Em cô gái lái đò.
Chiều dần buông sương đổ dày, Cao Nguyên thêm lành lạnh
Đứng nhìn trời bàng bạc nhuộm màu thương
Chợt nhớ em khi anh thấy đám mây trôi lờ lững
Giống con đò vượt sóng, có dáng người lái đò đi về lặng lẽ
Âm thầm vò võ, chỉ có tiếng gió ru hời nhè nhẹ
Tay chèo mải miết, bữa cơm ăn vội vã, lã chã giọt mồ hôi
Vội vội vàng vàng, từ bình minh ló dạng tới đêm về lịm tắt
Chẳng ngại gió mưa, chăm chuyên lái đò chở khách
Thương em lắm lắm, cô gái nhỏ nhoi giữa dòng sông cầm lái
Từng chuyến đò, người lũ lượt qua sông
Vùng trời rộng thênh bên kia là bến đợi
Riêng em cứ lặng lẽ với dòng sông con đò nhỏ
Chẳng bận chút lòng có ai nhớ ai quên
Nhớ cô gái lái đò đã đưa ta cập bến.
Em còn đây, khúc sông vẫn còn đây
Chỉ lữ khách cứ thay đổi theo từng chuyến đò qua
Và con đò mộc thấy mái đầu em điểm bạc từng ngày…..
Nhớ cô gái lái đò đã đưa ta cập bến.
Em còn đây, khúc sông vẫn còn đây
Chỉ lữ khách cứ thay đổi theo từng chuyến đò qua
Và con đò mộc thấy mái đầu em điểm bạc từng ngày…..
bài thơ "Em cô gái lái đò" của tác giả Hồng Bính. Bài thơ là một lời tri ân, một sự ngưỡng mộ chân thành dành cho hình ảnh người con gái lao động lặng thầm, gắn bó với công việc lái đò. Hình ảnh này đã trở thành một biểu tượng cho sự kiên trì, tận tụy và thủy chung. Phân tích bài thơ "Em cô gái lái đò"
1. Khung cảnh và Sự gợi mở (Khổ 1)
Bài thơ mở ra trong một khung cảnh chiều muộn đầy chất thơ và cảm xúc:
"Chiều dần buông sương đổ dày, Cao Nguyên thêm lành lạnh": Khung cảnh được xác định là ở vùng Cao Nguyên, với không khí "lành lạnh" và "sương đổ dày". Điều này tạo nên một không gian bao la, có chút heo hút và hoang sơ, làm nổi bật sự nhỏ bé, cô đơn của người lái đò.
"Đứng nhìn trời bàng bạc nhuộm màu thương": "Trời bàng bạc" là màu sắc đặc trưng của chiều tà, nhưng được gán thêm cảm xúc "nhuộm màu thương". Cảnh vật đã được thi vị hóa, chất chứa tình cảm của người lữ khách.
"Chợt nhớ em khi anh thấy đám mây trôi lờ lững": Hình ảnh đám mây trôi chậm rãi đã gợi lên sự liên tưởng đến con đò, và từ đó, hình bóng "cô gái lái đò" hiện về.
2. Hình ảnh Cô gái Lái đò: Sự Tận tụy và Hy sinh (Khổ 2, 3 & 4)
Hình ảnh cô gái lái đò được khắc họa một cách chân thực, đầy sự cảm thông và ngưỡng mộ:
"Giống con đò vượt sóng, có dáng người lái đò đi về lặng lẽ": Cuộc sống của cô là sự lặp lại của những chuyến đi về "lặng lẽ", không ồn ào.
"Âm thầm vò võ, chỉ có tiếng gió ru hời nhè nhẹ": Sự "âm thầm vò võ" cho thấy sự chịu đựng và đơn độc trong công việc. Người bạn duy nhất của cô là "tiếng gió ru hời", càng làm nổi bật sự cô đơn.
"Tay chèo mải miết, bữa cơm ăn vội vã, lã chã giọt mồ hôi": Những chi tiết đời thường nhưng đầy sức nặng đã lột tả sự khó nhọc và tận tâm với nghề. Cô phải làm việc không ngừng nghỉ, từ "bình minh ló dạng tới đêm về lịm tắt", "Chẳng ngại gió mưa".
"Thương em lắm lắm, cô gái nhỏ nhoi giữa dòng sông cầm lái": Lời bày tỏ tình cảm trực tiếp, nhấn mạnh sự thương yêu, xót xa cho thân phận nhỏ bé nhưng mạnh mẽ, kiên cường của cô gái.
