|
|
CÂU HỎI 3 : Đức Cha đã có dịp tham dự kỷ niệm 40 năm thành lập Radio Veritas tại Philippines. Xin Đức Cha cho biết hoạt động truyền thông xã hội của Giáo hội Công giáo Việt Nam giữ vị trí nào trong vùng châu Á hiện nay.
TRẢ LỜI: Để hiểu rõ hơn và thấy được tầm mức vô cùng quan trọng, ảnh hưởng lớn lao của Truyền thông đại chúng nhất là trong lãnh vực truyền thanh, tôi xin lược tóm bài nói chuyện của Cha Franz Josef Eilers về sự hình thành và vai trò nhiệm vụ của Đài Truyền Thanh Radio Veritas như sau.
Ban đầu, Radio Veritas (Đài Chân Lý) có 2 dịch vụ: một dịch vụ hải ngoại cho các nước Châu Á và một dịch vụ trong nước cho Philippines, thuộc trách nhiệm của Tổng Giáo Phận Manila.
Đến năm 1990, dịch vụ (nhánh) trong nước này tách riêng ra thành một đài thương mại độc lập. Vì thế dịch vụ hải ngoại (nhánh hải ngoại) trở thành một đài độc lập với tên gọi “Radio Veritas Asia” (Đài Chân Lý Á Châu, gọi tắt là RVA) và tiếp tục hoạt động phi thương mại, hoàn toàn lo việc loan báo Tin Mừng và phát triển tại Châu Á.
Ngoài đài Radio Vaticana, đài Radio Veritas Asia là đài phát sóng ngắn duy nhất của Hội Thánh ở cấp châu lục, phát bằng 17 thứ tiếng của 21 nước Châu Á. Đài thuộc quyền sở hữu pháp lý của “Trung Tâm Phát Thanh Thông Tin và Giáo Dục Philippines” (Philippines Radio Educational and Information Center, viết tắt là PREIC), gồm các giám mục và các chuyên gia của Philippines. Nhưng việc quản lý, điều hành và tài trợ “Đài Chân Lý Á Châu” thuộc trách nhiệm của “Liên Hội Đồng Giám Mục Châu Á” (FABC) qua đại diện là “Văn Phòng Truyền Thông Xã hội” (OSC), đặt trụ sở tại Manila. Ban giám đốc của văn phòng này gồm 5 giám mục cũng đồng thời là ban giám đốc điều hành của RVA.
Các chương trình được sản xuất chủ yếu tại các trung tâm sản xuất của các vùng tiếp sóng (vùng đích), dưới trách nhiệm của các HĐGM quốc gia hay vùng ấy; sau đó các chương trình này được hoàn chỉnh bởi các ban ngôn ngữ khác nhau tại các studio của RVA ở Thành phố Quezon (Manila) của Philippines. Các chương trình được phát sóng qua ba máy phát 250 KW với 16 ăngten định hướng đặt ở Palauig, Zambales, cách Manila khoảng 220 km về phía tây bắc.
Trong số các ngôn ngữ khác nhau, lượng chương trình phát nhiều nhất là bằng tiếng Quan Thoại, phát bốn giờ mỗi ngày tới lục địa Trung Quốc. Thêm vào đó còn có 50 phút phát lại bằng tiếng Quan Thoại từ đài Radio Vaticana. Ngoài ra cũng có một chương trình 30 phút bằng tiếng Quảng Đông được phát tới Trung Quốc.
Kế đến là chương trình tiếng Việt được phát mỗi ngày hai giờ rưỡi, còn các tiếng khác được phát khoảng từ 30 phút tới một giờ bằng bốn thứ tiếng của Miến Điện (Miến, Karen, Kachin và Zomi-Chin), tiếng Inđônêxia, Sinhala, Urdu, Tamil, Telugu và Hinđi. Một chương trình hằng ngày bằng tiếng Filipino dành cho đông đảo người Philippines lao động tại nước ngoài trên khắp Châu Á và xa hơn. Ngoài một chùm phát về hướng Đông Á ( Hong Kong), chương trình này đặc biệt được phát sang các nước Ả Rập, là những nơi mà người Kitô hữu không được phép cử hành các nghi lễ tôn giáo riêng của mình.
