40 ngày cùng Đắc Nhân Tâm

[gioannew]

Ngày thứ nhất



Muốn Lấy Mật Đừng Phá Tổ Ong

Ngày 7 tháng 5 năm 1931, mười ngàn người ở châu thành Nữu Ước được mục Kích một cuộc săn người sôi nổi chưa từng thấy. Một trăm năm mươi lính Công an bao vây một căn phố để bắt tên tướng cướp Crowley, biệt danh Là "Hai Súng" vì lúc nào y cũng mang hai cây súng ở trong mình. Họ leo Lên mái nhà bắn xuống, đặt súng liên thanh trên nóc những nhà chung Quanh, dùng hơi cay và trong hơn một tiếng đồng hồ cả một khu mỹ lệ Nhất của Nữu Ước vang lên tiếng súng và tiếng "lạch tạch" của liên Thanh. Crowley núp sau chiếc ghế bành đệm bông, bắn lại lính không ngừng.

Khi bắt được y rồi, viên giám đốc Công an tuyên bố: "Nó vào hạng tội Nhân nguy hiểm nhất. Nó muốn giết người là giết, không vì một lý do Gì hết".

Nhưng còn chính tội nhân, Crowley, Y tự xét y ra sao? Muốn biết, bạn hãy đọc hàng sau này mà y vừa chống Cự với lính vừa viết để lại cho đời: "Dưới lớp áo này, trái tim ta Đập, chán ngán nhưng thương người không dám làm hại một ai hết".

Không muốn làm hại ai hết! Vậy mà trước đó mấy ngày, khi một người Lính Công an lại gần y để hỏi giấy phép lái xe hơi, thì y xả ngay một Loạt súng, giết người đó tức thì. Một kẻ sát nhân không gớm máu như Vậy mà còn tự khoe: "Trái tim thương người, không muốn làm hại ai hết!".

Trước khi ngồi lên ghế điện để chịu tử hình tại khám Sing Sing, y còn Than: "Tôi chỉ tự vệ mà người ta xử tôi như vậy đó".

Nghĩa là trong thâm tâm, y nhất định không chịu nhận y có tội.

Bạn sẽ nói: "Thì chỉ có nó nghĩ thế, chứ còn ai lạ đời như vậy nữa".

Không đâu, thưa bạn: kẻ thù số một của nước Mỹ, Al Capone, tên đầu Đảng ăn cướp đã làm cho châu thành Chicago kinh khủng, cũng nói: "Ta Đã dùng những năm tươi đẹp nhất trong đời để mua vui cho thiên hạ, vậy Mà phần thưởng chỉ là bị chửi, và bị săn bắt như một con thú dữ".

Mà cả Dutch Schultz, một trong những tên cướp lợi hại nhất ở Nữu Ước Cũng tuyên bố với một ký giả rằng y là ân nhân của thiên hạ.

Viên giám đốc khám Sing Sing, ông Lawes, viết: "Ở Sing Sing, những tội Nhân đều tự cho họ cũng có tâm trạng thông thường không khác đời Chi hết. Cũng lý luận giảng giải tại sao chúng bắt buộc phải cạy tủ Sắt hoặc bóp cò... và tuyên bố rằng bỏ tù chúng thật là bất công".

Nếu ba tên cướp đó và cả bọn khốn nạn đương nằm trong khám, tự cho Mình vô tội như vậy thì những người mà chúng ta gặp mỗi ngày ở ngoài Đường, cả các bạn nữa, cả tôi nữa, chúng ta ra sao?

Cho nên ông John Wanamaker, một thương gia lớn có lần đã tự thú: "Từ Ba mươi năm nay, tôi đã hiểu rằng: sự chỉ trích chẳng ích lợi gì hết". Ông đã sớm hiểu bài học đó. Riêng tôi, tôi đã phải phấn đấu trong Một phần ba thế kỷ trước khi thấy ló ra ánh sáng của chân lý này: "Dù người ta có lỗi nặng đến đâu, thì trong một trăm lần, tới chín Mươi chín lần người ta tự cho là vô tội".

Chỉ trích đã vô ích mà còn nguy hiểm, vì làm thương tổn lòng tự ái của Người và gây ra oán thù. Hơn nữa, kẻ bị ta chỉ trích tự nhiên sẽ hằn Học chỉ trích lại ta, như ông tổng trưởng Bộ Nội vụ Albert Fall, vì ăn Hối lộ một trăm ngàn đồng mà dùng gươm súng đàn áp kẻ bị ức hiếp, Sau vỡ lở, bị ngồi khám, làm cho dư luận toàn quốc oán hờn Chính phủ, Đảng Cộng hòa suýt đổ, Tổng Thống Harding bị giày vò, lo lắng đến đỗi ít năm sau thì chết. Vậy mà khi người ta trách y đã lợi dụng lòng tin Cậy của bạn là ông Harding và phản ông, thì vợ y nhảy chồm chồm lên, Khóc sướt mướt vặn tay bứt tóc, rủa đời, la lớn: "Không! không! chồng Tôi không phản ai hết. Cả một tòa nhà đầy vàng cũng không quyến rũ Được chồng tôi. Chồng tôi đã bị người ta phản".

Tâm trạng con người như vậy đó. Kẻ làm quấy oán trách đủ mọi người, Mà chẳng bao giờ oán trách mình cả. Bạn cũng như vậy và tôi cũng như Vậy. Cho nên từ nay, mỗi lần muốn chỉ trích ai, ta nên nhớ hai tướng Cướp Capone và Crowley, nhớ Bộ trưởng Bộ nội vụ Fall. Ta nên hiểu rằng Những lời chỉ trích ta thốt ra, cũng như con chim bồ câu, bao giờ nó cũng Trở về chỗ cũ. Kẻ bị ta chỉ trích chắc chắn sẽ tìm hết lý lẽ để tự Bào chữa và trở lại buộc tội ta.

Và hiểu vậy nên ông Abraham Lincoln đã để lại cái danh là có tài dẫn Đạo quần chúng bực nhất trong lịch sử loài người. Hồi thiếu thời ông Nhiệt liệt chỉ trích bất cứ ai, thậm chí tới viết những thơ phúng thích Để chế giễu người ta rồi đem liệng cùng đường cho thiên hạ đọc cười Chơi. Một lần cũng vì thói đó, suýt gây nên một cuộc đấu gươm. Từ Đó chẳng những ông không bao giờ nhạo báng, mỉa mai ai nữa, mà còn Khoan dung dễ dãi với mọi người. Châm ngôn của ông là: "Đừng xét người, Nếu ta không muốn người xét lại ta".

Trong thời Nam Bắc chiến tranh, có một lần bại quân phương Nam, ban đêm Chạy tới một con sông, vì mưa bão mà nước dâng cao không thể nào qua Nổi. Ông đánh dây thép, rồi muốn chắc chắn hơn, lại sai người mang Hiệu lệnh cho đại tướng Meade cầm đầu quân phương Bắc bảo phải lập Tức tấn công quân Phương Nam do tướng Lee cầm đầu. Nhưng Meade vì ngần Ngừ, trễ nải đã làm ngược hẳn lệnh ông và để cho quân Phương Nam thừa Lúc mực nước xuống, qua sông mà thoát được, lỡ mất cơ hội độc nhất, Vì chỉ một trận đó có thể chấm dứt cuộc Nam Bắc tương tàn.

Ông Lincoln giận lắm, la: "Trời cao đất dày, như vậy là nghĩa lý gì?" .

Rồi ông than với con rằng: "Quân Địch ở trong tay ta mà để cho nó thoát! Trong tình thế đó bất cứ ai cầm Quân cũng có thể đánh bại tướng Lee. Mà nếu cha có mặt tại đó, chắc Chắn đã thắng trận rồi!". Đoạn ông hậm hực viết bức thư này:

Đại tướng thân mến, Tôi không tin rằng ông nhận chân được sự đại Tướng Lee trốn thoát tai hại là dường nào! Quân đội y ở trong tay ta, Và vì y đã bại nhiều phen, nếu đánh ngay lúc đó thì chí một trận thì Chiến tranh đã kết liễu. Nay thì nó sẽ kéo dài ra không biết đến bao Giờ. Thứ hai trước, ông đã không thắng nổi Lee, bây giờ y đã qua sông, Mà lực lượng của ông chỉ có thể bằng hai phần ba hôm đó thì làm sao Thắng nổi y được nữa?

... Dịp may ngàn Năm một thuở của ông đã qua rồi và không ai thấu nổi nỗi buồn khổ Của tôi!...

Nhưng bức thư đó, bức thư Trách nhẹ nhàng có vậy, ông viết rồi mà không gởi. Sau khi ông chết, Người ta tìm thấy trong giấy tờ của ông.

