Sống Tu Đức với Đời Cầu Nguyện

-----------Nói đến tu đức là nói đến đời sống nội tâm, đời sống cầu nguyện, và chỉ Kitô hữu nào sống nội tâm, sống cầu nguyện mới có tu đức, mới tiến đức, và mới có thể đạt đến đỉnh trọn lành mà thôi. Trong cuốn Đời Cầu Nguyện (Cao-Bùi, 1992) ở phần Nhập Đề (trang 1-13), người viết đã chia sẻ nhận định về mối liên hệ giữa tiến trình tu đức và cầu nguyện . Nguyên văn đoạn sách được trích lại như sau.

-----------Theo các định nghĩa thông thường từ trước đến nay thì:
-Cầu Nguyện là nâng lòng lên với Chúa;
-Cầu nguyện là chuyện vãn với Chúa.
-----------Phải chăng, những tác động “nâng lòng lên với Chúa” và “chuyện vãn với Chúa” là những tác động “giao tiếp với Thiên Chúa”?

-----------Thật vậy, tất cả ý nghĩa và thực tại của việc cầu nguyện là ở tại tác động “giao tiếp với Thiên Chúa”. Hình ảnh sống động và điển hình nhất, mô phạm của việc cầu nguyện này là hình ảnh Người (Chúa Giêsu) lên núi cầu nguyện, thức cả đêm giao tiếp với Thiên Chúa” (Lc 6:12). Chúa Giêsu lên núi làm gì? - Cầu nguyện. Người cầu nguyện như thế nào? - Giao tiếp với Thiên Chúa.

-----------Nếu “cầu nguyện là giao tiếp với Thiên Chúa” thì làm thế nào để con người là loài “sinh bởi xác thịt là xác thịt” (Gn 3:6) có thể giao tiếp với “Thiên Chúa là Thần Linh” (Gn 4:24)?

-----------Phải chăng, con người phải cầu nguyện với Thiên Chúa “trong tinh thần và chân lý” (Gn 4:24). Nghĩa là, con người sinh bởi xác thịt muốn cầu nguyện với Thiên Chúa là Thần Linh phải giao tiếp với Ngài trong tinh thần và chân lý?

-----------Đúng thế, vì Thiên Chúa là Thần Linh, nên xác thịt không thể cảm thấy Ngài hay trông thấy Ngài hoặc chạm đến Ngài như một vật thể hữu hình hữu tượng. Chỉ có tinh thần của con người mới có khả năng giao tiếp với Ngài mà thôi, khả năng nhận biết Ngài bằng trí khôn và yêu mến Ngài bằng lòng muốn. Tuy nhiên, nếu Thiên Chúa không tỏ mình ra cho con người, thì, dù tinh thần con người có khả năng để nhận biết và mến yêu Ngài đi nữa, tự họ cũng không biết Ngài là ai và như thế nào để có thể gặp được Ngài và giao tiếp với Ngài.

-----------Chính chân lý là thực tại về Thiên Chúa, là những gì Thiên Chúa tỏ ra cho con người biết về Ngài, mới là đối tượng trực tiếp cho tinh thần của con người khi họ muốn giao tiếp với Thiên Chúa. Bởi thế, tinh thần con người phải “được thánh hoá trong chân lý” (Gn 17:19) nữa nó mới có thể và xứng đáng “giao tiếp với Thiên Chúa là Thần Linh”. Bằng không, con người có thể dễ dàng trở thành những kẻ tôn thờ ngẫu tượng là những gì do con người nghĩ ra và làm ra. Nghĩa là, thay vì con người giao tiếp với Thiên Chúa là Thần Linh trong Chân Lý là thực tại chân thật về Ngài, thì họ lại giao tiếp với chính mình họ nơi những gì họ nghĩ ra, chẳng khác gì “họ ngoại tình với ngẫu tượng của mình” (Ez 23:37). Một khi con người còn ngoại tình với ngẫu tượng của mình, tức ngoại tình với chính mình, đều trở thành ô uế (Ez 20:31), bất xứng với Thiên Chúa là Thần Linh vô cùng toàn thiện. Do đó, muốn giao tiếp với Ngài, con người phải được thanh tẩy và thánh hoá trong chân lý là vì vậy.



Các Giai Đoạn Trong Tiến Trình Cầu Nguyện .
-----------Thế nhưng, để con người nói chung và tinh thần con người nói riêng có thể thanh sạch, xứng đáng giao tiếp với Thiên Chúa là Thần Linh, tự con người không thể làm được, nếu không có chính Thiên Chúa giúp. Và, nếu không có gì ngoại lệ, Thiên Chúa cũng không “thánh hoá trong chân lý” một cách chớp nhoáng con người sinh bởi xác thịt.