Radio Veritas Asia được tài trợ bởi các cơ quan tài trợ khác nhau của Châu Âu và Thánh Bộ Truyền Bá Đức Tin ở Rôma. Nhiều giám mục Châu Á thường xuyên góp cho đài một ngàn đôla từ khoản trợ cấp hằng năm của giáo phận mình ở Propaganda, và các HĐGM Nhật, Hàn Quốc và Thái Lan cũng đóng góp.
Tuy đã thử nhiều lần, nhưng cho đến nay đài vẫn không thể nhận được sự bảo đảm hỗ trợ tài chánh từ các nước và các châu lục khác như Hoa Kỳ, Canađa và Úc. Tại Philippines một “Quỹ Radio Veritas Asia” vừa được lập để tìm các nhà hảo tâm địa phương và chính Quỹ này cũng đi vào các hoạt động Quan hệ Công cộng hầu làm cho đài được biết đến nhiều hơn trong nước và cả ở nước ngoài.
Các khả năng công nghệ mới đặt ra thách thức cho sự phát triển tương lai của hoạt động phục vụ phát sóng tại Châu Á với thêm các khả năng của mạng Internet. Mới đây, một hội nghị của các cơ quan gây quỹ tại Đức (14-15 tháng 2, 2001) và các chuyên gia về tương lai của đài RVA đã cho thấy rằng việc phát sóng ngắn vẫn còn giữ vị trí quan trọng trong tương lai, nhưng phải được bổ túc bằng các khả năng mới của Internet để có thể cung cấp các chương trình thích hợp với các nhu cầu và đòi hỏi của cá nhân. Các công nghệ mới cũng mở rộng khả năng biên tập, thiết kế chương trình và hợp tác giữa đài với các trung tâm sản xuất tại các vùng tiếp sóng. Với sự trợ giúp của “CBCPnet”, nhà cung cấp Internet mới của HĐGM Philippines (CBCP), các nhà sản xuất và biên tập tại các studio ở Quezon bây giờ đã hoàn toàn kết nối với Net. Nhờ vậy, ngoài những khả năng khác, họ đã có thể tiếp cận rộng rãi hơn với các tin tức và thông tin địa phương từ các vùng tiếp sóng của họ.
Tại lục địa Châu Á, số người Công Giáo chỉ chiếm khoảng 3% tổng dân số 3 tỷ rưỡi. Con số này đặt ra một thách thức lớn cho việc Loan Báo Tin Mừng bằng Radio và Internet. Với đài “Radio Veritas Asia”, chúng ta có một khả năng có một không hai trên thế giới.
ĐGH Gioan Phaolô II đã ý thức điều này khi ngài viết trong Tông huấn Ecclesia in Asia, “Cùng với các Nghị Phụ Thượng Hội Đồng, tôi có lời khen ngợi Đài Radio Veritas Asia, là đài phát sóng ngắn duy nhất cấp châu lục cho Hội Thánh tại Châu Á, vì công việc rao giảng Tin Mừng qua việc phát sóng của đài trong gần 30 năm qua. Phải có những cố gắng để củng cố công cụ truyền giáo tuyệt vời này, nhờ các chương trình ngôn ngữ thích hợp, trợ giúp nhân sự và tài chánh từ các HĐGM và các giáo phận tại Châu Á.”
Trong chuyến viếng thăm của ĐGH nhân dịp kỷ niệm 25 năm của đài, ngài cảm thấy rằng “đài RVA tiếp tục là một cách diễn tả mạnh mẽ tinh thần đồng trách nhiệm của các giám mục Châu Á trong việc theo đuổi sứ mạng truyền giáo của Hội Thánh với một tầm nhìn xa rộng và phấn khởi.” Theo ngài, “Radio Veritas Asia đang đối diện với nhiệm vụ cấp bách là phải tìm ra những cách thức ngày càng hiệu quả hơn để duy trì và làm sáng tỏ đức tin của những người đã tin Đức Kitô, và loan báo về Người và Nước của Người cho những ai chưa biết Người... Radio Veritas có thể tự hào là đã nuôi dưỡng cuộc đối thoại tôn trọng với các tín đồ của các tôn giáo khác, là thành phần thính giả rất đông đảo của đài.