Vậy có lẽ ông đã tự nghĩ: "Hãy khoan, đợi một chút... đừng hấp tấp. Ta ngồi yên ổn trong tòa Bạch Ốc này mà ra lệnh thì thật dễ. Nhưng Nếu ta đã có mặt tại bãi chiến trường, nếu như ông Meade từ mấy tuần Nay, ta đã thấy máu chảy, đã nghe tiếng rên la của lính bị thương hoặc Hấp hối, thì có lẽ ta cũng không hăng hái tấn công kẻ địch lắm. Vả Lại, nếu ta có tính rụt rè của Meade thì ta cũng hành động y như ông Ta. Thôi, việc đã vậy rồi, nói cũng vô ích. Gởi bức thư này đi, dù Ta có hả giận chút đỉnh, nhưng Meade sẽ trách lại ta, sinh ra oán giận, Mất lòng tự tin của ông ta đi, và biết đâu ông chẳng từ chức nữa".

Là vì ông đã kinh nghiệm rằng những lời nghiêm trách không có ích lợi Gì cả.

Theo Theodore Roosevelt kể lại Rằng hồi ông còn làm Tổng Thống, mỗi lần gặp điều khó xử, thường Ngả lưng vào ghế, nhìn lên tấm hình của Lincoln treo trên tường và tự Hỏi: "Lincoln ở địa vị mình, sẽ xử trí ra sao? giải quyết ra sao?" .

Chúng ta cũng vậy, lần sau có muốn "xài" ai, hãy rút tấm giấy năm mỹ Kim ở trong túi ra mà ngắm hình Lincoln trên đó và tự hỏi rằng: "Ở Vào địa vị ta, Lincoln xử trí ra sao?" và muốn sửa đổi người, ta hãy sửa Đổi ta trước đã. Như vậy có lợi hơn và... ít nguy hiểm hơn".

Khổng Tử nói: "Khi bực cửa nhà ta dơ thì đừng chê nóc nhà bên sao đầy Tuyết".

Hồi nhỏ tôi tự phụ lắm. Một Lần nhận được bức thư có thêm mấy chữ này: "Thư này đọc cho người Ta viết, mà không coi lại". Tôi thích hàng chữ đó lắm vì tôi thấy nó Cho ta có vẻ quan trọng và bề bộn công việc. Rồi một hôm, muốn lên Mặt với một tiểu thuyết gia, tôi viết thư cho ông ta và cũng thêm hàng Chữ ấy. Tiểu thuyết gia đó gởi trả bức thư và thêm vào: "Chỉ có sự Ngu xuẩn của ông mới ví được với sự thô lỗ của ông thôi".

Nói cho đúng, tôi đã vô lễ và những lời chỉ trích đó không phải là Không đáng. Nhưng vì tôi chỉ là một thằng người, nên tôi thấy nhục Lắm và thâm oán tiểu thuyết gia đó đến nỗi mười năm sau, khi hay tin ông ta chết tôi đã chẳng tiếc một người có tài mà chỉ nhớ tới sự ông đã làm thương tổn lòng tự ái của tôi.

Vậy bạn muốn người ta oán tới chết, thì hãy dùng những lời chỉ trích Cay độc. Còn không thì nên nhớ rằng loài người không phải luôn có Lý trí đâu. Họ hành động suy nghĩ theo tình cảm, thành kiến, lòng kiêu Căng và hợm hĩnh của họ. Sự chỉ trích ví như một mồi lửa, mà lòng kiêu Căng của con người là một kho thuốc súng, gặp nhau tức bùng nổ, gieo Tai hại vô cùng.

Benjamin Franklin hồi Nhỏ vụng xử bao nhiêu thì sau này lại giỏi về khoa tâm lý và dụng Nhân bấy nhiêu cho nên được bổ làm sứ thần Huê Kỳ tại Pháp. Bí quyết Của sự thành công đó là ông không bao giờ chỉ trích ai hết và chỉ thành Thực ca tụng đức tính của người thôi.

Chỉ trích oán trách người, buộc lỗi cho người thì kẻ điên nào cũng biết. Nhưng hiểu người và tha thứ cho người thì phải có tâm hồn cao cả và Sức tự chủ mạnh mẽ mới được.

Carlyle Nói: "Muốn xét độ lượng của ai chỉ cần xem cách xử sự của người đó Với kẻ dưới". Vậy đáng lẽ buộc tội, chỉ trích ai thì ta phải rán hiểu Họ, tìm nguyên nhân những hành vi của họ. Đó là nguồn gốc của cảm Tình, khoan dung và hòa hảo.

Đức Thượng Đế kia mà còn đợi khi người ta chết rồi mới xét công và tội. Tại Sao người phàm như chúng ta lại nghiêm khắc hơn Ngài?


Nguyễn Lê Hiếu dịch

Các chủ đề cùng thể loại mới nhất:

• Có thể đội mũ trong nhà thờ không?
• Tội xúc phạm đến Chúa Thánh Thần
• Tại sao nghiện rượu là tội lỗi
• Tìm lại ý nghĩa của lễ giáng sinh qua những...
• Tâm sự kính gửi quý cha ở Nhà Chúa Cha Bảo...
• Tâm sự kính gửi quý cha ở Nhà Chúa Cha Bảo...
• Tâm sự kính gửi quý cha ở Nhà Chúa Cha Bảo...
• Có thật chị Thiên Thương của : "Nhà Chúa Cha...
• Linh Mục - Phận “Làm Dâu Trăm Họ”
• “Dốt nát mới tin vào đạo”?

[gioannew]

Ngày thứ hai mươi sáu

Đừng Ra Lệnh

Một Người, trong ba năm làm việc chung một phòng với nhà kinh tế học trứ Danh Owem D. Young, người đã lập ra kế hoạch Young, nói rằng không hề Nghe thấy ông ra lệnh cho ai hết. Ông Young chỉ bảo, đề nghị, tuyệt nhiên Không truyền lệnh. Chẳng hạn, không khi nào ông nói: Làm cái này, Làm cái kia...Đừng làm cái này hay cái kia. Không, ông nói: "Thầy có Thể nghiên cứu việc này được..". Thầy cho rằng như vậy nên không? . Sau khi đọc cho người ta đánh máy một bức thư, ông thường hỏi các Người giúp việc: Như vậy được không?. Khi người giúp việc trình ông Bản thảo một bức thư để xin ông sửa cho, ông chỉ bảo. Có lẽ nên sửa Lại câu này như vầy....

Luôn luôn ông để cho các người giúp việc có sáng kiến, không bao giờ ông tỏ Vẻ bắt buộc họ làm việc này việc nọ theo ý ông, mà ông để họ hành Động theo ý họ. Nếu họ lầm lẫn thì là một cơ hội cho họ tự cải.

Một cách đối đãi như vậy làm cho người ta vui lòng tự sửa mình, lại Không làm thương tồn lòng tự ái của người ta, cho người ta nhận thấy Sự quan trọng của người ta và như vậy người ta sẽ vui lòng cộng tác Với mình, không phản đối mình.

Vậy Quy tắc bốn để sửa lỗi người mà không làm cho họ phật ý, giận dữ là: Đừng ra lệnh. Dùng cách đặt câu hỏi để khuyên bảo người ta.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ hai mươi bảy

Giữ Thể Diện Cho Người

Mấy Năm trước, Công ty Điện khí ở Nữu Ước gặp một việc khó giải quyết: Làm sao cho Charles Steinmetz chịu bỏ chức chủ sở đi được. Steinmet là Một thiên tài bậc nhất về điện học, nhưng hoàn toàn bất tài trong Công việc chỉ huy một phòng kế toán. Công ty sợ làm phật ý ông vì ông rất cần cho công ty mà lại dễ hờn vô cùng. Các ông giám đốc Công ty liền thăng ông lên chức: "Kỹ sư cố vấn của công ty điện khí, Chỉ có cái chức là mới, còn công việc vẫn là công việc cũ". Rồi Họ lựa một người khác cho chỉ huy phòng kế toán. Steinmetz sung sướng.

Mà các vị giám đốc cũng vậy! Khéo xử một cách ngọt ngào, biết giữ Thể diện cho Steinmt, họ đã êm ấm đạt được mục đích, không thiệt hại Chút gì hết "giữ thể diện!" Điều đó quan trọng lắm. Vấn đề sinh tử! Vậy mà trong chúng ta. Có mấy người biết giữ thể diện cho người khác? Chúng ta chà đạp tình cảm của người, bắt họ theo ý ta buộc lỗi họ, Dọa dẫm ho, chúng ta rầy la con cái hay người giúp việc trước mặt bất Cứ ai, không hề nghĩ rằng lòng tự ái của họ đang bị ta chà đạp. Mà Có khó khăn già đâu, chỉ một chút suy nghĩ, vài lời ngọt ngào, một Lòng thành thật gắng sức quên mình và hiểu người là đủ làm dịu hẳn Vết thương.

Lần sau, chúng ta có bắt Buộc phải làm công việc đáng ghét là đuổi một người ở hay một người Làm công thì ta nên nhớ điều đó.

