|
|
Ba Ngôi Sáng Tạo Và Nhiệm Cục Của Ba Ngôi.
Vì mọi hoạt động thần linh đều là của Ba Ngôi, nên công trình đầu tiên phải kể đến đó là sự sáng tạo. Thiên Chúa là Cha đã nhờ Ngôi Lời và Thánh Thần mà sáng tạo muôn loài. Thánh Irénée thành Lyon đã giải thích điều đó cách hoành tráng khi trình bày việc sáng tạo con người:
Chẳng phải các Thiên Thần đã tạo ra cũng như nắn đúc con người – Vì các Thiên Thần không thể tạo ra hình ảnh Thiên Chúa, cũng không phải một loài nào khác ở ngoài Thiên Chúa thật, cũng không phải một quyền năng nào xa vời với Chúa Cha của muôn vật đã có thể tạo nên hình ảnh Thiên Chúa. Bởi vì Thiên Chúa không cần chúng để tạo ra điều mà chính Ngài đã quyết định trước. Chẳng lẽ Ngài không có hai Bàn Tay sao! Quả thực, vốn dĩ ở bên Ngài có cả Lời và Khôn Ngoan- Chúa Con và Thánh Thần. Chính nhờ các Ngài và trong các Ngài mà Chúa Cha tạo nên mọi sự cách tự do và hoàn toàn độc lập, và chính Chúa Cha ngỏ lời với các Ngài khi nói: “Chúng ta hãy làm nên con người giống hình ảnh chúng ta và giống như chúng ta” (St 1, 26). Vậy, Thiên Chúa đã dùng chính bản thể Ngài mà sáng tạo muôn loài, và kiểu mẫu và hình thức các sự vật cũng theo một thể thức như theá [1].
Chúa Con và Chúa Thánh Thần là hai “Bàn Tay”, nhờ đó, Chúa Cha tác thành hữu thể nhân loại và đưa nó đến sự hoàn hảo. Nhờ vào “hai Bàn Tay” của mình, Chúa Cha đã làm cho con người hiện hữu giống hình ảnh Thiên Chúa. Trong đoạn văn này, thánh Irénée bác bỏ tư tưởng ngộ đạo cho rằng, thế giới hữu hình đến từ một thực tại thấp kém hơn Thiên Chúa. Đức tin Kitô giáo tách biệt các tư tưởng nổi dậy theo kiểu ngộ đạo. Trong thế giới hữu hình, con người không phải là kết quả của một sự suy giảm, nhưng nó đến từ hoạt động mà Chúa Cha thực hiện qua Con Một và Thánh Thần, nhất là chủ đề về “Hai Bàn Tay” này cho thấy rằng, sự sáng tạo và cứu độ con người là công trình của Thiên Chúa trong tư cách Ba Ngôi. Hoạt động thần linh chỉ là một và dạng thức của nó thực chất là của Ba Ngôi. Chính Thiên Chúa Ba Ngôi dẫn con người đến chỗ hoàn thành ơn gọi của chúng, tức là Thiên Chúa, Đấng đã tạo dựng nên họ. Và Thiên Chúa sáng tạo cũng như Ngài cứu độ, nghĩa là theo cách thức của Ba Ngôi: Chúa Cha sáng tạo và cứu độ nhờ Con Một và Thánh Thần. Chúng ta không được giới hạn cách thức này của Ba Ngôi đối với ân sủng và sự cứu độ, nhưng cần phải nhận biết bản tính của Ba Ngôi trong toàn thể nhiệm cục thần linh và trước hết, đó là sự sáng tạo, nhờ đó vũ trụ được tạo thành và nhờ đó chúng ta hiện hữu. Vi?c cứu độ của Chúa Ba Ngôi có nền tảng trong sự sáng tạo của Ngài.
Đoạn văn này của thánh Irénée cho thấy điều mà chúng ta gọi là “cách hoạt động riêng” của Chúa Cha: Chúa Cha hoạt động nhờ Con Một và nhờ Chúa Thánh Thần. Nơi khác, thánh Irénée giải thích: “Thiên Chúa sở hữu một Lời, do đó, Ngài đã tạo dựng mọi sự nhờ Lời của Ngài. Thiên Chúa cũng có Thánh Thần, do đó, Ngài đã sắp đặt mọi sự nhờ Thánh Thần của Ngài”[2]. Người ta cũng có thể phân biệt nơi đó một loại “biệt ứng” của nhiều khía cạnh khác nhau trong công trình thần linh: bản thể những sự được tạo thành, kiểu mẫu của những điều được thực hiện, hình thức của các vật đã được sắp xếp. Sự kiện ban ban tặng hình thức và sự hiện hữu cho thụ tạo được qui gán cho Ngơi Lời. Còn về Chúa Thánh Thần, Ngài là Đấng sắp xếp các sự vật theo một trật tự hài hoà và có thể gọi Ngài là Đấng hoàn thành công trình thần linh. “Ngôi Lời thiết lập, nghĩa là ban hình thức và sự hiện hữu, trong khi Thánh Thần sắp xếp kết quả khác nhau của quyền năng”[3]. Thánh Irénée cho thấy sự phân biệt giữa các Ngôi Vị thần linh trong chính hoạt động của các Ngài.
[1] Saint IrÉnÉe de Lyon, Contre les hérésies, IV, 20, 1 (SC, 100-2, p. 625-627) ; voir aussi Contre les hérésies, IV, Préface, 4 (SC, 100-2, p. 391) : « Car l'homme est un mélange d'âme et de chair, et d'une chair formée selon la ressemblance de Dieu et modelée par ses Mains, c'est-à-dire par le Fils et l'Esprit, auxquels il a dit : "Faisons l'homme" » ; voir encore IV, 7, 4 (p. 463-465).
[2] Saint IrÉnÉe, Démonstration de la prédication apostolique, 5 (SC, 406, p. 91).
[3] Saint IrÉnÉe, ibid. |
|
Trả lời với trích dẫn