Ngày nay hơn bao giờ, các tín đồ của các truyền thống khác nhau cần phải hiểu biết lẫn nhau nhiều hơn, để cộng tác với nhau trong việc bảo vệ những giá trị thiêng liêng và nhân bản chung, mà nếu không có những giá trị này thì không thể nào xây dựng được một xã hội xứng đáng với con người. Qua các chương trình giáo dục, tin tức và giải trí, Radio Veritas Asia đang cống hiến cho sự phát triển con người của vô số cá nhân và gia đình.”
Trong mười năm qua, Đài đã nhận được gần một triệu lá thư của các thính giả. Trong số này chỉ có 35% là Công Giáo. Số 65% còn lại là tín đồ của các tôn giáo khác như Hồi Giáo, Phật Giáo, Hinđu Giáo và cả những người không theo tôn giáo nào. Với nhiều chương trình của đài, 80 tới 90% thính giả không phải là người Kitô giáo. Chỉ xin nêu ra đây 3 ví dụ:
- Một thính giả từ Bắc Kinh viết: “Tôi thực sự biết ơn Đài Veritas vì đã cung cấp cho chúng tôi những chương trình quí báu và chất lượng cao, và cho các bạn bè ở nước ngoài... giúp tôi hiểu khá đầy đủ những sự phát triển và thay đổi đang diễn ra, và bản chất của lối suy nghĩ triết học truyền thống của Trung Quốc... Vì Trung Quốc lục địa sử dụng triết học Mác... nhiều ý tưởng khá cực đoan và hạn chế, thiếu cái nhìn khách quan...
- Một thính giả khác từ một tỉnh của Trung Quốc viết: “Đài phát thanh Công Giáo đã đi vào cuộc sống tôi. Nó giống như một Nhà Thần Học trên không cung cấp sự đào luyện cho tôi. Nó là người linh hướng của tôi, một người bạn giàu khôn ngoan và là con thuyền của dòng đời tôi. Tôi nghe đài hằng ngày. Đài có các chương trình rất hay, đa dạng, với nhiều sắc thái khác nhau, nhưng chủ yếu tập trung vào Tin Mừng Đức Kitô, thấm đượm sức sống và nuôi dưỡng linh hồn...”
- Một thanh niên ở một vùng khác của Châu Á: “Tôi là một dân tị nạn ở Thái Lan. Tôi là một Phật tử. Tôi là thính giả thường xuyên của RVA. Mặc dù tôi đang gặp hoàn cảnh khó khăn, nhưng tôi không bao giờ thất vọng vì RVA luôn nâng đỡ, khích lệ và an ủi tôi. Tôi ao ước trở thành người Công Giáo. Tôi hi vọng sẽ được rửa tội vào tháng 12 tới.”
Ngoài các lá thư, sự tích cực tham gia của các thính giả cũng là một dấu hiệu chứng minh tính hiệu quả của các chương trình RVA:
Các câu lạc bộ thính giả là các nhóm thính giả cùng nhau nghe hoặc thảo luận về các chương trình của đài. Riêng chương trình bằng tiếng Hinđi cũng đã có 208 câu lạc bộ các thính giả RVA như thế tại Ấn Độ.
Các cuộc gặp gỡ thính giả tại các vùng ngôn ngữ cũng là một dấu chỉ khác nữa. Chẳng hạn tại cuộc gặp gỡ hằng năm ở Hyderabad năm 2001, ngoài những điều khác, sau đây là các ví dụ do những người tham dự nêu lên:
- Một thính giả thuê một xe tải, gắn loa trên xe tải và cho phát lại các chương trình RVA tại các làng xã.
- Một câu lạc bộ khác xin tổ vận động cho một đảng chính trị tặng cho câu lạc bộ các micrô của họ. Họ tặng và câu lạc bộ hiện đang dùng các micrô này để phát đi các chương trình RVA.
- Một thính giả nói năm ngoái ông có 2 lớp học ngày Chúa Nhật; bây giờ ông có 20 lớp với 23 giáo viên và 1.500 trẻ em được nghe các chương trình của RVA.
