GIAI THOẠI CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM

[quachtuong]

:monkey03: Đức Ki-tô đã chết để cứu đô nhân loại. Thánh Gio-an Hoan đã ý thức cuộc tử đạo lá cách gọi noi gương Chúa tuyệt hảo nhất, và tự nguyện đón nhận nó. Trong những ngày cuối cùng, cha đã bượn thánh Phao-lô để khuyên nhủ những bạn tù rằng:

Anh em hãy bắt chước tôi, như tôi đã bắt chước Đức Ki-tô.

Gio-an Đoàn trịnh Hoan sinh năm 1798 tại họ Kim Long, Phú Xuân { Hếu } trong một gia đình nề nếp, đạo hạnh. Nhờ sự hỗ trợ của gia đình, nên cậu đã dâng mình cho chúa, và theo học tại chủng viện Pê-năng { Mã Lai } của Hội Thừa sai Pa-ri. Về sau học xong thần học, năm 1836 Thầy Gio-an về nước và thụ phong linh mục tại Sài Gòn, phục vụ đắc lực cho Giáo Hội Việt Nam.

Trong 26 năm linh mục, cha Gio-an Hoan đã lãnh nhận nhiều nhiệm sơ. Cha nhiệt tình hoạt động nhưng lại điềm tĩnh, thận trọng và yêu thương mọi người. Hơn nữa, cha có boệt tái nói truyên rất duyên dáng, nên ở đâu cũng được mọi người quý mến. Dưới thời vua Tự Đức, cha là một trong những linh mục Việt Nam có uy tín nhất do khả năng, tuổi tác và kinh nhiệm lâu năm. Dù phải thay đỗi chỗ ở liên tục, thực tế cha phải sống ở trên thuyền nhiều hơn trên đất liền, cha vẫn kiên tâm đầu tư tìm óc vào việc đào tạo các thầy giảng và cổ động hỗ trợ ơn gọi linh mục nới các thanh thiếu niên. Cha đã hưỡng dẫn nhiều cho các bạn trẻ vào trủng viện giáo phận.

Đầu năm 1861, nhân dịp lễ Hiển Linh, cha đến xứ Sáo Bùn { Quảng Bình } để thăm viếng, khích lệ các giáo hữu, giải tội và giúp họ mừng lễ. Như thường lệ, cha đến trọ nhà ông trùm phượng. Tối ngày 3/1 quan quân nghe tin bào đến bao vây truy bắt, cha chạy ra sông thì gặp ngay một toán lính đi đến. Cha định núp sau một đống củi, nhưng không kịp. Lính bắt và giải cha váo Đồng Hỡi. Khi đó cha 63 tuổi.

Trước tòa án, quan tĩnh đã cho dùng mọi hình thức tra tấn giã nam. Ông cho đánh dập tàn nhẫn, rồi cho nung đỏ kím sắt vào đùi vào cánh tay cha, để bắt cha phải bước qua Thập Gía và khai thác tin tức về Giáo Hội. Thế nhưng ông đã thất bại hoàn toàn. Du đau đớn đến nổi có khi ngất xỉu, cha Gio-an Hoan vẫn cắn răng không nói một lời, không tiết lộ những gia đình cha đã trú ngụ, và và dĩ nhiên không chịu chối đạo. Ông trùm Phượng và bay tĩn hữu khác cũng bị bắt ở Sáo Bùn cũng theo gương cha, không để lộ chi tiết nào có hại đến người khác. Cha Hoan và ông trùm Phượng bị kết án xử tử, còn những người khác phải lưu đày chung thân.

Khu vực giam cha Hoan cũng có rất nhiều tĩn hữu, vì chiến dịch bắt đạo tháng 10/ 1859 đã gom nhiều chức trắc trong giáo xứ, còn ở Huế thì tập trung mọi tĩn hữutrên 50 tuổi. Nhà vua trụ tính kế hoạch làm ấp lục với quân pháp để ợ triệt phái các tàu bè ở cửa Hàn, nhờ tai xã giao lịch thiệp, cha Hoan đã chiếm được thiểm cảm của toán lính canh ngục, ngài có thể dễ dàng đến các phòng giam khác khu vực để thăm viếng các tĩn hữu.