Đây Là nguyên văn bức thư một kế toán viên gởi cho tôi: Đuổi người làm Công, không phải là một cái thú, mà bị đuổi lại càng không thú chút Nào hết. Công việc của hãng chúng tôi có từng mùa. Cho nên bắt đầu Tháng ba là chúng tôi phải sa thải một số nhân viên. Mãi tới gần Đây, chúng tôi vẫn báo tin buồn đó cho những người bị hy sinh bằng cách Này: "Ông Smith, mời ông ngồi xuống. Tới mùa hết việc rồi, chúng tôi Không có đủ công việc để cậy ông giúp... Chúng tôi đã cho ông hay Trước rằng công việc làm chỉ tạm thời thôi..".

Nhưng người bị mất việc dù sao cũng thất vọng lắm. Họ có cảm tưởng Bị bỏ rơi và không thèm giữ một máy may cảm tình với một hãng đã đối Đãi với họ khiếm nhã như vậy.

Sau Này, tôi áp dụng một cách lịch sự hơn, đối đãi với họ có lễ độ hơn. Tôi cho mời từng người vô phòng tôi sau khi suy nghĩ kỹ về công việc Họ đã giúp tôi trong cả mùa đông, tôi nói với họ như vầy: "Ông Smith, ông đã đắc lực giúp chúng tôi. Khi chúng tôi cậy ông đi Nữu Ước, Nhiệm vụ không phải dễ mà ông đã thành công được một cách đánh khen, Hãng lấy làm vinh dự lắm. Ông có tài, có nhiều tương lai, dù ông làm Việc ở đâu cũng vậy. Chúng tôi tin cậy ông và nếu có việc để nhờ ông giúp được, chúng tôi sẽ nghĩ tới ông. Chúng tôi không quên ông..".

"Kết quả tốt hơn vô cùng. Họ không oán hờn gì hết, họ không cho rằng Họ bị chúng tôi phản. Họ hiểu rằng nếu có công việc thì chúng tôi Tất giữ họ lại. Và khi chúng tôi cần tới họ, họ vội vàng lại liền, Có vẻ cảm ơn chúng tôi lắm".

Ông Dwight Morrow, cựu sứ thần Mexique đã quá cố, nhạc phụ ông Lindbergh, Có một tài dị thường là làm cho hai kẻ thù sắp đấm nhau, hòa giải Với nhau liền. Ông làm cách nào? Ông tìm trong quan điểm của hai người, Tất cả những chỗ mà ông cho là công bằng, ông đem phô bày ra và ca Tụng không cho ai là trái hết, dù cuộc tranh biện kết cực ra sao cũng Vậy.

Đó là quy tắc của mọi sự trọng Tài: giữ thể diện cho người ta. Năm 1922, sau hai thế kỷ oán thù, dân Thổ Nhĩ Kỳ quyết xua đuổi các kiểu dân Hy Lạp ra khỏi nước, Mustapha Kémal hô hào quân lính: "Hỡi sĩ tốt, mục đích của chúng ta là Đại Trung Hải". Chiến tranh đó giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp, là một trong những Chiến tranh cận đại đổ máu nhiều nhất. Quân Thổ Thắng và khi hai đại Tướng Hy Lạp Tricoupis và Dionis lại tổng hành dinh của Kémal để đầu Hàng, dân Thổ trút lời nguyền rủa lên đầu họ.

Nhưng Kémal không tỏ cho họ thấy rằng ông là người thắng, các bậc Vĩ nhân không phí thì giờ tự đắc, khoe những thành công của mình.

Ông bắt hai tay đại tướng đó, nói: "Xin mời hai Ngài ngồi xuống đây Chắc hai Ngài mệt lắm". Rồi sau khi nói chuyện với họ về trần mạc, ông xoa vết thương tự ái của họ: "Tôi xin lấy tư cách một quân nhân Nói chuyện với hai Ngài cũng là quân nhân. Tôi cho chiến tranh là một Canh bạc và những người cao tay nhất cũng có khi thua".

Vậy, cả trong nỗi vui mừng thắng trận kích thích ông, mà ông cũng không Quên quy tắc quan trọng thứ năm sau này giữ thể diện cho người.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ hai mươi tám

Khích Lệ Người Ta Cách Nào?

Tôi Đã được anh Pete Barlow. Anh chuyên môn dạy chó và ngựa làm trò trong Những rạp xiếc. Tôi thích coi anh dạy chó lắm. Khi một con chó hơi tấn Tới một chút, anh vuốt ve nó, khen nó, thưởng nó thịt, nói tóm lại Coi trọng sự thành công của nó.

Phương Pháp đó không mới mẻ gì. Tất cả những người dạy súc vật áp dụng Nó đã nhiều thế kỷ rồi.

Tôi tự hỏi Đối với loài người sao chúng ta không dùng cách hợp lý đó? Tại sao Ta không dùng thịt thay cho rồi lời khen thay cho lời mắng? Chúng ta nên Theo anh Pete Barlow muốn khuyến khích ai thì dù người đó tấn tới rất ít, ta cũng nên khen.

Như vậy chúng Ta kích lệ họ cho họ tiếp tục gắng sức. Lewis E. Lawes, giám đốc khám Sing Sing, nhận thấy rằng những lời khuyến khích có nhiều kết quả rất Tốt, cả với tội nhân chai nhất. Ông viết trong một bức thư: "Tôi nhận Thấy rằng muốn cho tội nhân hợp tác với tôi và trở lại con đường Lương thiện thì khen những sự gắng sức của họ, có hiệu quả hơn là rầy, Phạt họ!" Tới bây giờ tôi chưa từng bị nhốt khám Sing Sing và không Biết bọn tội nhân nghĩ sao. Nhưng chỉ cần ngó về quá khứ của tôi, cũng Thấy rằng đời tôi có một đôi khi thay đổi do một lời khen hay khuyến Khích. Và bạn có như vậy không? ... Quá khứ đầy những thí dụ chứng Minh năng lực thần diệu của lời khen.

Năm mươi năm trước, một đứa nhỏ mười tuổi làm việc trong một xưởng ở Naples. Nó mơ mộng muốn thành một danh ca. Chẳng may, ông thầy đầu tiên Dạy nó ca làm cho nó thất vọng: "Giọng này ca như té tai người ta". Nhưng mà nó, một người nhà quê nghèo an ủi nó, ôm nó vào lòng, bảo Rằng bà tin chắc nó có tài và đã thấy nó tiến tới rồi. Bà làm việc Cực khổ, nhịn ăn, nhịn mặc đi chân không, để dành tiền cho học âm nhạc... Những lời khuyến khích của bà thay đổi hẳn đời đứa nhỏ. Chắc bạn đã Được nghe người ta nói tới nó: tên nó là Caruso.

Thế kỷ trước, một thiếu niên ở Luân Đôn ước ao trở nên văn sĩ. Nhưng Hoàn cảnh nó thật là trái ngược. Học thì sơ sài, cha bị giam thâu và Chính nó nghèo lắm, nhiều khi bị "lửa cơ đốt ruột". Sau cùng, nó kiếm Được một việc làm là dán nhãn lên trên những ve thuốc nhuộm trong Một kho hàng đầy những chuột cống. Tối, nó ngủ trên một gác thượng Ghê tởm, sát mái nhà, cùng với bọn du côn cặn bã của thành Luân Đôn. Nó không tin ở giá trị của nó và sợ người ta chê giễu tới nỗi Phải đợi trời tối như mực rồi mới dám lén lú đem bản thảo bỏ vào Thùng thư. Hết bản này đến bản khác bị trừ chối. Sau cùng, một ngày Tươi sáng tới: một chuyện nó viết được người ta nhận đăng. Đành rằng Người ta không trả nó một xu nhỏ nào hết, nhưng nó không cần. Nhà Xuất bản khen nó, là đủ rồi! Có người nhận rằng nó có tài rồi! Nó Sung sướng tới nỗi nó đi lang thang ngoài phố, hai hàng lệ ròng ròng Trên má.

Từ lúc đó, nó hy vọng, tự Tín và tương lai của nó thay đổi hẳn. Nhưng nếu không có sự khuyến khích Đó thì có lẽ nó còn làm suốt đời trong những nhà máy đầy chuột cống. Người đó, cũng không xa lạ gì với bạn. Chính là văn sĩ Anh Charles Dickens. Nửa thế kỷ sau, một thanh niên khác ở Luân Đôn làm việc trong một Cửa hàng bán đồ nỉ. Dậy từ ba giờ sáng, quét tiệm, và nai lưng ra làm Mười bốn giờ một ngày. Được hai năm, chịu không nổi, rồi một buồi sáng không Điểm tâm, bỏ nhà ra đi, cuốc bộ hai mươi cây số về thăm bà mẹ làm quản Gia cho một chủ điền. Cậu than thở khóc lóc van lớn, thề nhất định tự Tử, nếu cón phải bắt buộc bước chân vào cửa hàng đó nữa... Rồi cậu Viết một bức thư dài cho ông giáo cũ, thú nhận rằng chịu không nổi Đời nữa, chỉ muốn quyền sinh thôi. Ông giáo hồi âm, an ủi cậu, nói Cậu rất thông minh, làm việc lớn được, đời tươi sáng và cuối thư, cho Cậu một chân giáo viên.

