Gởi bài chia sẻ - Lm. Giuse Trần Đình Long.

[T Phương Đông]

THƯ GỞI CHÍNH MÌNH

(Lm. Giuse Trần Đình Long, Dòng Thánh Thể)

Trong suốt năm qua, mỗi tháng tôi viết một lá thư gởi cho các địa chỉ, từ Chúa Hài Đồng, đến các Thánh, các Thiên Thần, các Đức Giáo Hoàng, người cùng khổ, bạn trẻ, thiếu nhi, thậm chí gởi cả cho Satan nữa !
Có người hỏi tôi viết lúc nào và viết như thế nào. Xin thưa những lá thư ấy tôi không viết bằng cái đầu và đôi tay trên bàn vi tính, nhưng tôi viết bằng đầu gối và trái tim ở trong nhà nguyện. Mỗi ngày tôi đến quỳ bên Thánh Thể, nhỏ to tâm sự với Chúa. Rồi tôi nói chuyện với người mà tôi muốn viết thư cho như thử là chúng tôi đang ở trước mặt Chúa. Tôi thấy Chúa đang hiện diện giữa chúng tôi để lắng nghe tiếng nói từ trái tim đến trái tim, chứ không phải từ những cái đầu lý luận hay tranh cãi hơn thua. Cứ thế, hết giờ chầu này đến giờ chầu khác, giòng tâm sự cứ tuôn chảy bởi quyền năng Thánh Thần chứ không phải bởi sức hèn trí thấp của tôi.
Điểm lại những lá thư gởi đi, tôi thấy thiếu mất một người chưa nhận được. Người đó chính là tôi. Thế nên đây là thư tôi gởi cho chính mình, nói với chính mình, để mình hiệp nhất với chính mình, để mình là mình chứ không là ai khác.
Hiệp Nhất Với Chính Mình
Hàng năm, trước ngày lễ Thánh Phaolô Tông Đồ trở lại, Giáo Hội dành một tuần lễ từ 17 đến 25 tháng Giêng để cầu nguyện cho việc hiệp nhất các Kitô hữu.
Khi nói đến hiệp nhất, tôi thường chỉ nghĩ đến hiệp nhất giữa người này với người kia, nhóm này với nhóm nọ… Thế nhưng làm sao người ta có thể hiệp nhất với nhau được, nếu không hiệp nhất được với chính mình, nếu mình không là mình, nếu thân-khẩu-ý không hiệp nhất, nếu tư tưởng-lời nói-hành động không là một.
Tư tưởng và lời nói, khẩu và ý của tôi không hiệp nhất với nhau khi tôi nghĩ một đàng nhưng nói một nẻo. Đầu tôi nghĩ thế này mà miệng tôi nói thế kia. Có thể vì tôi sợ "sự thật mất lòng", mà tôi không muốn mất lòng, nên tôi không dám nói thật. Có thể vì tôi ngại đụng chạm, sợ bị thiệt thân, sợ bị trù dập, sợ bị vạ lây nên tôi tránh né sự thật, không dám lên tiếng bênh vực cho công lý, cho người thấp cổ bé họng. Có thể vì tôi muốn lấy lòng cấp trên, muốn được thăng quan tiến chức, cho nên tôi nói lời bợ đỡ xu nịnh tâng bốc, không đúng với sự thật, không thật với lòng mình. Có khi lòng tôi ghét cay ghét đắng mà ngoài miệng thì cứ xởi lởi xã giao vui vẻ "ngoài miệng thơn thớt nói cười, mà trong bụng chứa một bồ dao găm”. Đúng là "khẩu phật tâm xà" chứ không phải là "có sao nói vậy người ơi"!
Tôi bỗng giật mình khi nghe lời Chúa nói : "Loài rắn độc kia, xấu như các ngươi thì làm sao nói điều tốt được? Vì lòng có đầy miệng mới nói ra. Người tốt thì rút cái tốt từ kho tàng của mình; kẻ xấu thì rút cái xấu từ kho tàng của mình. Tôi nói cho các ngươi hay : đến Ngày phán xét, người ta sẽ phải trả lời về mọi điều vô ích mình đã nói. Vì nhờ lời nói của anh mà anh sẽ được trắng án; và cũng tại lời nói của anh mà anh sẽ bị kết án." (Mt 12,34-37).
Chết thật! Tại lời nói của tôi mà tôi sẽ bị kết án. Vậy mà từ trước tới giờ tôi cứ phát ngôn vô tội vạ, ai thiệt ráng chịu, vì tôi có quyền mà. Ai dám nói ngược lại ý của tôi ? Từ giờ trở đi tôi phải hết sức "cẩn ngôn". Tôi phải chịu trách nhiệm về những gì tôi nói. Làm sao cho ý thật trong sáng để lời nói thật rõ ràng minh bạch, không có hàm ý hay ngụ ý gì trong đó, nhất là phải tránh xa "thâm ý"! Ý tưởng không rõ ràng thì lời nói lủng củng. Nói mà không biết mình nói gì thì làm sao người nghe hiểu ý mình muốn diễn tả điều gì.