Trong năm tháng tù giam, cha Hoan dành rất nhiều thời giờ để giải tội, chúc lành và khích lệ các tĩn hữu. Nhận được Mình Thánh Chúa ở ngoài gửi vào, cha rước lễ chia s4 cho anh em. Thât cảm động biết bao hình anh người cha già, tay chân cũng mang xiềng xích, cô cũng đeo gông và nắm chắc bản án vì đức tin, đã đến gặp từng người bạn sắp ra pháp trường để nói đôi lời úy lạo và cho họ Cua ăn đàng Chính Bánh Trường sinh, lương thực thiêng lieng đó đã củng cố sức mành cho họ trên hành trình cuối cùng về nhà Cha.

Ngày 25/5, trước ngày bị chém đâu, vị mục tử đi một vòng thăm các bạn tù lần cuối, khuyên nhủ họ { Giờ cuối cùng của tôi không còn xa. Phần anh em, những người con yêu quý, anh em còn ở lại trên trần gian đau khổ này, anh em hãy trung tín đến cùng. Xin anh em cầu nguyên cho tôi hoàn thành ý Chúa cho trọn } .

Sau khi nghe đọc bản án, cha nói { Con tạ ơn Chúa, Ngài đã cho con biết trước giờ đổ máu vì danh Ngài }

Tối hôm đó cha thức thật khuya để úy lao bạn hữu và giải tôi cho một vài người. Sang sớm hôm sau, tù nhân ở các phòng khác cũng được phép đến gặp và giã từ cha. Cha nói: { Thưa anh em, tôi dám xin mượm lời thánh Phaolô để nói với anh em rằng: Anh em hãy bắt chước tôi, như tôi đã bắt chước Đức Ki-tô } { 1Cr 11,1 } Cha con vui vẽ hàn huyên mãi không dứt, cho đến khi có lệnh ra pháp trường. Cha nhanh nhện đứng lên, cỗ vẫn đeo gông nặng trĩu, bước theo viên cai ngục.

Ra đên cửa, cha gặp ông Phượng, người đã cho cha trú ngụ cũng đem đi xử, hai toán lính nhập làm một. Một anh lính cầm bản án đi trước: { Người này tên Hoan Gia Tô đạo trưởng, dạy đạo và quyễn rũ dân chúng. Vi phạm đến luật nhà nước là một trọng tội phải đem xử trảm ngay } Đến pháp trường, hai vị quỳ trẹn chiễu đã trải sẵn. Quan hỏi vị tông đồ có muốm trói vào cột không? cha trả lời:

Không cần, tôi sẽ quỳ yên không nhúc nhích. Nếu tôi không tự nguyện nhận cái chết, tôi đã trẳng đến đây. Xin cho tôi vài phút để cầu nguyện .

Sau đó cha ngước mắt lên trời tạ ơn Chúa, giơ tay giải tôi cho ông Phượng và ra dấu hiêu sẵn sàng. Viên lý hình được chỉ định thấy thái độ dũng cảm của cha, biết cha vô tội nên nhờ người lý hình khác. Anh lý hình không quen đã phải chám đến ba nhát, sau đó dùng gườm cưa đứt miếng da còn sót lại.

Trước đó, khi cha cởi áo, thấy hai mảnh { Đức Ba } cha đeo phất phới trước ngực, một người lính tưởng là lá thư quý gia thì xin, nhưng vị trứng nhân Đức Ki-tô trả lời.

{ Cái này tôi không thể cho ai được. Đây là hình ảnh Đức Nữ Vương và là bà Chúa tôi }

Giờ đây vị tử đạo được chúa đón về trời để gặp Đức Maria, Nữ Vương các thánh tử đạo mà cha hằng tôn kính.

Đức thánh cha Pi-ô X tôn phong linh mục Gio-an Đoàn Trịnh Hoan lên bậc chân phước ngày 2/5/1909

Đức Giáo Hoàng Phaolô II tôn phong chân phước Gio-an Đoàn Trịnh Hoan lên bậc Hiền Thánh ngày 19/6/1988.