Những lời Khen và an ủi đó thay đổi đời và có ảnh hưởng sâu xa trong văn học Nước Anh. Thực vậy từ hồi ấy, nhân vật đó đã viết bảy mươi bảy cuốn sách và Dùng ngòi viết mà kiếm được trên một triệu mỹ kim. Chắc bạn văn sĩ Đó: chính là H.Gwells.

Năm 1922, ở Californie Có một thanh niên nghèo khổ, sống với vợ. Giọng chàng tốt: chủ nhật Hát ở nhà thờ, thỉnh thoảng hát trong những lễ cưới để kiếm vài mỹ Kim. Nhưng khó đủ ăn lắm, chàng nhất quyết xa châu thành về nhà quê Mà đời sống ít đắc đỏ. Kiếm một cái chòi ở giữa vườn nho rồi ở đó. Tiền mướn nhà tuy chẳng là bao, nhưng đối với chàng còn nặng quá: chàng Không trả nổi. Thiếu mười tháng tiền nhà, chàng đành làm trong vườn nho Để trả nợ. Nhiều khi đói quá, được ít nho lót lòng chàng mừng lắm. Chàng thất vọng đến nỗi muốn giải nghệ đi bán xe cam nhông... Chính Lúc đó, văn sĩ Rupert Hugles nghe chàng ca, khen chàng: "Giọng anh tốt Lắm. Anh phải lên Nữu Ước, kiếm thầy học, luyện thêm nó đi..".

Chính lời khen đó mở đầu cho quảng đường rực rỡ của chàng. Chàng dãi Bày tâm sự với tôi như vậy. Chàng liền mượn hai ngàn rưỡi mỹ kim rồi Đi về miềm Đông. Thanh niên đó danh ca Lawrence Tibbett.

Nếu chúng ta biết đem ra ánh sáng những tài năng sâu kín của nhũng Người xung quanh chúng ta, thì chẳng phải là chỉ dẫn đạo, cải thiện, Phân phát họ mà thôi, ta còn cải tạo họ nữa. Bạn cho rằng tôi nói Quá ư? Thì đây, xin bạn nghe những lời chí lý sau này của một giáo sư William James, một nhà tâm lý có lẽ có tài nhất của châu Mỹ.

Chúng ta hiện tại ra sao, và chúng ta có thể trở thành một người ra Sao, hai trạng thái đó khác nhau xa lắm, cũng như một người chập chờm, Nửa thức nửa ngủ, so với một người tỉnh táo hẳn hòi vậy.

Chúng ta chỉ dùng một phần nhỏ những khả năng vật chất và tinh thần Của chúng ta. Nói chung thì loài người sống mà bỏ phí nhiều khả năng Lắm. Có đủ các bảo vật mà không dùng tới.

Bạn cũng có những bảo vật mà bạn không dùng tới, hoặc không biết Lợi dụng nó tới cực độ. Trong những bảo vật đó, khả năng hiền diệu Khen ngợi người khác và khuyến khích họ thực hiện những khả năng thầm Kín của họ. Vậy, muốn thay đổi người khác mà không làm cho người khác Phật ý, giận dữ, bạn phải: Lấy công tâm nhận những sự gắng sức của Họ, khen những tấn tới nhỏ nhất của họ.

Lời khen của bạn phải thành thật và đại độ.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ hai mươi chín

Vị Trí Kỷ Giả Dụng

Một Bà bạn tôi ở Nữu Ước, bà Gent, mướn một người ở gái và hẹn chị ta Thứ hai sau lại bắt đầu làm việc. Trong thời gian đó, bà kêu điện thoại Hỏi một người chủ cũ về hạnh kiểm của chị ta. Người chủ đó không Được hài lòng về chị ta lắm... Nhưng khi chị lại, bà Gent nói: Chị Nelie, Hôm nay tôi đã kêu điện thoại hỏi một chủ cũ của chị. Bà ấy nói Ngay thẳng và đứng đắn, giỏi làm bếp và khéo săn sóc trẻ em. Nhưng Bà ấy có thêm rằng chị không siêng năng, nhà không bao giờ lau chùi Kỹ. Riêng tôi, tôi tin rằng bà ấy nói quá đáng. Tôi coi chị cũng biết Chị cẩn thận. Chị sửa soạn thật gọn gàng. Tôi chắc rằng chị chăm non Nhà cửa không có chỗ nào đáng chê, cũng như cách ăn bận của chị vậy. Rồi chị coi, chắc chắn chị sẽ vừa ý tôi lắm.

Và mọi sự được vừa ý thật. Chị Nellie muốn xứng đáng với lời khen Của bà chủ. Và chị xứng đáng thật. Nhà cửa sạch bóng. Mỗi ngày chị Làm phụ một giờ để cọ, lau, chứ không chịu để cho bà Gent thất vọng.

Ông hội trưởng Công ty Bsldwin sản xuất đầu xe lửa nói: "Những người Đã trọng ta, mà ta biết mến tài họ, thì dễ chỉ huy họ lắm".

Tóm lại, nếu bạn muốn cho ai phát triển một đức tính nào, bạn nên Hành động như đức tính đó đã là một đặc sắc rõ ràng nhất của người Đó. Shakespeare nói: "Nếu bạn còn thiếu một đức tính, cứ xử sự như Đã có nói rồi". Muốn cải thiện một người, bạn cứ ra vẻ tin người Đó có đức tính này đức tính nọ đi. Tỏ ra tin cậy người đó đi, khen họ Đi: Họ sẽ gắng sức phi thường để xứng đáng với khen của bạn. Trong Cuốn "Ký ức cuộc đời sống chung với Maeterlinck", bà Georgette Leblanc Kể chuyện một sự thay đổi dị thường trong đời một thiếu nữ nước Bỉ. Bà nói: Tôi ăn cơm cách tại một khách sạn gần nhà và cho một người Hầu gái đem lại nhà tôi. Tên chị là "Marie rửa chén" vì hồi mới vô Làm, người ta để chi rửa chén. Chị xấu như qủy, mắt lé, chân đi chữ Bát, gầy giơ xương, đần độn.

Một hôm, Trong khi đặt bàn, tôi đột ngột bảo chị: "Chị Marie, chị có rất nhiều Chỗ đáng quý, chị có biết không?" Vì quen giấu tình cảm của mình, chị Thừ ra một lúc, câm như hến và trơ như đá. Rồi đặt đĩa lên bàn, chị Thở dài, ngay ngô nói: "Thưa bà, thật tôi không ngờ như vậy" Chị không Hỏi thêm một câu, lặng lẽ trở vô bếp và nhắc đi nhắc lại lời tôi Đã nói cho mọi người nghe.

Lòng tin Của chị mạnh tới nỗi không ai nỡ chế giễu chị, mà từ hôm đó, còn Hơi nể chị nữa. Nhưng sự thay đổi lạ lùng nhất, chính là sự biến hóa Của thâm tâm chị. Tin chắc chắn rằng chị có nhiều chỗ đáng quý mà Không ai biết, chị hăng hái sửa soạn, trau giồi nhan sắc đến nỗi tuổi Xuân của chị mà chi quên bẵng đi, trở lại rực rỡ trên nét mặt chị, Và người ta không thấy chị xấu nữa.

Hai tháng sau lúc dọn nhà, chị cho tôi hay sắp thành hôn với cháu người Đầu bếp. Chị ta nói: "Tôi sắp được sang trọng" và cám ơn tôi. Chỉ có Một câu ngắn mà thay đổi cả đời chị ta".

Bà Georgette Leblanc đã khen chị Marie và lời khen đã thay đổi hẳn người Bàn bà đó.

Mới rồi tôi được hầu Chuyện một ông giám đốc Công ty "Exchange Buffets". Hai mươi sáu tiệm Cao lâu họp lại thành công ty đó và cùng theo một chánh sách đặc biệt: Lấy "danh dự" làm trọng. Trong những tiệm đó, sáng lập từ năm 1885, Không bao giờ người ta đưa giấy tính tiền cho khách hàng hết. Bạn muốn Kêu món gì thì kêu, ăn xong rồi, bạn tính tiền lấy, rồi khi ra, đem lại Quỹ trả. Không kiểm soát gì hết, không có thẻ gì hết.

Tôi ngạc nhiên lắm, hỏi: Nhưng ông phải có vài người giám thị chứ? Không thể tin hết thảy các khách ăn được.

Chúng tôi không có người giám thị nào hết ông giám đốc trả lời. Có Lẽ cũng có người ăn quịt, nhưng chúng tôi không cần biết tới. Chúng Tôi chỉ biết rằng chánh sách của chúng tôi hẳn có chỗ hay, nếu không Thì sao đã thịnh vượng trong nửa thế kỷ nay được?

