Nếu có hai khu vực hành chính Đông Tây riêng biệt trong đế quốc, thì ít ra cũng có hai lối sống Kitô giáo trong đế quốc, nhất là từ cuối thế kỷ V, lúc đế quốc bên Tây sụp đổ. Thật ra, Giáo hội Đông cũng như Tây đều cùng một đức tin, riêng “não trạng” tôn giáo có phần khác do ảnh hưởng của những dị biệt chính trị, kinh tế, văn hoá. Tuy Giáo hoàng Roma vẫn được Giáo hội bên Đông nhận là vị đứng đầu toàn Giáo Hội, nhưng giáo hữu bên Đông cảm thấy gượng ép, khó chịu. Đặc biệt, các dân tộc do Giáo hội bên Đông truyền giáo (Bulgares, Slaves vùng Balkans, Nga) lại chỉ công nhận Đức Thượng phụ Giáo chủ Constantinople.
Xảy ra cuộc phân ly hoàn toàn kể từ ngày 16-6-1054, khi đại diện của Đức Giáo hoàng Leo IX và Thượng phụ Giáo chủ Constantinople, Michael Cerularius, ra vạ tuyệt thông lẫn nhau. Giáo Hội Đức Kitô bị chia rẽ! Mãi đến ngày 7-12-1965, hai vị mục tử tối cao của Giáo hội Công giáo và Chính Thống là Đức Phaolô VI và Đức Thượng phụ Giáo chủ Constantinople mới giải vạ cho nhau.
Trong thực tế, hiện nay vẫn còn là hai Giáo hội: Giáo hội Công giáo Roma và Giáo hội Chính Thống, chưa kể “Giáo hội bên Tây” từ đầu thế kỷ XVI đến nay xuất hiện hàng trăm Giáo hội khác, lớn có, nhỏ có; và Giáo hội bên Đông, tức Giáo hội Chính Thống, cũng chia năm xẻ bảy. Từ 50 năm gần đây, phong trào đại kết các Giáo hội Kitô ra đời. Thiện chí thì mọi phía đều có, nhưng làm sao thực hiện được lời “di chúc” của Chúa Giêsu trong bữa tiệc ly khi Ngài cầu nguyện với Đức Chúa Cha để “họ nên một như chúng ta là một”.
Trả lời với trích dẫn