- Một câu lạc bộ thính giả khác đã chuyển các bài hát của chương trình RVA thành các điệu múa và đi biểu diễn ở các làng xã.
Về câu hỏi hoạt động truyền thông xã hội của Giáo hội Công giáo Việt Nam giữ vị trí nào trong vùng châu Á hiện nay, tôi xin trả lời bằng sự kiện người thật, việc thật trong dịp Đài Chân lý Á Châu (RVA) mừng 40 năm ngày thành lập như sau: Hôm đó là chiều ngày 16/4/2009, Thánh lễ trọng thể được khởi sự tại hội trường của RVA vào lúc 2 giờ trưa, với chủ tế là Đức Tổng Giám Mục Claudio Celli, và đồng tế có Đức Khâm Sứ Toà Thánh ở Philippines, 2 hồng y, 17 giám mục và khoảng 100 linh mục. Khách mời tham dự trên 300 người. Sau thánh lễ là liên hoan chúc mừng, mọi người lắng nghe lời chúc mừng của các đại sứ, khâm sứ, các giám mục đại diện các giáo hội địa phương tại Á châu, các cơ quan tài trợ, xen kẽ với các tiết mục văn nghệ. Phần thưởng lưu niệm được trao cho những nhân vật và các cơ quan đã tận tuỵ với RVA.
Đặc biệt, giải thưởng Hồng Y Sin - RVA mới được thiết lập cho dịp lễ kỷ niệm này và được trao lần đầu tiên cho Đức ông Phêrô Nguyễn Văn Tài, giám đốc chương trình của RVA, một người Việt Nam đã phục vụ cho đài suốt 31 năm. Phát biểu đáp từ của Đức ông Phêrô sau đó đã nhận được rất nhiều tràng pháo tay tán thưởng, một phát biểu mang đậm nét dí dỏm duyên dáng của người Việt Nam, nhưng cũng thấm đẫm văn hoá Phi (nơi người đã phục vụ suốt nửa cuộc đời), và bao hàm sự trung thực khiêm tốn của một người được sai đi từ Vatican.
Nếu Việt Nam được thông thoáng hơn, tự do hơn, thì truyền thông của Giáo hội Công giáo Việt Nam chắc chắn sẽ “Vượt qua mọi biên giới, để chia sẻ Chúa Kitô”, khẩu hiệu của Đài RVA.
CÂU HỎI 4: Với tư cách Giám mục Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Xã hội của Hội đồng Giám mục Việt Nam, xin Đức Cha cho độc giả biết đôi nét về bước phát triển của Ủy ban trong thời gian tới.
TRẢ LỜI: Ủy ban Truyền thông trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam được thành lập ngày 29/1/2007 với đại diện của 26 Giáo phận và 15 Dòng tu. Ủy ban đã soạn ra Nội quy sinh hoạt của Uỷ Ban và để ra chương trình hoạt động như sau:
Nội quy Ủy ban Truyền thông Xã hội của Hội đồng Giám mục Việt Nam
1/. Thành lập và mục đích của Ủy ban Truyền thông Xã hội
Điều 1: Ủy ban Truyền thông xã hội do Hội Đồng Giám Mục Việt Nam thành lập và trực thuộc Hội đồng Giám Mục Việt Nam theo quy chế và nội quy Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.
Điều 2: Ủy ban Truyền thông xã hội có mục đích giúp Hội đồng Giám mục Việt Nam điều hành các sinh hoạt liên quan đến Truyền thông xã hội.
2/. Nhiệm vụ của Ủy ban Giám mục về Truyền thông Xã hội
Điều 3: Nhiệm vụ chung của Ủy ban Giám mục về Truyền thông xã hội là:
(1) Giúp mọi thành phần dân Chúa hiểu rõ tầm quan trọng, lợi ích, ảnh hưởng lớn lao của truyền thông xã hội trong việc phục vụ Tin Mừng theo giáo huấn của Giáo Hội dưới sự hướng dẫn của Hội đồng Giám mục Việt Nam.
(2) Định hướng và hỗ trợ các hoạt động về truyền thông xã hội của các giáo phận, giáo xứ và dòng tu.
(3) Phát huy và điều phối sự tham gia của các phương tiện truyền thông xã hội vào việc thông truyền, loan báo Tin mừng Chúa đến cho mọi người.