Lời nói và việc làm, khẩu và thân của tôi không hiệp nhất với nhau khi tôi "nói hay mà làm không hay", chỉ "nói mà không làm", hoặc đứng “chỉ tay năm ngón", tệ hơn nữa là "nói một đàng làm một nẻo"! Tôi thấy mình chẳng khác gì các kinh sư và người Pharisiêu giả hình được Chúa nói trong Tin Mừng : "Các kinh sư và các người Pharisiêu ngồi trên tòa ông Môise mà giảng dạy. Vậy tất cả những gì họ nói, anh em hãy làm hãy giữ, còn những việc họ làm, thì đừng có làm theo, vì họ nói mà không làm. Họ bó những gánh nặng mà chất lên vai người ta, nhưng chính họ thì không buồn động ngón tay vào." (Mt 23, 2-4).
Tôi vẫn đứng trên tòa giảng dạy dỗ người khác rất hay, văn chương bóng bảy lắm (đôi khi lấy trên mạng chứ đâu phải của tôi), thế nhưng tôi có xác tín điều tôi rao giảng không? Nhất là tôi có sống được những điều tôi dạy dỗ người khác không? Tệ nhất là tôi dùng tòa giảng để chửi xéo hay la mắng người khác, để trút cơn giận của mình lên người dân vô tội. Lời giảng của tôi không là lời chứng mà lại là "phản chứng" vì cách sống của tôi đi ngược với lời tôi giảng, “ngôn hành bất nhất"!
Tôi không hiệp nhất với chính tôi khi tôi mới được khoác lên mình một chức vụ nào đó là tôi thay đổi con người của mình liền. Tôi đánh mất con người thật của mình. Tôi tự hào với những "áo mão cân đai” được khoác lên mình. Tôi hợm hĩnh cho mình là người "bất khả thay" mặc dù ai cũng thấy khả năng của tôi là "rất nên thay". Ai cũng thấy chỉ mình tôi không thấy! Tôi nghĩ rằng mình đang đóng tròn vai lắm, cứ như thử là bẩm sinh mình đã có "ơn gọi" ấy rồi. Nhưng thật ra đó có phải là do khả năng của tôi đâu! Có phải con người thật của tôi như vậy đâu! Có khi tôi chỉ là người có "số hưởng", vì hoàn cảnh "không có trâu lấy bò kéo cày" đỡ vậy. Có khi tôi phải chạy chọt lo lót lấy lòng người dưới bợ đỡ người trên để “kiếm ghế”. Tất cả những chức tước địa vị đó không phải là con người của tôi. Ấy thế mà tôi cứ phải chiếm lấy và giữ lấy bằng mọi giá. Không có nó là tôi không sống được. Không có nó là tôi cảm thấy cuộc đời vô nghĩa. Thậm chí khi nghỉ hưu rồi mà cứ nghĩ mình còn đương chức. “Ông NVT ở TPHCM là một giám đốc mới về hưu. Mặc dù đã chuẩn bị tâm lý nhưng ông vẫn thấy hụt hẫng và stress khi sống với môi trường này, tính tình ông thay đổi hẳn. từ chỗ là người nho nhã từ tốn, ông trở nên nóng nảy cáu gắt thất thường, trí nhớ cũng sa sút nghiêm trọng. Có lần mới sáng sớm ông T đã ăn mặc lịch sự, xách cặp ra đứng trước nhà. Khi hỏi đi đâu, ông bảo đến cơ quan và chờ tài xế đến đón. Khi đó vợ ông mới nhắc là ông đã về hưu, rồi đưa ông vào nhà ăn sáng” (Pháp Luật, 22-11-13)
Một cách sống như thế tôi đã bị "vong thân" mất rồi! Tôi đồng hóa mình với chức vụ địa vị đang nắm giữ. Cứ sợ rằng khi không còn nắm chức vụ ấy thì tôi không còn là mình nữa. Tôi phải là chính tôi chứ tôi không phải là cái chức vụ mà tôi đang nắm giữ với bất cứ giá nào.
Về điểm này tôi phải bái phục Đức Giáo Hoàng Benedictô XVI. Khi thấy tuổi già sức yếu không thể đảm đương nhiệm vụ nặng nề được thì tự nguyện từ nhiệm, rời bỏ chức vụ cách nhẹ nhàng, rút vào trong thinh lặng và nguyện cầu, sống thanh thản với chính mình, để mình vẫn là mình…
Tôi "tâm phục khẩu phục" ĐTC Phanxicô vì tính cách "hiệp nhất với chính mình" nơi người lãnh đạo tối cao của Giáo Hội Công Giáo. Những bài huấn đức, huấn từ, chia sẻ của ngài phần nhiều là ứng khẩu, nghĩ sao nói vậy, đơn sơ hồn nhiên chân thành giản dị thực tế, không mầu mè khách sáo kiểu cách nặng hình thức. Con người ấy đúng là "trước sau như một". Trước khi được bầu làm Giáo hoàng sống thế nào thì sau khi được bầu vẫn sống như thế. Giản dị bình dân khó nghèo từ chỗ ăn ở đến nơi làm việc và phương tiện đi lại. Điểm nổi bật nhất là ngài đã "ngôn hành hiệp nhất". Sống những điều mình giảng dạy và dạy những điều mình sống.