Tại những cao lâu đó, khách ăn được đãi như người lương thiện, biết Trọng danh dự. Cho nên hết thảy, giàu, nghèo, ăn trộm, ăn xin... đều Muốn được xứng đáng với lòng tin cậy của chủ tiệm. Ông Lawes, giám Đốc khám Sing Sing, còn nói: "Đối với một quân vô lại, muốn cho được Việc, chỉ có mỗi một cách là tỏ vẻ tin cậy nó, đãi nó như một công Dân lương thiện và đáng trọng, cứ nhận ngay rằng nó trung thực đứng Đắn. Được bạn tin cậy, nó phỉnh mũi ra và có lẽ gắng sức để được Xứng đáng lòng tin đó".

Lời đó hay Và đúng đến nỗi tôi muốn nhắc lại đây "Đối với một quân vô lại, Muốn cho được việc, chỉ có mỗi một cách là tỏ vẻ tin cậy nó, đãi Nó như một công dân lương thiện và đáng trọng, cứ nhận ngay rằng nó Trung thực đứng đắn. Được bạn tin cậy, nó phỉnh mũi ra và có lẽ gắng Sức để được xứng đáng lòng tin đó".

Vậy, muốn sửa đổi một người mà không làm cho họ phật ý, giận dữ: Bạn gây cho người ấy một thanh danh rồi họ sẽ gắng sức để được xứng Thanh danh đó.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi

Nên Khuyến Khích Người

Một ông bạn tôi, đã bốn chục cái xuân xanh, gần đây mới đính hôn cùng Một cô vị hôn thê của ông khuyên ông học khiêu vũ kể cũng hơi trẻ.

Sau ông kể lễ tâm sự với tôi: Trời biết cho rằng tôi nhảy dở hết Chỗ nói. Tôi khêu vũ theo một lối cổ từ hai mươi năm về trước. Cô Giáo dạy tôi nói thẳng cho tôi biết rằng phải quên hết những điệu Cũ đi để bắt đầu học lại từ đầu. Cô làm tôi hoàn toàn thất vọng. Tôi xin thôi.

Lại học một cô khác. Cô nầy lấy lòng tôi, có lẽ quá khen tôi một chút, nhưng tôi thích Như vậy. Với một giọng tự nhiên, cô nói rằng điệu bộ của tôi có Lẽ hơi xưa, nhưng quy tắc thì đúng, và muốn học những bài mới không Khó khăn chi hết.

Cô thứ nhứt chê Tôi mà làm tôi hết muốn học. Cô thứ nhì, trái lại, làm bộ như không Thấy những lỗi lầm của tôi mà không ngớt khen những tiến bộ của tôi. Cô nói: Trời phú cho ông cái giác quan về tiết điệu, ông thật là Người trời sanh ra để mà khiêu vũ.

Lương tri của tôi bảo tôi rằng trước cũng vậy mà sau này cũng còn Như vậy, tôi suốt đời sẽ chỉ là một "thằng" khiêu vũ dở thôi. Nhưng Trong thâm tâm tôi, tôi thích tin rằng không biết chừng lời cô đó đúng Cũng nên.

Thì cô ta ăn tiền của tôi, Phải khen tôi là sự dĩ nhiên... Nhưng nghĩ tới điều đó làm quái gì?

Dù sao đi nữa, từ bữa cô ta cho tôi Tin rằng tôi có "giác quan về tiết điệu" thì tôi khiêu vũ khá hơn trước Nhiều. Lời đó đã phấn phát tôi, làm cho tôi hy vọng và gắng sức tập Cho khá thêm lên

Chê một đứa nhỏ, Một đức lang quân hay một người làm công rằng họ đần độn, không có Một chút tài năng gì, rằng họ "bị thịt", đoảng vị, chẳng được việc gì, Không hiểu chút chi hết, tức là diệt hết ý muốn tự cái của họ đi.

Nên thử phương pháp ngược lại. Khuyến khích họ nhiều vào: nói rằng Công việc dễ làm lắm. Tỏ ra rằng ta tin nơi tài năng họ, rằng họ có Tài mà họ không ngờ... và bạn sẽ thấy họ thức suốt đêm để tập tành Cho hoàn hảo.

Đó là phương pháp của Nhà diễn thuyết Lowell Thomas. Ông đó thực có khiếu, có thiên tài dẫn Đạo người. Ông làm bạn tự tin. Ông truyền cho bạn lòng tin chắc, sự Bạo dạn, sức mạnh, làm cho bạn thay đổi thành một người khác. Mới Rồi, tôi đi nghỉ cuối tuần với ông bà Thomas. Trong khi củi cháy lách Tách trong lò sưởi người ta mời tôi đánh bài brige Dánh bài "bridge" Không! Không không, không. Tôi không biết đánh! Không biết chút chi Hết. Không thể được.

Ông Thomas bảo Tôi: Này anh Dale, đánh bridge dễ lắm mà. Chỉ cần có trí nhớ và biết Suy xét.

Anh đã nghiên cứu về trí nhớ. Đó là sở trường của anh. Anh thử chơi đi, anh sẽ mau biết lắm. Và, tức Thì, không kịp nghĩ ngợi gì hết, tôi ngồi vào hội, lần đó lần thứ nhất Đời tôi. Ông Thomas chỉ cần bảo tôi có thiên tư về bài và đánh bài Dễ lắm, là tôi liều chơi liền.

Ely Culbertson là vua bài bridge. Những sách ông viết về nó được hoan nghênh Nhiệt liệt và dịch ra mười hai thứ tiếng. Mà ông thú với tôi rằng sở dĩ Thành một nhà chuyên môn như vậy thì chỉ nhờ một người đàn bà khuyến Khích.

Ông đã thử đủ nghề, nhưng chưa Bao giờ có ý dạy đánh bài hết. Không những ông đánh bài thấp mà Còn ương ngạnh tới nỗi không ai muốn đánh bài với ông.

Vậy muốn thay đổi thái độ của một người mà không làm cho người ấy Phật ý, giận dữ, bạn phải: Khuyến khích họ, tức thì lỗi lầm gì cũng Dễ sửa, việc khó khăn gì cũng làm.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi mốt

Làm Sao Cho Người Ta Vui Sướng
Làm Công Việc Bạn Nhờ Cậy

Hôm Đó vào năm 1915. Đã trên một năm, các nước ở châu Âu chém giết lẫn Nhau ghê gớm chưa từng thấy trong lịch sử. Châu Mỹ ở tình trạng kinh Hoàng. Có thể lập lại hòa bình được không? Không ai biết được.

Nhưng Tổng Thống Wilson nhất quyết gắng sức làm cho kỳ được. Ông sai Một mật sứ đi hội nghị với các nhà cầm đầu châu Âu. William Jennings Bryan, Tổng trưởng nội vụ, sứ đồ của hòa bình, nóng lòng đi lắm. Ông Thầy đó là một dịp phụng sự một lý tưởng cao cả và lưu danh thiên Cổ. Nhưng Tổng Thống Wilson lựa một người khác, Đại tá House, bạn thiết Của ông. Và ôntg cậy Đại tá làm công việc khó khăn là báo tin cho Bryan hay.

Đại tá chép cuộc gặp gỡ Đó trong nhật ký của ông:"Bryan thất ý lắm, khi ông hay tin rằng tôi Được Tổng Thống giao phó cho sự mệnh mà ông ao ước"

Tôi trả lời ông ta: "Tổng Thống nghĩ nên giữ kín cuộc vận động đó. Mà nếu ông đi, tên tuổi của ông mà ai cũng biết, đủ làm cho người Ta chú ý tới và tự hỏi ông tới với mục đích chi đây..".

Nghĩa là Đại tá muốn cho ông Bryan hiểu rằng người quan trọng quá, không Nên nhận sứ mệnh đó và ông Bryan hài lòng.

Khôn khéo, lại có nhiều kinh nghiệm, Đại tá House đem thực hành một Trong những quy tắc lớn nó điều khiển sự giao thiệp trong xã hội. Qui Tắc đó là: Làm sao cho người khác thấy vui sướng làm công việc bạn Cậy họ.

Khi Tổng Thống Wilson mời ông Mc Adoo giúp việc trong văn phòng ông, ông cũng áp dụng qui tắc đó, Mặc dầu điều ông cậy không phải là một sự hy sinh, mà chính là một Sự danh dự vô cùng cho ông Mcs Adoo, ông này thấy vui thích bội phần Và kể lại như vầy: Ông Wilson bảo tôi rằng ông sẽ sung sướng lắm, Nếu tôi chịu nhận chức Tổng trưởng Quốc khố. Ngôn ngữ ông thật lịch Sự: ông cho tôi cảm tưởng rằng nếu tôi chịu nhận vinh dự lớn đó, tức Thì ban cho ông một đặc ân.

Tôi biết Một diễn giả được mọi nơi mời đến diễn thuyết. Ông ta không thể làm Vừa lòng mọi người được cho nên bắt buộc phải từ chối, nhưng ông từ Chối một cách khéo léo đến nỗi người ta vui vẻ ra về. Ông làm cách Nào? Tất nhiên ông không nói cụt ngũn rằng ông bận việc lắm... Không. Sau khi cám ơn và tỏ lòng tiếc không nhận lời mời, ông vội vàng giới Thiệu một người có thể thay ông được. Nghĩa là ông để cho người kia Có đủ thì giờ thất vọng trước sự từ chối của ông và ông làm cho Tư tưởng người đó hướng ngay về diễn giả mà ông giới thiệu.