(4) Nghiên cứu, phổ biến các sắc lệnh, văn kiện, giáo huấn của Giáo Hội.
(5) Phổ biến các tài liệu, văn kiện, giáo huấn, đường hướng mục vụ, thư chung, thư mục vụ, các tin tức, sinh hoạt, thời sự tôn giáo của HĐGMVN và các giáo phận, giáo xứ, dòng tu.
(6) Tổ chức các khóa đào tạo huấn luyện nhân sự về truyền thông xã hội cho các giáo phận, dòng tu.
(7) Mở các khóa học giúp sử dụng, quản trị, điều hành giáo phận và giáo xứ bằng kỹ thuật điện toán.
(8) Thông truyền Tin mừng bằng mọi phương tiện kỹ thuật truyền thông như: internet, truyền thanh, truyền hình, in ấn, phát hành các sách báo, tập san, phim ảnh, các băng đĩa công giáo.
(9) Cổ vũ các nỗ lực truyền thông xã hội phục vụ chân thiện mỹ trong đời sống con người và xã hội.
(10) Cổ vũ tinh thần hiệp thông trong Giáo Hội và thế giới.
3/. Nhân sự của Ủy ban Truyền thông Xã hội
Điều 7: Theo Quy chế Hội đồng Giám mục Việt Nam, Ủy ban Truyền thông Xã hội gồm: các uỷ viên, ban thường trực, và các tiểu ban.
+ Các ủy viên: do các giáo phận và Dòng tu đề cử.
+ Ban Thường trực: do toàn Ban đề cử.
+ Các Tiểu ban chuyên môn gồm:
1. Tiểu ban Tin mừng
Nhiệm vụ: thông truyền, phổ biến Lời Chúa, các bài giảng, các bài suy niệm, học hỏi, chia sẻ, các loại thi ca, hội họa, thánh nhạc.
2. Tiểu ban Văn kiện Giáo Hội
Nhiệm vụ: thu thập, tổng hợp và phổ biến giáo huấn của Giáo Hội hoàn vũ và địa phương, thu thập và dịch các văn kiện Giáo Hội về truyền thông.
3. Tiểu ban Ơn gọi
Nhiệm vụ: phổ biến tài liệu về ơn gọi, lịch sử, linh đạo các Dòng tu, phát triển các ơn gọi.
4. Tiểu ban Thời sự
Nhiệm vụ: thu thập, phổ biến các tin tức sinh hoạt của Giáo Hội toàn cầu và địa phương.
5. Tiểu ban Nghe nhìn
Nhiệm vụ: phổ biến các chương trình truyền thanh, truyền hình giáo lý công giáo, các phim ảnh, băng đĩa công giáo và các băng đĩa mang tính giáo dục.
6. Tiểu ban Văn hoá nghệ thuật
Nhiệm vụ: sử dụng các loại hình văn hoá nghệ thuật để loan truyền Tin Mừng.
7. Tiểu ban Giáo dục và đào tạo truyền thông
Nhiệm vụ: giáo dục truyền thông và đào tạo nhân sự đặc trách về mục vụ truyền thông xã hội cho các giáo phận và Dòng tu.
8. Tiểu ban Kỹ thuật truyền thông
Nhiệm vụ: mở các khóa hướng dẫn cách thức sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội, cách riêng trong việc tổ chức, điều hành, quản lý giáo phận, giáo xứ, Dòng tu bằng điện toán.
9. Tiểu ban Truyền thông cho dân tộc thiểu số
Nhiệm vụ: nghiên cứu và phổ biến các lợi ích về truyền thông xã hội cho anh em dân tộc thiểu số, chuyển ngữ để họ có thể đón nhận Tin Mừng.
10. Tiểu ban Website
Nhiệm vụ: điều hành website của HĐGMVN và website của UBTT.
11. Tiểu ban Ấn loát và xuất bản
Nhiệm vụ: thực hiện và phát hành các ấn phẩm công giáo.
