Sau hơn một thế kỷ(1533-1659) hạy giống tin mừng được các nhà truyền giáo dòng Đaminh Bồ Đào Nha và dòng Tên gieo vãi trên quê hương đất Việt, Đức Thánh Cha Alexandrô VII đã công bố sắc lệnh Super Cathedram Principis đề ngày 9/9/1959 thành lập 2 gp tông tòa đầu tiên là gp Đàng Ngoài( Bắc Hà) và gp Đàng Trong (Nam Hà) do 2 Tân GM Francois Pallu( tông tòa) và GM Pierre Lambert de la Motte cai quản.
Ngày 24/11/1960 Tòa Thánh thiết lập Hàng Giáo Phẩm Việt Nam phân chia thành ba Giáo Tỉnh: Hà Nội, Huế, Sài Gòn; Đồng thời phân chia giáo phận Sài Gòn thành ba : Sài Gòn, Đà Lạt và Mỹ Tho.
Ngày 14/10/1965 Đức Phaolô VI thiết lập hai giáo phận mới được tách ra từ gp Sài Gòn: đó là Phú Cường và Xuân Lộc,gp Xuân lộc lúc đó gồm 3 tỉnh Biên Hòa, Long Khánh và Phước Tuy.Tòa Giám Mục được đặt tại Xuân Lộc.
Các Đức Giám Mục tiên khởi và các Đấng kế vị:1. 1966-1974 Đức cha Giuse Lê Văn Ấn
khẩu hiệu" Hãy giết mà ăn "
2. 1974-1988 Đức cha Đaminh Nguyễn Văn Lãng
khẩu hiệu "Con Trông Cậy Chúa"
3. 1988-2004 Đức Cha Phaolô Maria Nguyễn Minh Nhật
khẩu hiệu "Phục Vụ Chúa trong hân hoan"
4. 2004- hiện nay Đức cha Đaminh Nguyễn Chu Trinh
khẩu hiệu " Tất Cả Vì Tình Yêu Đức KiTô"
Các linh mục hạt trưởng tiên khởi trong Giáo Phận- Cha chính Giuse Trần Đình Vận: Hạt trưởng hạt Gia Kiệm
- Cha Phêrô Nguyễn Khang hy: Hạt trưởng hạt Tân Mai
- Cha Phaolô Nguyễn Minh Tri: Hạt trưởng hạt Vũng Tàu
- Cha Phêrô Nguyễn Đắc Cầu: Hạt trưởng hạt Phước Lễ
- Cha Gioan B. Trần Ngọc Thọ: Hạt trưởng hạt Hố Nai
- Cha Giuse Đỗ Đức Huấn: Hạt trưởng hạt Phước Lý
- Cha Giuse Nguyễn Bá Thi: Hạt trưởng hạt Phương Lâm
- Cha Giuse Lâm Quang Trọng: Hạt trưởng hạt Long Khánh
- Cha Mạc-tín Nguyễn Văn Hiển: Hạt trưởng hat Biên Hòa
Ngoài ra Đức TGM Phaolô nguyễn văn Bình còn lập thêm 2 giáo hạt La Ngà và Long Hương nữa(1961)
Tổng Kết:Năm 2008 gp Xuân Lộc gồm có
-232 Giáo xứ và 32 giáo họ
-298 linh mục triều và 95 linh mục dòng
-số linh mục làm mục vụ: 257, Hưu :32
-Đại Chủng Sinh 173
-Dự bị chủng sinh 147
-Nam tu sĩ 274
-Nữ tu sĩ 1.695