-----------Bình thường, Ngài sẽ thánh hoá tinh thần con người trong chân lý để họ có thể xứng đáng giao tiếp với Ngài qua bốn giai đoạn, mà cả cuộc đời của họ là thời gian Ngài dùng, bằng cách làm cho họ càng ngày càng đâm rễ sâu hơn trong chân lý, tức trong Chúa Kitô (x.Gn 14:6) là Đấng mà qua Người Thiên Chúa đã tỏ mình ra cho thế gian (x.Gn 13:31): “Hãy đâm rễ trong Người (Chúa Giêsu Kitô) và lớn lên trong Người” (Col 2:7), cho đến khi “Đức Ái (là tinh thần của Chúa Kitô) đâm rễ sâu trong đời sống của anh em. Nhờ đó, anh em có thể cùng với tất cả các thánh hoàn toàn thấu triệt chiều rộng, chiều dài, chiều cao, chiều sâu của Tình Yêu Chúa Kitô, và nghiệm thấy Tình Yêu này vượt trên mọi hiểu biết, để anh em đạt đến sự viên toàn của chính Thiên Chúa” (Eph 3:17-19).

-----------Cuộc đời con người sống với Thiên Chúa ra sao đều hệ tại chỗ này, chỗ họ có hiểu biết Thiên Chúa hay không, có đâm rễ sâu trong chân lý và chân lý có đâm rễ sâu trong họ hay không. Nếu có, họ sẽ càng ngày càng giao tiếp với Thiên Chúa cách mật thiết và bền vững hơn, càng nên thánh và sống trọn lành hơn; bằng không, họ vẫn còn có thể xúc phạm đến Ngài bằng những tội lỗi trọng hèn, vô ý hay cố ý.

-----------Vậy, có thể so sánh Chúa Kitô, chân lý mà con người nói chung và tinh thần của họ nói riêng được thánh hoá để xứng đáng giao tiếp với Thiên Chúa là Thần Linh, như một hạt giống, và nhân tính con người là môi trường cho hạt giống nẩy sinh và phát triển, trong đó, thể xác của con người là đất và tinh thần của họ là tính chất của đất. Qua dụ ngôn gieo giống (x.Mt 13:4-7,19-23), hạt giống chỉ có thể mọc lên sinh hoa trái chỉ khi nào nó có thể đâm rễ sâu trong lòng đất là tinh thần bề trong của con người mà thôi. Nếu, dụ ngôn gieo giống này được áp dụng vào đời sống của người Kitô Hữu, thì:

-----------CHÂN LÝ:là hạt giống Đức Tin đã được Thiên Chúa chính thức gieo nơi con người từ khi họ lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội. Nơi hạt giống Đức Tin ngay từ ban đầu này có tất cả Chúa Kitô là Chân Lý, Đấng đã hiến mình làm giá chuộc họ và thánh hoá họ, Đấng mà Thiên Chúa đã quá yêu thế gian nên đã ban cho thế gian.

-----------TINH THẦN: là phần trực tiếp chứa đựng hạt giống Đức Tin. Đúng thế, con người đã dùng ý muốn là tài năng của linh hồn mình để chấp nhận Chúa Kitô, Đối Tượng và Trung Tâm của Đức Tin, Đấng đã tỏ Mình ra cho họ qua chứng mà họ nhận được nơi Giáo Hội nói chung và nơi một chi thể nào đó của Giáo Hội nói riêng. Còn thân xác của con người là phần trực tiếp với chứng Đức Tin mà lòng muốn của họ chấp nhận, tức phần trực tiếp nhìn thấy hay nghe thấy những gì liên quan đến đức tin, đến Chúa Kitô, đến Ơn Cứu Chuộc, đến phần rỗi đời đời. Như thế, thân xác của con người là phần trực tiếp với vỏ của hạt giống Đức Tin, tức phần bên ngoài của Chân Lý, của hạt giống Đức Tin, hay những dấu chứng của Đức Tin, của Chân Lý; còn linh hồn của con người mới là phần trực tiếp với ruột của Đức Tin, tức với chính Chúa Kitô, Đấng là Chân Lý mà họ chấp nhận qua chứng được thân xác của họ nghe hay thấy. Ngoài ra, thân xác của con người cũng là phần tiếp nhận Nước Rửa Tội để linh hồn của họ được thanh tẩy và thánh hoá trong chân lý. Bởi thế, từ ngay sau khi lãnh nhận Nước Rửa Tội, cả con người, gồm hồn và xác, của người Kitô Hữu đã trở nên môi trường cho hạt giống đức tin gieo vào, nẩy mầm, phát triển và sinh hoa trái.