Trên đây mới chỉ là bộ khung hay chủ trương căn bản của UBTT, do UB mới được thành lập và do còn nhiều trở ngại về địa lý, nhân sự, tài chánh v.v… nên UB chưa làm được gì đáng kể, ngoại trừ một số in ấn xuất bản trong 2 năm 2007-2008 như sau:
+ 100.000 bản Toát yếu Giáo lý Hội thánh Công giáo,
+ 5.000 Tân Ước cho người Bana,
+ 10.000 bản Phúc Âm cho người K’ho,
+ 35.000 bản Daily Gospel cho Cộng đồng Công giáo Philippines,
+ 25.000 Daily Gospel cho Cộng đồng Công giáo Hoa Kỳ, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam, Hàn Quốc,
+ 2.000 cuốn Từ điển Bahnar–Việt cho Gp Kontum,
+ In và phát hành các sách: Hôn nhân và Gia đình, Như Thầy đã nêu gương cho anh em, Tóm lược Học thuyết Xã hội Công giáo, Tình yêu và đau khổ…,
+ Dịch và in 1.000 cuốn “Communicating in Ministry & Mission” (Truyền thông trong Mục vụ và Truyền giáo) của Cha Francis-Josef Eilers,
+ Dịch và in 1.000 cuốn “Social Communication Formation in Priestly Ministry” (Đào luyện Truyền thông trong thừa tác vụ Linh mục) của Cha Franz-Josef Eilers,
+ Mở khoá đào tạo tập huấn báo chí cho 30 người từ 22/8-29/9/2008.
Hướng phát triển cho Uỷ ban Truyền thông trong tương lai: Do còn nhiều hạn chế về nhân sự, chính trị, tài chánh v.v... nên Ủy ban chú trọng đến việc đào tạo nhân sự Truyền thông bằng các việc cụ thể sau:
1/ Dịch và cung cấp các sách về Truyền thông làm sách giáo khoa cho các chủng viện, các khoá huấn luyện nhân sự Truyền thông.
2/ Mở thêm và nhân rộng các khoá đào tạo tập huấn báo chí cho các nhân sự truyền thông đang phục vụ tại các Giáo phận, Dòng tu v.v... mở rộng thêm cho các nam nữ tu sĩ, sinh viên, học sinh v.v..
3/ Dịch thuật và lồng tiếng các bộ phim hay hỗ trợ việc dạy giáo lý – hiện đã có trên 200 bộ phim được dịch và lồng tiếng, có thể sử dụng để hỗ trợ việc dạy giao lý.
4/ Biên soạn và thu thập các bài giáo lý bằng Proshow và Powerpoint hỗ trợ các giáo lý viên và học sinh giáo lý.
5/ Biên soạn và lồng tiếng các chương trình phát thanh hỗ trợ các đài phát thanh Công giáo Chân lý Á Châu tại Manila và Vatican
6/ Biên soạn và thu thập các hoạt cảnh Tin Mừng, hoạt cảnh Giáng sinh, Phục sinh, các buổi trình diễn thánh ca, văn nghệ, đại nhạc hội... chế tác thành những CD, VCD, DVD làm tài liệu huấn luyện giới trẻ và các hội đoàn.
7/ Cộng tác, hỗ trợ, phong phú hóa nội dung và hình thức trang Web của HĐGM/VN và trang Web của UBTT.
8/ Phát hành các sách báo, ấn phẩm Công giáo, cố vấn kỹ thuật hình thức và nội dung, phép xuất bản, liên hệ với các nhà in v.v…
Kính thưa quý độc giả, cách riêng các bạn trẻ thân mến,
Bộ môn Truyền thông xã hội thật quá mới mẻ và thách đố đối với chúng ta, dù nó đã được Công đồng Vaticanô II nói tới cách đây hơn 45 năm; chúng tôi trân trọng và tha thiết kính mời qúy độc giả, cách riêng các bạn trẻ, những ai quan tâm tha thiết với Truyền thông Công giáo, hãy tích cực tham gia, cộng tác, góp ý kiến cho Uỷ ban Truyền thông chúng tôi biết phải làm gì, làm thế nào và làm sao nữa để sứ vụ loan báo Tin Mừng đạt được kết quả theo lệnh truyền của Chúa.
Xin chân thành cám ơn.
Chủ tịch Uỷ ban Truyền thông HĐGM/VN
|
|
Trả lời với trích dẫn