Viết hoa: một chuyện không đơn giản

[duoc1706]

Trong cái viết hoa cú pháp, phiền phức nhất là dấu hai chấm. Con chẳng thể biết được khi nào thì sau đó viết hoa, khi nào thì sau đó viết thường. Thôi thì, tạm thời, mình tự quy ước cho mình sử dụng vậy. Con quy ước thế này: nếu trước dấu hai chấm là một đề mục và sau đó là một hay nhiều câu nội dung của đề mục đó thì âm tiết đầu tiên sau dấu hai chấm viết hoa; nếu trước nó không phải là một đề mục thì sau nó không phải viết hoa. Mặc dù tự mình đã quy ước cho chính mình, thực tế con vẫn gặp nhiều lúng túng. Chẳng hạn như câu quy ước của con, lý ra con phải viết "Nếu trước dấu..." thay vì "nếu trước dấu..."; nhưng nếu viết "Nếu trước dấu" thì có vẻ không cần thiết, vì nó chưa hẳn là một câu văn mới để cần viết hoa :43: Rối thật. Còn với viết hoa tu từ, phải viết là "Thiên Chúa Giáo" hay "Thiên Chúa giáo", "Thánh Nữ Anna" hay "Thánh nữ Anna" hay "thánh nữ Anna", "Thiên Thần" hay "Thiên thần" hay "thiên thần", "Tổng Lãnh Thiên Thần" hay "Tổng lãnh Thiên thần" hay "Tổng lãnh thiên thần", "Linh Mục" hay "Linh mục" hay "linh mục"? "Giáo", "Thánh", "Tổng Lãnh", "Thiên Thần", "Linh Mục" đều là các danh từ chung cả, vậy có phải viết hoa hay không? Để dễ cho mình thì mình lại tự quy ước vậy: vì lòng kính trọng đối với các danh hiệu này, viết hoa tất.

Một chuyện thuộc vấn đề viết hoa mà con cảm thấy hơi bức xúc với nhà ta. Chữ "Chúa" chắc chắn là một danh từ riêng, phải viết hoa (trong việc viết hoa còn thể hiện lòng tôn kính bề ngoài đối với Chúa nữa). Thế mà, có rất nhiều câu tương tự thế này đã được viết: "xin chúa cho Chị của con...". Trong khi chữ "chị" là một danh từ chung không cần viết hoa mà vẫn viết hoa, thì chữ "Chúa" là danh từ riêng cần viết hoa lại không viết. Viết hoa chữ "Chị", chẳng có gì sai, tốt nữa là đàng khác (thể hiện sự kính trọng đối với chị). Nhưng viết thường chữ "Chúa" thì thật là không phải phép, vì việc đó vô tình đã như là một sự xem thường đối với Chúa. Các tài liệu mang tính khách quan cao (như từ điển chẳng hạn) thì có thể viết "Thiên chúa", vì họ không cần phải tỏ lòng tôn kính. Nhưng chúng ta là người Công Giáo, chúng ta nên ý thức cách viết sao cho danh Chúa được tôn trọng cách cao nhất có thể.