Sự khôn ngoan của dân Chúa 1. Thiên Chúa đã để 18 thế kỷ huấn luyện dân bằng hai cách : Bên ngoài, dùng các biến cố lịch sử, dùng các Tổ phụ, các Phát ngôn viên, truyền cho dân biết những ý định của Chúa. Bên trong, Chúa dùng Đức Chúa Thánh Thần soi sáng hướng dẫn dân, suy niệm các lời Chúa dạy, các việc Chúa làm. Kết quả của sự suy niệm đó, là loại sách Khôn ngoan, hay là sách Giáo huấn, đã nuôi dưỡng tâm hồn dân Chúa trong những năm chờ đợi ơn Cứu chuộc. 2. Sách Ca đệ nhất : Dưới hình bóng vua Salomon ca tụng tình yêu của mình với một người nữ, Chúa Thánh Thần diễn tả tình yêu của Đức Chúa Trời đối với dân Người. Vì các lời Chúa khen ngợi bạn tình, và bạn tình yêu mến Chúa tha thiết, nên chỉ đúng hoàn toàn cho Hội thánh, và tất nhiên là đúng về Đức Mẹ, còn đối với mỗi linh hồn ta, chỉ đúng một phần. Tình yêu của Chúa và bạn tình bền vững muôn đời. 3. Sách khôn ngoan : Khôn ngoan đây, không phải là một thứ khôn ngoan ở đời, bên là chính Thiên Chúa, thông chia bản tính cho nhân loại sự Khôn ngoan đã dựng nên muôn vật. Khôn ngoan là một trí khôn thánh thiện, độc nhất mà muôn mặt, sáng suốt, tự do, luôn luôn bền vững, làm được mọi sự, chăm sóc mọi sự, thấu suốt mọi tâm hồn, là một hơi thở của quyền phép Thiên Chúa. Sự khôn ngoan Thiên Chúa thông qua cho loài người, đòi loài người tự do chấp nhận, và nhờ đó thông chia bản tính và hạnh phúc trường sinh của Chúa. 4. Sách Cách ngôn (Proverbes) : Sách Cách ngôn tiếp tục nội dung sách Khôn ngoan. Một phần do vua Salomon đã chép, một phần khác gồm những cách ngôn, ngạn ngữ, tục ngữ của các tác giả ẩn danh. Tuy giống như cách ngôn, ngạn ngữ của các dân tộc khác, nhưng bao giờ cũng hướng về Chúa, và hạnh phúc chân chính. 5. Sách Giảng viên (Ecclesiaste) : Với câu mở đầu : “Giả trá phù vân, mọi sự đều là giả trá phù vân”, sách Giảng viên gồm những câu phương ngôn ngạn ngữ, có vẻ thực tế, bi quan, chán nản. Nhưng chính vì bi quan với mọi thú vui cuộc đời, nên kết cục cũng đưa lên ý niệm : chỉ có một mình Chúa là nguồn hạnh phúc thật. 6. Sách Giáo huấn (Ecclesiastique) : Một tác giả đã ghi chép nhiều câu cách ngôn của các dân tộc chung quanh, để chứng minh không dân nào có sự khôn ngoan chân chính, ngoài ra dân của Chúa. Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)