Ông nói: "Tại sao ông không cậy ông bạn tôi, Cleveland Rodgers, nhà Sản xuất tờ Brooklyn Eagle? Hoặc ông Guy Hickok? Ông ấy đã viết báo Mười lăm năm ở Paris và biết rất nhiều chuyện thú vị...Hay là ông lại hỏi ông Livingston Longfellow xem sao? Chắc ông biết ông ấy có một phim tuyệt Đẹp về những cuộc săn bắn lớn ở Ấn Độ..".

Ông Want, quản lý một nhà in lớn ở Nữu Ước, có một người thợ máy Mà nhất định muốn sửa đổi tính tình. Anh thợ ấy phải trông nom cho một Loại máy vừa sắp chữ vừa đúc chữ và nhiều máy khác nữa, sao cho những Máy đó chạy đêm chạy ngày mà không hư hỏng, khỏi ngưng lại. Anh ta Phàn nàn công việc nặng nhọc quá, làm việc nhiều giờ quá, và xin Thêm người phụ.

Ông Want không cho Thêm người phụ, cũng không rút công việc, rút giờ làm việc, mà anh Ta vẫn vui lòng. Ông làm cách nào? Ông cho riêng anh ta một phòng giấy Với một tấm bảng treo ở cửa đề tên và chức mới của anh: "Giám đốc Phòng giữ gìn mày móc".

Thành ra anh Thợ máy không còn là một nhân viên hạ cấp mà ai cũng có quyền sai Bảo nữa, nay đã nghiễm nhiên là một viên chỉ huy rồi. Người ta đã công Nhận giá trị tài năng của anh. Tự thấy cái quan trọng và uy thế mới Của mình, anh hài lòng và tiếp tục làm không phàn nàn chi hết.

Bạn cho vậy là con nít ư? Có lẽ là con nít thật. Mà người ta cũng đã Cho Nã Phá Luân là dùng phương tiện con nít đó khi ông lập ra huy chương Bắc đẩu bội tinh, phân phát một ngàn trăm năm chiếc cho lính ông và Thăng chức "Pháp quốc Thông chế" cho 48 đại tướng, gọi đội quân của ông là "Đại binh".

Ai chế giễu rằng Dùng đồ lòe loẹt vô dụng đó để thường những người đã nhiều lần vào Sinh ra tử với ông thì ông đáp: "Loài người vẫn bị cai trị bằng những Đồ lòe loẹt đó".

Biết cách phân phát Chức tước và uy quyền như Nã Phá Luận, thì chúng ta sẽ được những kết Quả như vị anh hùng đó.

Trước nhà bà Gent, một nhà bạn của tôi mà tôi đã có dịp nói tới, có một bãi cỏ Đẹp mà tụi con nít thường tới giày xéo phá phách mỗi ngày. Mắng, dọa, Dỗ dành đều vô hiệu. Tức thì bà thay đổi chiến thuật. Bà kêu đứa Nhỏ ngỗ nghịch nhất, tặng cho chức "thám tử" và giao kèo cho trách nhiệm Đuổi tất cả những đứa vô chơi trên bãi cỏ, bất kỳ là đứa nào.Và Vấn đề đó giải quyết xong lập tức.

Viên "thám tử" nhóm lửa ở sau nhà, nung đỏ một thanh sắt và dọa sẽ Dí vào đứa nhỏ nào dẫm lên vườn cỏ!

Bản tính loài người như vậy. Cho nên muốn sửa đổi một người mà không Làm cho họ phật ý, giận dữ: Bạn phải xử trí ra sao cho người thấy sung Sướng làm công việc mà bạn đề nghị Chín cách sửa đổi người mà không Làm cho họ phật ý giận dữ, Khi bạn muốn sửa đổi hành vi một người Thì:
1. Trước hết thành thật khen họ vài Lờ.
2. Lấy ý mà làm cho họ nhận thấy Lỗi lầm.
3. Trước khi chỉ trích, phải tự Thú nhận lỗi của bạn đã.
4. Đừng ra lệnh, Đặt câu hỏi để ám chỉ họ.
5. Giử thể Diện cho họ.
6. Xử trí ra sao cho Họ thấy sung sướng làm công việc mà bạn đề nghị.
7. Tán dương họ, để họ gắng sức được xứng đáng với lời ta khen.
8. Khuyến khích họ cho họ thấy dễ dàng sửa đổi lỗi lầm và thấy công Việc nhẹ nhàng.
9. Công bình nhận những sự Gắng sức của họ: dù họ mới tấn tới chút ít cũng khen họ.

Lời khuyến Khích của bạn phát thành thật và đại độ.

Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi hai

Những Bức Thư Mầu Nhiệm

Tôi Biết bạn nghĩ gì khó đọc nhan đề chương nầy. Bạn bĩu môi: Vô lý thượng Hạng! Nồng nặc mùi quảng cáo của bọn bán cao đơn hoàn tán và của Các "mét" coi chỉ tay đoán vận mạng! Nếu bạn nghĩ như vậy, tôi không Dám cãi. Mười lăm năm trước, có lẽ tôi cũng nghĩ như vậy, khi đọc Một câu như vậy. Bạn hoài nghi ư? Càng tốt! Tôi yêu những người hoài Nghi. Tôi gốc gác Missouri: như vậy bạn đủ hiểu. Tư tưởng của loài người Sở dĩ tiến được chính nhờ bọn tò mò, nhờ các vị thánh Thomas hay ngờ Vực, nhờ hết thảy những người không chịu tin vì chưa có những chứng Cớ rõ ràng.

Tôi muốn thành thực hỏi Bạn hai chữ "mầu nhiệm" đó dùng có đúng không? Không không được đúng Lắm, vì còn ở dưới thực sự xa. Vài bức thư chép lại trong chương này Đã có những kết quả mà người cho rằng bội phần mầu nhiệm kia. Và Người đó là ai? Chính ông Ken R. Dyke, một nhà chuyên môn có danh nhất Về nghề bán hàng ở Mỹ. Ông trước làm giám đốc thương mại tại xí nghiệp Johns Manville, hãng làm những mái nhà phòng hỏa và bây giờ chỉ huy Phòng quảng cáo tại công ty Palmolive Peet, lại đồng thời làm hội trưởng "Liên đoàn" các nhà quảng cáo nữa. Cứ một trăm bức thư mà ông Dyke thường Gởi cho các tiệm bán lẻ các hóa phẩm hãng ông sản xuất, để hỏi thăm Tình hình, thì ông chỉ nhận từ năm đến tám thư hồi âm, nghĩa là từ năm tới Tám phần trăm. Cho nên ông cho rằng được mười lăm phần trăm đã là kỳ dị và nếu Được hai mươi phần một trăm thì là có phép mầu nhiệm.

Vậy mà một bức thư của ông gởi đi có chép lại ở dưới đây, đã được Bốn mươi hai phần trăm thư hồ âm! Nghĩa là mầu nhiệm tới gấp hai. Đó là những Chứng cớ mà người ta không thể nhún vai mà không công nhận được. Vả Lại không phải chi một bức thư đó được cái may mắn bất ngờ đó đâu, Cả chục bức thư cũng thành công như vậy.

Nguyên do ở đâu? Ông Ken Dyke đích thân chỉ cho bạn đây: Sau khi theo ông Học những lớp giảng của ông Dale Carnegie, tôi làm cho những bức thư Tôi gởi để dò tình hình, công hiệu tăng lên một cách lạ lùng. Tôi Hiểu rằng những lý lẽ mà tôi dùng từ trước tới nay hoàn toàn vô ích. Tôi thực hành những quy tắc đã học được và làm cho công hiệu Của những bưc thư tôi gởi đăng lên từ năm trăm tới tám trăm phần trăm.

Đây, bức thư mầu nhiêm đó đây. Nó làm cho người nhận được vui thích, Vì trong thư đã xin người này giúp một việc, một việc nó làm cho người Đó thấy sự quan trọng của mình.

Sau Mỗi đoạn thơ, tôi có bình phẩm: "Ông Blank thân mến, Ông có thể làm ơn giúp tôi vượt một nỗi khó khăn không?" . Ta thử tưởng tượng cảnh Đó: Một người buôn bán tầm thường ở Arizona nhận được một bức thư Của một nhà quảng cáo lớn nhất ở Nữu Ước. Mà trong thư đó ngay từ Câu đầu, nhà quảng cáo đó cậy một việc. Tôi tưởng tượng nhà buôn Đó tự nhủ: "... Nếu ông ta được gặp sự khó khăn, thì có thể nhờ cậy Mình được. Mình vẫn thích giúp kẻ khác...Nào, coi xem nào, có chuyện Chi khó khăn đấy?" . Năm ngoái, tôi đã khuyên các ông giám đốc của Công ty tôi rằng cách hiệu nghiệm nhất để tăng số hàng bán lẻ là Mở một cuộc cố động kịch liệt suốt một năm để bán trực tiếp và phí Tốn cuộc cố động đó do công ty sản xuất chịu hết.