Thông tín Huê Đăng của RFI nhận xét : “Đức Giáo Hoàng quyết định tiếp tục đeo cái thánh giá bằng bạc mà ngài đã có sẵn từ khi còn là Hồng y, thay vì phải đổi lấy cái thánh giá bằng vàng mà Vatican vẫn thường ra lệnh đúc cho các Đức Giáo Hoàng. Lý do là để tránh những tiêu phí không đáng. Trong khi di chuyển Đức Giáo Hoàng cũng tránh không dùng xe hơi sang trọng cao cấp mà chỉ dùng những chiếc xe nhỏ thực dụng, như trường hợp lúc công du sang Brazil hồi tháng 7 vừa qua, Đức Giáo Hoàng đã di chuyển từ phi trường vào thành phố trên một chiếc xe hơi nhỏ rất bình thường, không còi hụ, không có lính dẫn dường chạy giữa đường phố ùn tắc giao thông khiến đội ngũ bảo vệ cũng có những lúc lo lắng. Để gần gũi với giáo dân, Đức Giáo Hoàng cũng hay nhấc điện thoại trực tiếp nói chuyện với những giáo dân đã viết thư cho Đức Giáo Hoàng, như trường hợp của một anh sinh viên Ý hồi tháng 8 vừa qua, hay cho một người vừa bị bại liệt sau một tai nạn giao thông…"
Tôi cảm phục ĐTC vì đã dám nói thẳng nói thật, dám nói những gì cần phải nói, nói chính những gì mình suy nghĩ, dù làm nhức nhối nhiều người đang nắm quyền lực trong tay. Ngài chẳng sợ mất lòng cũng chẳng sợ mất mạng. ĐTC khiển trách một vị Tổng Giám Mục Đức quốc hoang phí hoặc những vị linh mục không rửa tội cho trẻ em sinh ngoại hôn, vì họ "chủ　trương duy giáo quyền tân thời mang tính chất khiêm khắc và giả hình". ĐTC dám tấn công thẳng mặt vào thứ nền kinh tế　thiên giầu hại nghèo. Hơn thế nữa ĐTC đã sống được những gì mình nói và chỉ nói những gì mình có thể sống được. Không phô trương sa hoa kiểu cách. Không làm để quay phim chụp hình đưa lên các phương tiện truyền thông như khi ĐTC cúi xuống rửa chân hôn chân nữ tù nhân, ôm hôn những người tàn tật và các em thiếu nhi.
Tôi cũng như nhiều người trên thế giới rất xúc động khi nhìn tấm hình ĐTC trò chuyện thân mật, ôm hôn và đặt tay ban phước cho người đàn ông "mặt quỷ". Riva, 53 tuổi, sống tại Vincenza, nước Ý, chính là người được ĐTC ôm tại quảng trường Thánh Pherô vào buổi chiều ngày 6-11-2013.
Người "mặt quỷ" Riva cho biết: "Tôi thấy mình như đang ở trên thiên đàng khi Giáo Hoàng ôm hôn ban phước. Bàn tay Ngài chạm vào tôi rất nhẹ nhàng. Tôi vô cùng cảm động bởi Đức Giáo Hoàng ôm tôi không hề do dự. Dù bệnh của tôi không lây nhưng Ngài không biết điều đó”.
Và mới đây tôi không cầm được nước mắt khi thấy ĐTC ôm hôn và cầu xin ơn trên ban phước lành cho một người đàn ông "không mặt" vì khuôn mặt bị biến dạng không còn hình người nữa.
Chả thế mà ngày 11-12-2013, ĐTC Phanxicô đã được tạp chí Time uy tín của Mỹ bình chọn là "Nhân Vật Của Năm 2013”. Đây là lần thứ ba một vị giáo hoàng nhận được sự bình chọn này của Time. Trước đó, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và Gioan XXIII cũng được chọn là "Nhân Vật Của Năm" vào các năm 1994 và 1962.
Bà Nancy Gibbs, tổng biên tập tờ Time cho biết :　"Do đã đưa quyền lực giáo hoàng ra khỏi cung điện để đến với đường phố, thúc đẩy giáo hội lớn nhất thế giới đối diện với các nhu cầu sâu sắc hơn, do đã tạo ra sự thăng bằng chính đáng giữa phán xét và thương xót, Đức Giáo Hoàng Phanxicô là nhân vật năm 2013 của báo Time”. Bà nhấn mạnh :　"Hiếm khi có một nhân tố mới xuất hiện trên trường quốc tế lại thu hút bấy nhiêu sự chú ý nhanh đến như thế như Đức Giáo Hoàng Phanxicô, dù đối với giới trẻ hay người lớn tuổi, giữa các tín hữu hay những người còn nghi ngại"
(Còn tiếp)