|
|
GIỮ LUẬT KIÊNG VIỆC XÁC NHƯ THẾ NÀO?
 Lm. LG. Huỳnh Phước Lâm
1. Ý NGHĨA CỦA KIÊNG VIỆC XÁC
Điều răn thứ hai trong “Sáu điều răn Hội Thánh” đã quy định: “Kiêng việc xác ngày Chúa nhật cùng các ngày lễ buộc”. [1]
Sách “Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo”, số 2184, đưa ra giải thích như sau:
“Như Thiên Chúa “nghỉ ngơi vào ngày thứ bảy, sau khi hoàn tất cả công trình” (St 2,2), đời sống con người cũng theo nhịp như thế giữa lao động và nghỉ ngơi. Khi lập ra ngày Chúa nhật, Thiên Chúa muốn mọi người có thời giờ nghỉ ngơi giải trí, để có thể chăm lo đời sống gia đình, văn hoá, xã hội và tôn giáo (GH 67,3).
Để hiểu rõ ý nghĩa ngày Chúa nhật của Kitô giáo, chúng ta cần nói qua ý nghĩa của ngày sa bát trong Cựu Ước là hình ảnh tiên trưng.
Trong Cựu Ước, ngày sa bát là ngày thánh, là “ngày nghỉ hoàn toàn để dâng cho Đức Chúa” (Xh 31,15):
“Ngươi hãy nhớ ngày sa bát, mà coi đó là ngày thánh. Trong sáu ngày, ngươi sẽ lao động và làm mọi công việc của ngươi. Còn ngày thứ bảy là ngày sa bát kính Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi. Ngày đó ngươi không được làm công việc nào, cả ngươi cũng như con trai con gái, tôi tớ nam nữ, gia súc và ngoại kiều ở trong thành của ngươi. Vì trong sáu ngày, Đức Chúa đã dựng nên trời đất, biển khơi và muôn loài trong đó, nhưng Người đã nghỉ ngày thứ bảy. Bởi vậy, Đức Chúa đã chúc phúc cho ngày sa bát và coi đó là ngày thánh” (Xh 21, 8-11).
Về ngày sa bát, Thánh Kinh không những gợi cho Dân Chúa tưởng nhớ công trình sáng tạo, mà nhất là còn giúp cho Dân Chúa tưởng nhớ biến cố giải phóng It-ra-el khỏi ách nô lệ Ai Cập: “Ngươi hãy nhớ ngươi đã làm nô lệ tại đất Ai cập, và Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, đã dang cánh tay mạnh mẽ uy quyền đưa ngươi ra khỏi đó. Bởi vậy, Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi đã truyền cho ngươi cử hành ngày sa bát” (Đnl 5,15).
Cũng như ngày sa bát được cử hành để tưởng nhớ những kỳ công Thiên Chúa thực hiện cho Dân của Giao Ước Cũ, thì ngày Chúa nhật, Dân của Giao Ước Mới nghỉ việc để tưởng niệm công trình cứu chuộc mà Thiên Chúa đã thực hiện trong Đức Kitô, nhất là sự phục sinh của Người nhờ đó chúng ta được giải thoát khỏi làm nô lệ tội lỗi, sự chết và ma quỷ.
2. KIÊNG VIỆC XÁC NHƯ THẾ NÀO?
Trong Cựu Ước, ngày sa bát, người ta bị cấm không được làm bất cứ công việc nào (x. Xh 20,10; Lv 23,3; Đnl 5,14); còn trong những ngày lễ quan trọng khác (Lễ Vượt Qua, Lễ Bánh Không Men), chỉ cấm không được làm một công việc nặng nhọc (Lv 23, 7-8), là những công việc tay chân thuộc nghề nghiệp hằng ngày.
Còn trong Giáo Hội Công giáo, Điều 1247 của Bộ Giáo luật đã quy định vào các ngày Chúa nhật và các lễ buộc khác, tín hữu “còn phải kiêng làm việc xác và những công việc gây trở ngại cho việc thờ phượng Thiên Chúa, cho niềm vui riêng trong ngày của Chúa, hoặc cho việc nghỉ ngơi cần thiết của tinh thần và thể xác”.