Nhà bôn chắc tự nhủ: Thì đúng rồi, cố nhiên họ phải gánh những phí Tốn đó chứ, vì họ thu cả triệu bạc lời, trong khi mình nai lưng ra làm Để kiếm từng xu... Rồi sao nữa? . Mới rồi, tôi gởi một tờ phỏng vấn Có nhiều câu hỏi, cho một ngàn nhà đại lý đã hưởng lời trong cuộc sống Cố động đó, và vài trăm bức thư hồi âm tôi đã nhận được chứng tỏ Rằng các nhà đại lý rất hành lòng về cách hợp lý đó.

Cho nên chúng tôi vui lòng hơn kế hoạch cố động mới mà tôi biết rằng Sẽ làm ông vui lòng hơn kế hoạch năm rồi nữa.

Nhưng sáng nay, ông hội trưởng của chúng tôi đã nghiên cứu với tôi Những tờ báo về kết quả cuộc cố động trước và cậy rồi cho biết cuộc Cố động đó đã giúp cho hội tăng gia được số hàng bán là bao nhiêu. Vì lẽ đó nên tôi phải nhờ cậy ông giúp tôi trả lời câu hỏi đó.

Câu này tuyệt: "Tôi phải nhờ cậy ông giúp tôi trả lời câu hỏi đó". Nhà buôn ở Arizona nghĩ rằng ông lớn đó biết điều lắm và biết suy Xét đoán của thân chủ có giá trị. Bạn nên nhớ rằng Ken Dyke không Hề phí thì giờ khoe sự quan trọng của ông ta. Trái lại, ông vội vàng Tỏ ra rằng ông trông cậy ở sự giúp đỡ của nhà buôn đó nhiếu lắm. Ông nhận ngay rằng không có sự giúp đỡ ấy, ông không thể nào viết Bài báo cáo cho ông hội trưởng được. Lời lẽ như vậy, thì làm sao nhà Buôn ở Arizona không hài lòng được? Vì dù sao ông cũng chỉ là một người Phàm như chúng ta.

Tôi muốn xin ông Giúp tôi như vầy:
1. Biên bản đồ dính Theo đây, tổng số nóc nhà mới hoặc nóc nhà sửa lại mà ông cho là Đã đặt làm nhờ cuộc cố động năm ngoái cho tôi biết số hàng đã bán Như vậy tổng cộng là bao nhiêu tiền: con số ông cho càng đúng càng Hay.

Nếu ông giúp việc đó, tôi sẽ Lấy làn quý hóa lắm và mang ơn ông vô cùng. Kính chào... Bạn nên để ý rằng, trong đoạn cuối đó, hai chữ "tôi" và "ông" quan trọng khác Nhau. Chư õ "tôi" phải đọc nho nhỏ mà chư õ "ông" phải đọc lớn tiếng. Rồi lại không tiếc lời cám ơn: nào "lấy làm quý hóa lắm", nào mang ơn ông vô cùng".

Bức thư thường lắm, Phải không? Vậy mà nó "mầu nhiệm" lạ lùng. Tại sao? Tại người viết Đã xin người nhận ban cho một ân huệ nhỏ, mà như vậy tất nhiên người Nhận thư tự thấy mình quan trọng lắm.

Chiến thuật vô hại đó luôn luôn có kết quả. Benjamin Franklin vì dùng Nó mà làm cho một kẻ thù biến thành một bạn thân suốt đời.

Franklin hồi thiếu thời, đem hết số tiền để dành được, đặt vào một Nhà in nhỏ. Ông được bầu làm thư ký hội đồng ở Philadephie, do đó được Độc quyền lãnh in hết thảy những công văn trong các sở. Địa vị đó rất Lợi cho ông và ông quyết giữ nó. Chẳng may ông có một kẻ thù trong Hội đồng, người đó là một nhà giàu có, và có quyền thế trong tỉnh. Người đó ghét ông tới nỗi đã có lần công kích ông trước công chúng Trong một bài diễn văn.

Cái đó mới Thật nguy hại. Cho nên Franklin quyết chinh phục được thiện cảm của kẻ Thù. Nhưng không phải dễ. Kiếm cách thi ân với người đó sao? Không Được. Phương pháp đó gợi lòng ngờ vực của người ta và có thể làm Cho người ta khinh bỉ mình nữa.

Franklin Khôn ngoan, khéo léo làm, không dại dột đâu. Ông làm trái hẳn lại: Ông xin kẻ thù ông giúp ông một việc.

Bạn cứ yên lòng: Ông không phải mượn tiền người đó đâu. Không. Ông Xin một ân huệ mà người kia vui lòng cho, vì xin như vậy là tỏ một cách Khéo léo rằng ông khâm phục người đó có tài cao học rộng.

Xin bạn nghe chính ông Franklin kể chuyện lại: Tôi nghe người ta nói rằng Trong tủ sách ông ta có một cuốn sách rất hiếm quý, tôi bèn viết Cho ông vài hàng tỏ ý ước ao được đọc cuốn sách ấy và xin ông làm ơn cho tôi mượn trong vài ngày.

Ông Ta cho mang lại nhà tôi liền và khoảng một tuần lễ sau, tôi cho người Mang trả với một bức thư trong đó tôi tỏ ý cảm ơn ông lắm.

Khi chúng tôi lại gặp nhau ở hội nghị, ông ta trò chuyện với tôi, có Lễ độ lắm. Rồi từ đó ông sốt sắng giúp tôi, bất kỳ trong cơ hội Nào, thành thử chúng tôi trở nên đôi bạn rất thân cho tới khi ông Mất.

Franklin đã khuất một năm rưỡi Năm rồi mà triết lý của ông vẫn còn có kết quả dị thường. Một người Học trò của tôi Albert B.Amsel đã áp dụng nó một cách khéo léo.

Ông Amsel làm đại lý cho một nhà bán ống chỉ và lò sưởi bằng đồng, Từ lâu nay vẫn kiếm cơ hội bán hàng cho một xí nghiệp đúc chì lớn ở Brooklyn. Xí nghiệp đó vừa có nhiều khách hàng, vừa được tin cậy. Nhưng ông không tiến được một bước nào hết. Vì ông chủ xí nghiệp đó là Hạng người lạ lùng, lúc nào cũng hầm hầm, nói năng thì cực kỳ cục Cằn thô lỗ. Ngồi sau chiếc bàn làm việc, ngậm điếu xì gà lớn ở mép, Mỗi lần ông thấy mặt Amsel, ông ta nói như chó sủa: "Hôm nay không Mua chi hết. Đừng uổng công làm mất thì tôi! Thôi, đi".

Nhưng một hôm ông Amsel dùng một chiến thuật khác, môt chiến thuật Mà kết quả mà kết quả là bán một số hàng lớn, được thêm một khách Hàng thành bạn thân của ông và sau cũng nhiều vụ làm ăn khác nữa.

Hãng ông Amsel đang điều đình để mua một chi điếm mới ở làng Queens, Tại Long Island. Miền đó, ông chủ xí nghiệp đúc chì biết rõ lắm và Có nhiều khách hàng ở đó. Khi ông Amsel trở lại thăm nhà doanh nghiệp, ông vội nói ngay: Thưa ông C, hôm nay tôi không lại để cậy ông mua Hàng cho tôi đâu. Tôi chỉ xin ông chỉ giùm tôi một điều thôi... Ông Có thể tiếp tôi một lát được không?. Hừ! sao! Ông C, vừa đáp vừa Lăn điếu xì gà từ mép này qua mép kia. Nói thử coi! Hãng tôi tính mở Một chi điếm ở ở làng Qeens. Mà không ai biết nơi đó rõ hơn ông. Cho Nên tôi tự tiện lại hỏi ý kiến ông. Ông nghĩ ý định đó của tôi có Được không?. Tình thế thay đổi hẳn. Đã từ lâu nhà đức chì quen tỏ sự Quan trọng của mình bằng giọng thô lỗ với người bán hàng cho ông và La ầm lên, mời họ "cút". Nhưng lần này ông Amsel lại hỏi ý kiến ông. Tốt lắm! Người thay mặt cho một hãng lớn lại hỏi ý kiến ông để về Trả lời cho những viên giám đốc của y! Ông C bèn kéo ghế mời ngồi, Rồi trong một giờ đồng hồ ông ta diễn thuyết về những cái lợi buôn Bán ở làng Qeens. Không những tán thành nơi lựa làm kho hàng, mà còn Vạch cho cả một chương trình để mua cửa hàng đó, dự trữ hàng hóa và Khai trường xí nghiệp mới. Để tỏ ra mình là một người quan trọng, ông Ta còn lại khuyên nên quản lý xí nghiệp ra sao. Sau cùng, ông nói về Đời tư của ông, và kể lễ cả tâm sự về nỗi buồn bực trong gia đình ông nữa... Ông Amsel nói: "Chiều hôm đó, khi từ biệt ông ta, không Những ông đặt mua số hàng quan trọng mà còn bắt đầu thành bạn thân Của tôi nữa. Bây giờ tôi đánh quần vợt với thằng cha mà hồi trước Chưa trông thấy tôi, y đã nhe nanh ra chỉ chực cắn. Nguyên do sự thay Đổi đó chỉ vì tôi đã nhờ cậy ông ta một việc nó làm thỏa tính tự Phụ của ông ta".