3. Sự đối lập và Lời Tri ân (Khổ 5 & 6)
Bài thơ tạo ra một sự đối lập sâu sắc giữa người lái đò và hành khách:
"Từng chuyến đò, người lũ lượt qua sông / Vùng trời rộng thênh bên kia là bến đợi": Hành khách có những "bến đợi" (mục đích, tương lai) rộng lớn ở phía bên kia. Họ "lũ lượt" đến rồi đi.
"Riêng em cứ lặng lẽ với dòng sông con đò nhỏ / Chẳng bận chút lòng có ai nhớ ai quên": Trong khi mọi người vội vã hướng đến tương lai, cô gái lại "lặng lẽ" gắn bó với hiện tại. Đặc biệt, sự vô tư của cô - "Chẳng bận chút lòng có ai nhớ ai quên" - càng làm nổi bật vẻ đẹp của sự hi sinh thầm lặng.
"Nhớ cô gái lái đò đã đưa ta cập bến": Người lữ khách nhận ra và trân trọng vai trò của cô gái. Đây là lời tri ân chân thành, thừa nhận rằng cô chính là người đã giúp họ đạt được mục đích.
4. Dấu ấn thời gian (Khổ 7)
Khổ cuối là sự chiêm nghiệm về thời gian và sự thủy chung của cô gái:
"Em còn đây, khúc sông vẫn còn đây / Chỉ lữ khách cứ thay đổi theo từng chuyến đò qua": Mọi thứ đều thay đổi, nhưng "em" và "khúc sông" vẫn "còn đây" - một sự thủy chung với nghề, với nơi chốn.
"Và con đò mộc thấy mái đầu em điểm bạc từng ngày…": Đây là câu thơ xúc động nhất, cô đọng được cả hành trình lao động. Chiếc "con đò mộc" (chứng nhân thầm lặng) đã nhìn thấy sự hao mòn của tuổi xuân, thấy "mái đầu em điểm bạc" vì những năm tháng tận tụy. Dòng chảy của sông và thời gian đã in dấu lên người lái đò.
Tổng kết
Bài thơ "Em cô gái lái đò" đã xây dựng thành công hình tượng một người phụ nữ lao động giản dị nhưng cao quý. Cô không chỉ là người đưa đò vật chất mà còn là biểu tượng của sự kiên trì, âm thầm cống hiến. Tác giả đã kết hợp giữa khung cảnh rộng lớn của thiên nhiên Cao Nguyên và hình ảnh nhỏ bé của con người để tạo nên một bài thơ đầy cảm xúc, vừa là nỗi nhớ thương, vừa là sự tôn vinh sâu sắc dành cho vẻ đẹp của lòng tận tụy.
Đây là một bài thơ trữ tình của tác giả Hồng Bính với chủ đề về cô gái lái đò và nỗi nhớ quê hương, thể hiện tình cảm sâu sắc qua hình ảnh cô gái tần tảo, gắn bó với dòng sông, và sự thay đổi của thời gian, lữ khách, con đò mộc. Bài thơ khắc họa vẻ đẹp mộc mạc, lam lũ của cô gái, sự vất vả, hy sinh thầm lặng giữa dòng đời, cùng nỗi tiếc nuối, bồi hồi của người lữ khách khi nhớ về người con gái xưa trên bến sông quê.
Phân tích bài thơ:
Bối cảnh: Chiều tà, sương phủ dày đặc, cao nguyên lành lạnh, trời nhuốm màu thương nhớ, tạo nên không khí buồn man mác.
Hình ảnh cô gái lái đò:
Lặng lẽ, vất vả: "Giống con đò vượt sóng, có dáng người lái đò đi về lặng lẽ", "Tay chèo mải miết, bữa cơm ăn vội vã, lã chã giọt mồ hôi", "Chẳng ngại gió mưa, chăm chuyên lái đò chở khách".
Tận tụy, thủy chung: "Chẳng bận chút lòng có ai nhớ ai quên" với công việc, chỉ biết bến đợi bên kia sông.
Nỗi nhớ và sự xót xa:
Người lữ khách nhớ em khi thấy đám mây trôi, hình dung em như con đò nhỏ giữa dòng sông.
"Thương em lắm lắm, cô gái nhỏ nhoi giữa dòng sông cầm lái".
Sự tiếc nuối khi "mái đầu em điểm bạc từng ngày", cho thấy thời gian trôi qua, nhưng em vẫn ở đó, còn con đò mộc vẫn còn đó, chỉ có lữ khách là đổi thay.
Thông điệp: Bài thơ là lời tri ân, lòng biết ơn và sự hoài niệm về vẻ đẹp bình dị, sự hy sinh thầm lặng của người phụ nữ lao động, đồng thời gợi lên nỗi tiếc nuối thời gian và những người đã đi qua cuộc đời mình.
Em cô gái lái đò
Quyền hạn của bạn
Trả lời với trích dẫn