Mà Đấng Thiên Sai là Đấng đến giải phóng dân Ít-ra-en, Đấng Mê-si-a sẽ đem độc lập đến cho dân tộc Do-thái...
Si-môn không phải là người duy nhất nghĩ như thế,
Dân chúng cũng đã hơn một lần chọn Đức Giê-su làm Vua.
Ngày Người tiến vào Giê-ru-sa-lem,
họ đã đón Người như một vị anh hùng.
họ chờ đợi một cuộc cách mạng đánh đuổi đế quốc Rô-ma...
Ngay các Tông Đồ khác cũng chờ đợi điều ấy.
Mãi sau này, sau khi Chúa sống lại, các Tông Đồ còn hỏi Người: "Lạy Chúa, có phải chăng bây giờ là lúc Ngài khôi phục lại vương quyền cho Ít-ra-en ?" ( Cv 1, 6 )
Như vậy, Si-môn chọn Chúa với một niềm hy vọng,
chọn Chúa với một chiến thắng quân sự
và sự giành lại độc lập cho Ít-ra-en.
Nhưng nếu Si-môn chọn Chúa Giê-su là một điều dễ hiểu,
Thì, Chúa Giê-su chọn Si-môn quả là một điều lạ lùng !
Chúa Giê-su có thể chọn 12 người giữa bao kẻ đi theo Người,
Vì sao Chúa lại chọn Si-môn Nhiệt Thành ?
Vì sao Chúa lại chọn người yêu nước cuồng nhiệt này ?
Vì sao Chúa lại chọn một người chỉ biết quyết thắng quân xâm lăng ?
Mục đích của Chúa và của Si-môn khác biệt làm sao !
Si-môn mong một cuộc Cách mạng đánh đuổi Rô-ma,
Giê-su lại dạy: "Hãy trả cho Xê-da những gì của Xê-da" ( Mt 22, 21 )
mà không hề nói đến sự kháng cự...
Si-môn chỉ nghĩ đến một điều:
đó là sức mạnh của gươm giáo, của súng đạn, của vũ khí,
Còn Đức Giê-su thì nói với các Tông Đồ:
"Ai dùng gươm thì sẽ bị hại vì gươm" ( Mt 26, 52 )
Mục đích của hai người khác hẳn nhau.
Vậy, tại sao Chúa lại chọn Si-môn ?
Vả lại, chọn một đảng viên Dê-lốt là một việc liều lĩnh,
Dù cho Si-môn có rời đảng thì chọn ông vẫn là một điều liều lĩnh,
Vì người ta vẫn có thể nghi ngờ Đức Giê-su mà cật vấn: "Này, trong số thân hữu của ông có một người đảng Dê-lốt có ý định đánh đuổi người Rô-ma đấy phải không ?"
Vâng, chọn Si-môn là một việc đánh liều,
Và đương nhiên, chọn mỗi một chúng ta,
đối với Đức Giê-su, cũng là một hành động liều lĩnh.
Ta thử tìm một nguyên do...
Sau đây là một nguyên do:
Đức Giê-su muốn có nhiều sắc thái trong cộng đoàn của Người. Không phải người nào trong nhóm cũng là một người có thế giá, một người có học, có địa vị, có tài năng... Người đã chọn 12 Tông Đồ với những đặc thù khác nhau.
Ta thử so sánh Si-môn với Mát-thêu:
Si-môn, đảng viên Dê-lốt, chủ trương đánh đuổi ách đô hộ Rô-ma,
Mát-thêu, người thu thuế, thoải mái trong việc hợp tác với Rô-ma.
Si-môn, người ái quốc,
Mát-thêu, dưới mắt mọi người, là kẻ phản quốc.
Bạn có thể tưởng tượng đuợc việc tồn tại đồng thời hai thái cực này trong cùng một nhóm không ? Nhưng, đó là Giáo Hội: Giáo Hội chứa đầy những khác biệt, những chi thể dối nghịch như tay mặt với tay trái.
Nhưng, còn một lý do khác, và đây là lý do chính:
Si-môn Dê-lốt cũng có nghĩa là Si-môn Nhiệt Thành.
Vâng, Si-môn là một người hăng say nóng bỏng,
một người đam mê theo đuổi mục đích dù có phải hy sinh đi nữa.
Đức Giê-su muốn ông cộng tác cho Nước Trời,
Đức Giê-su muốn sự nhiệt thành này dấy lên trong các Tông Đồ.
Nếu như hăng say nhiệt thành được đặt đúng hướng,
Si-môn sẽ trở thành một người chiến đấu cho tự do mãnh liệt.
Và Chúa quyết định chọn Si-môn: một chiến sĩ bất khuất...