-----------ĐIỂN HÌNH: Nếu bản chất của việc cầu nguyện là giao tiếp với Thiên Chúa, thì, còn ai được giao tiếp với Ngài, qua Chúa Kitô, Thiên Chúa ở giữa loài người (x.Gn 1:14), một cách trực tiếp, ngoài Đức Mẹ và thánh Giuse, bằng các thánh Tông Đồ. Nếu tinh thần của việc cầu nguyện là giao tiếp với Thiên Chúa là Thần Linh trong Tinh Thần và Chân Lý, thì, dù được trực tiếp với Thiên Chúa ở giữa loài người đấy, các thánh Tông Đồ là những chứng nhân đích thực của Người cũng phải trải qua những giai đoạn hiểu biết Người mỗi ngày một hơn, tương xứng với việc Người tỏ mình ra cho các vị. Các vị càng không hiểu về Chúa Kitô, Thiên Chúa ở giữa loài người, Đấng đã tuyển chọn mình, nếu các vị chỉ căn cứ vào những gì bề ngoài nơi Người do giác quan, lý trí hay tình cảm của các vị thấy được, hiểu được hay cảm được Người. Chính vì thế, dù được sống gần gũi, được giao tiếp thường xuyên hơn ai hết với Chúa Kitô, qua một thời gian không phải là ngắn, các vị vẫn phải đối diện với câu hỏi: “Phần các con, các con cho Thày là ai?” (Mt 16: 15). Bởi vì, chỉ bao giờ các thánh Tông Đồ hiểu được Chúa Kitô, các vị mới đối xử với Người, mới giao tiếp với Người một cách xứng đáng như thực sự Người là mà thôi, bằng không, các vị vẫn có thể xúc phạm đến Người như thường!

Cầu Nguyện: Giai Đoạn Một
-----------CHÂN LÝ: Chúa Kitô, nơi hạt giống Đức Tin, được Thiên Chúa gieo vào con người từ sau khi họ lãnh nhận Nước Rửa Tội. Trong giai đoạn đầu tiên này, hạt giống Thần Linh rơi trên vệ đường, nơi không phải là đất, và bị chim trời đến ăn mất (x.Mt 13:4).

-----------TINH THẦN: Trong giai đoạn đầu tiên này, hạt giống Đức Tin chứa đựng Chúa Kitô được con người chấp nhận bằng cảm quan của họ mà thôi là những gì không thể hiểu được Đức Tin chân chính. Tức là, dù có Đức Tin trong mình, người Kitô Hữu ở trong giai đoạn cầu nguyện thứ nhất này, giai đoạn giao tiếp thoạt tiên với Thiên Chúa này, vẫn sống theo ngũ quan và cảm giác của họ để tìm thỏa mãn đam mê và nhu cầu một cách hoàn toàn tự nhiên, không vì Chúa và theo Đức Tin gì cả. Do đó, đối với họ, hạt giống Đức Tin trong họ chẳng khác nào như được gieo nơi vệ đường, vì chẳng mọc được chút rễ nào, nên dễ bị mất đi khi ma qủi cám dỗ. “Hạt giống rơi vào vệ đường là kẻ nghe tin mừng về Nước Thiên Chúa mà không hiểu gì cả. Ma quỷ đến quỗm mất những gì được gieo trong tâm trí của họ” (Mt 13:19-20).

-----------ĐIỂN HÌNH: Trong giai đoạn cầu nguyện thứ nhất này, có thể nói, đó là trường hợp các thánh Tông Đồ bắt đầu gặp gỡ và sống với Chúa Kitô. Giai đoạn này là giai đoạn “đến mà xem” (Gn 1:39) của các vị. Tức giai đoạn các vị tự tìm hiểu về Chúa Kitô theo nhận xét bề ngoài của mình. Và, nhận xét đầu tiên của các thánh Tông Đồ về Chúa Giêsu là: “Người là ai mà cả gió lẫn biển cũng phải tuân lệnh của Người” (Mt 8:27). Phải chăng, trong giai đoạn này, các thánh Tông Đồ đã được Ơn Kính Sợ Thiên Chúa? Không phải hay sao, các vị đã biết chạy đến kêu cầu với Chúa Kitô trong lúc lâm nguy: “Chúa ơi, cứu chúng con với, kẻo chúng con chết mất thôi” (Mt 8:25). Tuy nhiên, không phải vì thế mà các thánh Tông Đồ đã có thể giao tiếp với Thiên Chúa một cách bền bỉ, như đã đâm rễ sâu trong Ngài. Và, vì chưa hiểu biết Chúa Kitô thực sự như Người là để có thể giao tiếp với Người cách xứng đáng, mà “nhiều môn đệ đã bỏ đi, không thuộc về nhóm của Người nữa” (Gn 6:66).