Quy định này cũng được lặp lại trong Sách “Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo”, số 2185, với sự bổ túc thêm một chi tiết là việc bác ái: “Ngày Chúa nhật và các ngày lễ buộc, các tín hữu tránh lao động và các sinh hoạt ngăn trở việc thờ phượng Thiên Chúa, việc hưởng niềm vui trong ngày của Chúa, việc bác ái và tịnh dưỡng thể xác cũng như tinh thần”.
Trước kia, người ta thường để ý đến bản chất của công việc chứ không quan tâm đến ý hướng hoặc mục đích theo đuổi. Vì thế, không lạ gì khi người ta phân biệt công việc thành ba loại trong khi kiêng việc xác:
- Cấm các việc lao động thể xác.
- Được phép làm những việc lao động trí thức (dạy học, viết văn…).
- Cũng được phép làm những công việc chung cho mọi hạng người (thể dục thể thao…).
Cách phân chia như thế xem ra không ổn. Thí dụ:
- Ngày Chúa nhật không ai có thể làm một việc tay chân để giúp đỡ kẻ khác, trong khi một giáo viên vốn đã khá giả có thể dạy học để được thêm giàu có.
- Một Kitô hữu tham dự thánh lễ xong, dành cả thời giờ còn lại của ngày Chúa nhật cho thể thao và cứ đều đều như thế, thì thử hỏi có phải là thánh hoá ngày Chúa nhật không?
Cho nên ở đây, Giáo Hội không còn phân định việc lao động tay chân hay lao động trí óc, nhưng nói rằng các tín hữu phải ngừng nghỉ tất cả các công việc làm ăn hàng ngày và các hoạt động (thể thao, giải trí, nghệ thuật…) để dành thì giờ và tâm trí cho việc thờ phượng Thiên Chúa, cho bầu khí vui tươi của ngày lễ, cho việc sống hiệp thông huynh đệ và cho việc thư giãn thể xác cũng như tâm hồn.
Tiêu chuẩn quyết định không còn do bản chất của công việc nhưng do mục đích của sự nghỉ ngơi ngày Chúa nhật.
Giáo Hội còn nhắc nhở các tín hữu như sau: “Theo truyền thống đạo đức công giáo, ngày Chúa nhật phải là ngày dành riêng để làm việc lành và khiêm tốn phục vụ cho bệnh nhân, kẻ tàn tật và già lão. Người tín hữu cũng phải thánh hiến ngày Chúa nhật bằng cách dành thời giờ để chú tâm đến gia đình và thân hữu, những người mà thường nhật họ khó chú tâm tới. Ngày Chúa nhật cũng là thời gian suy tư, tĩnh lặng, rèn luyện và suy niệm cần thiết để đời sống nội tâm của tín hữu được phát triển” (GLHTCG, số 2186).
3. TRƯỜNG HỢP MIỄN CHUẨN
Cũng như luật giữ ngày Chúa Nhật, luật kiêng việc xác cũng không nhất thiết áp dụng khắt khe trong mọi trường hợp.
Sách “Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo”, số 2185, quy định: “Luật giữ ngày Chúa nhật có thể được miễn chuẩn, khi có trách nhiệm gia đình hay nghĩa vụ xã hội quan trọng”.
Nếu vì lý do kinh tế, phải đi làm những ngày đó mới đủ sống cho bản thân và gia đình, hoặc nếu phải đi làm theo nhu cầu của lợi ích chung như bác sĩ, y tá làm việc ở các bệnh viện, nhân viên trực điện, nước, giao thông… thì đó là lý do chính đáng để được miễn trừ theo lương tâm và theo giáo lý của Giáo Hội.
Các Đức Giám Mục giáo phận và các Cha sở được quyền miễn chuẫn cho giáo dân của mình khỏi giữ luật kiêng việc xác, cũng như đối với luật dự lễ vậy (x. Điều 1245).
Tuy nhiên Giáo Hội cũng lưu ý chúng ta rằng: “Những tín hữu cũng phải coi chừng, đừng để những miễn chuẩn này dẫn đến thói quen thờ ơ với việc thờ phượng, với cuộc sống gia đình hay sức khoẻ của mình” (GLHTCG, số 2185).
[1] Tại Giáo tỉnh Huế và Giáo tỉnh Thành phố Hồ Chí Minh, ngoài các ngày Chúa nhật, chỉ buộc giữ lễ
Chúa Giáng Sinh.
www.gplongxuyen.net
Các chủ đề cùng thể loại mới nhất:
|
|
Trả lời với trích dẫn