Nếu Giáo Hội chúng ta có bị mang tiếng là già cỗi, chẳng qua là vì niềm hăng say của từng tín đồ qua bao nhiêu năm đã vơi cạn. Chính điều đó đã khiến cho Gio-an đã viết cho một cộng đoàn đầu tiên: "Ta trách ngươi điều này: là ngươi đã bỏ mất lòng mến thuở ban đầu" ( Kh 2, 4 )
Và, thế là Si-môn theo Đức Giê-su để, ngày lại qua ngày, con người của ông đổi mới dần dần. Cao vọng chiến tranh của ông trở thành cao vọng hòa bình, mục đích của Thầy trở thành mục đích ông nhắm tới.
Ông đã nghe Thầy nói: "Thầy đến không phải để đem an bình mà để đem gươm giáo." ( Mt 10, 34 ). Quả thật, nếu như có một câu Lời Chúa nào làm Si-môn phấn khởi thì chính là câu này. Lý do vì đấy chính là châm ngôn của đảng Dê-lốt: "Không phải bình an mà là gươm giáo"...
Nhưng rồi, càng theo Chúa,
Si-môn càng hiểu ý nghĩa lời Người .
Phúc Âm không thể đến trong an bình.
Thế gian là bóng tối mà Đức Ki-tô là ánh sáng.
Ánh sáng và bóng tối luôn mâu thuẫn nhau,
đó quả là gươm giáo...
Lời Chúa là gươm giáo vì gây ra sự chia rẽ: "Ta đến để đem chia rẽ người ta với cha mình, con gái với mẹ mình, nàng dâu với mẹ chồng và kẻ thù của người ta là những người nhà của mình..." ( Mt 10, 35 – 36 )
Chính Si-môn có lẽ cũng đã có kinh nghiệm này.
Nhất là, nếu cha của ông là một người ủng hộ kháng chiến,
Nếu anh em của ông là một người đã đi kháng chiến,
Nếu họ còn ở trong đảng Dê-lốt,
mà ông lại bỏ hàng ngũ để theo Giê-su
thì cả nhà ông sẽ chống lại ông...
Bạn bè ông tin tưởng ở lưỡi gươm bằng thép,
còn ông, ông lại tin ở thanh gươm chân lý.
Si-môn đã đổi mới,
Si-môn đã cho rằng mình thăng tiến,
còn những người thân thích lại cho rằng ông sa sút...
Và Si-môn, người nhiệt thành với đất nước Ít-ra-en,
giờ đây trở nên nhiệt thành với Nước Trời.
Si-môn thấy rằng:
Đức Giê-su không hề có một đường lối chính trị,
không hề có một chương trình cải cách kinh tế,
không hề làm một cuộc cách mạng.
Và lòng nhiệt thành của Si-môn vì thế lại càng thăng tiến.
Si-môn nhiệt thành cho sự hòa bình của Đức Ki-tô,
nhiệt thành với Thầy,
Đấng chăn chiên hy sinh mạng sống cho đàn chiên...
Chúa Giê-su đã nâng Si-môn lên.
Trước đây, Si-môn chỉ thấy có đất nước của dân tộc mình,
Bây giờ, Si-môn được nâng lên để thấy Nước của toàn thế giới.
Si-môn đã được nâng lên từ tình yêu Tổ quốc,
tình yêu đồng bào... thành
tình yêu thương mọi người...
Đức Giê-su nâng Si-môn lên bằng thập giá của Người
thập giá mà Người đã chiến thắng thế gian, và,
thập giá đã hun đốt lòng nhiệt thành của Si-môn,
đến độ chính ông, ông cũng phải hy sinh mạng sống mình
cho một quốc gia không biên giới...
Truyền thuyết cho rằng Si-môn đã chịu chết trên thập giá.
Si-môn Dê-lốt – Si-môn Nhiệt Thành:
chỉ có một chữ để mô tả ông,
một người quả quyết, hăng say, dám nghĩ, dám làm,
một người nóng bỏng nhất trong các Tông Đồ.
Chúa Giê-su đã sử dụng một con người như thế,
Người cũng muốn đánh liều khi chọn chúng ta hôm nay.
"Ai không vác Thánh Giá mình mà theo Thầy, kẻ ấy không xứng với Thầy..." ( Mt 10, 38 )
Chắc hẳn Si-môn rất thích câu nói ấy,
Câu ấy đã thúc giục ông, lay chuyển ông,
Và ông sẵn sàng phó mạng sống mình cho Đức Ki-tô,
Phó mạng sống mình một cách vui tươi
một cách hăng say, một cách nhiệt thành...
Còn chúng ta thì sao ? Còn bạn và tôi thì sao ?
Đức Giê-su, Người có thúc giục và lay chuyển đủ
để chúng ta đi vào hành động
như một Si-môn Nhiệt Thành hay không ?