Chúng ta nghiên cứu Bức thư sau này nữa của Kenyke, bức thư mà trong đó chánh sách "xin Ngài Làm ơn" được áp dụng một cách khéo léo làm sao! Cách đây vài năm, ông Dyke thất vọng lắm vì ít khi ông nhận được hồi âm những bức thư ông gởi cho các thân chủ: thầu khoán, thương gia, kiến trúc sư, để xin Họ cho biết tình hình buôn bán. Thường thường một trăm bức thư mới được Một thư trả lời. Ít quá, nếu được hai bức, ông đã cho là khá, còn Được ba bức thì thật là tốt lắm. Nếu mà một trăm bức thư thì ông phải Cho là sự lạ.

Vậy mà bức thư sau này Được năm mươi phần trăm thư trả lời, có phải là năm lần mầu nhiệm hơn không? Và những thư hồi âm dài tới ba trang, tràn trề tình thân ái, lòng hăng Hái và những lời khuyên có ích! Bức thư đó đây. Bạn nhận thấy rằng Nó gần như bức thư trên kia. Bạn đọc đi, rồi thử tưởng tượng tình cảm Của người nhận được, thử kiếm lời lẽ tại sao bức thư đó "kết quả Năm lần hơn một phép mầu".

Ông Doe Thân ái, Ông giúp tôi một việc nhỏ được không? Đã gần một năm, tôi Khuyên công ty tôi in một cuốn tổng mục các khí cụ và vật liệu với Cách dùng để các kiến trúc sư dễ tra cứu. Tôi xin giở một bản sau Đây biếu ông. Đó là cuốn thứ nhất trong loài ấy.

Nhưng những cuốn tổng mục ấy phân phát gần hết rồi. Ông giám đốc Công ty đồng ý với tôi rằng chỉ nên tái bản nếu có chứng cớ chắc Chắn rằng cuốn đó in ra có lợi cho chúng tôi. Chúng tôi định lập một Hợp đồng để xét xem có nên tái bản cuốn tổng mục đó chăng, và xin ông vui lòng nhận một chân trong hội đồng đó cùng với bốn mươi chín vị kiến trúc Sư trong các miền khác, để giúp ý kiến chúng tôi.

Để cho công việc của ông dễ dàng, tôi đã biên đằng sau bức thư nầy ít câu hỏi rất đơn giản dị. Ông sẽ ban riêng cho tôi một ơn lớn nếu ông vui lòng trả lời những câu hỏi đó và thêm vài lời bình phẩm mà ông cho rằng có ích rồi bỏ bức thư vào trong bao thư có dán cò saÜn Tôi gởi theo đây.

Tôi không cần phải Thưa với ông rằng ông không chịu trách nhiệm gì về những lời chỉ bảo Của ông hết. Vậy tôi xin để ông tự ý định đoạt xem cuốn tổng mục Nên bỏ đi, hay nên tái bản và chúng tôi sẽ cải cách theo lời khuyên Của ông.

Dù sao cùng xin ông tin rằng Tôi hoan nghinh sự cộng sự của ông lắm... Tôi cảm tạ ông và kính chúc ông...Giám đốc phòng thương vụ. Ken R Dyke. Và bây giờ, tôi xin dặn Bạn điều này. Tôi do kinh nhgiệm mà biết rằng sau khi đọc bức thư đó, Có vài bạn đã dùng phương pháp đó như cái máy thiếu hẳn về tự nhiên: Họ không dùng những lời khen tặng thành thật mà lại dùng một lối Nịnh hót dối trá và tì tiện. Như vậy tất nhiên là không thành công. Thật vậy, chúng ta ai cũng khát khao được người khen ngợi và quý mến, Nhưng chúng ta rất sợ lời nịnh hót.

Tôi xin nhắc lại: những phương pháp chỉ trong cuốn này chỉ có kết quả Khi nó được áp dụng một cách chân thành tự đáy lòng mà ra.

Những điều tôi chỉ cho bạn, không phải là những thủ đoạn, những mánh Khóe để thành công đâu.

Không. Đó Là một quan niệm mới về nhân sinh, một triết lý mới.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi ba

Bảy Lời Khuyên Để Tăng Hạnh Phúc Trong Gia Đình, Chôn Sống Hạnh Phúc Gia Đình

Năm 1852, Hoàng Đế Nã Phá Luân đệ tam say mê Nữ bá tước Marie Eugénie Ignace Augustine de Montijo, người đàn bà đẹp nhất thế giới và cưới nàng. Cận Thần có người can gián Hoàng Đế vì lẽ không được "môn đăng hộ đối".

Nhưng Hoàng Đế nói: "Có cần chi điều đó". Cái duyên và vẻ trẻ đẹp Lộng lẫy của nàng làm cho Hoàng Đế mê ly như gặp tiên. Trong một bài Diễn văn, Hoàng Đế nói như thách cả nước Pháp: "Trẫm đã cưới một Người bàn bà mà Trẫm yêu và ngưỡng mộ, như vậy còn hơn là cưới một Người mà Trẫm không được biết".

Hoàng Đế và Hoàng Hậu có đủ điều kiện để cuộc lương duyên hoàn toàn theo ý tưởng: Sức mạnh, tiền bạc, quyền thế, vinh quang, sắc đẹp, tình yêu. Chưa bao giờ người ta thấy hạnh phúc thiên liêng trong gia đình chói lọi Rực rỡ như vậy.

Than ôi! Chẳng bao Lâu, lửa thiêng đó chập chờn lu mờ và tắt hẳn. Nả Phá Luân đã có Thể làm cho nàng Eugénie thành một bà Hoàng Hậu được, nhưng không có Gì ở đời này, cả tình thương của ông, cả uy quyền của ông, có thể Thay đổi nổi tính tình người đàn bà đó.

Bà điên cuồng vì ghen tuông, bị nghi ngờ nó giày vò bà, làm cho đời Sống của ông không được mảy may tự do. Bà không kể gì tới mệnh lệnh Của ông nữa, bà sồng sộc xông vào văn phòng của ông trong khi ông Bề bộn việc nước, trong lú ông bàn kín việc quốc gia đại sự, bà cũng Vào cho kỳ được mới nghe. Bà nhứt định không bao giờ để ông ở một Mình hết, luôn luôn sợ ông có ngoại tình.

Thường thường bà chạy vào nhà một bà chị để phàn nàn về chồng, trút Hết tâm sự, khóc la, đe dọa. Có lắm lần bà đạp cửa vô thư viện của ông để chửi ông nữa. Cho nên, làm chủ mười hai tòa cung điện lộng lẫy mà Nã Phá Luân đệ tam không có lấy một cái tủ để trốn trong đó yên Thân được.

Rồi sau xảy ra sao? Đoạn Văn sau này, trích trong cuốn sách thú vị của E.A. Rheinhardt Nã Phá Luân Và Eugénie: bị hài kịch của một đế chính trả lời câu hỏi đó: "Như vậy, Rốt cuộc, Nã Phá Luân có ngoại tình thật và ông luôn luôn lén lút Ra khỏi cung, đội chiếc nón nỉ kéo sụp xuống che mắt, có độc một người Hầu cận theo sau, để đi tới nơi hẹn hò với một giai nhân... nếu không Phải, như hồi còn hàn vi, để đi lang thang trong kinh đô, vớ vẫn dạo Chơi trong những con đường mà các vị Hoàng Đế chỉ được nghe tả trong sách..".

Đó, cách cư xử của bà Eugénie đưa tới hậu quả như vậy đó. Đành rằng Bà vẫn còn là Hoàng Hậu nước Pháp. Đành rằng bà vẫn là người đẹp Nhất thế giới. Nhưng khốn nạn thay, cả chức Hoàng Hậu và sắc đẹp đó Không đủ vãn cứu tình yêu bị ngạt trong không khí đầy chất độc vì những Cuộc bất hòa đó.

Phải, Eugénie cũng Có thể kêu Trời như Job: Ghét của nào, Trời trao ư? Không đâu. Chính Bà tự đem nó trút lên đầu bà vì cái máu ghen và nhũng lời đay nghiến Của bà. Đành hanh, nhiếc móc, giày vò, thứ khí giới tại hại nhất của Diêm vương đặt ra để tiêu diệt tình yêu. Khí giới đó chắc chắn có hiệu Quả hơn hết cũng như nọc rắn hổ vậy, không ai thoát khỏi chết.

Hầu tước phu nhân Tolstsoi tìm thấy chân lý đó nhưng trễ quá. Lúc lâm Chung, bà thú với con gái bà rằng, chính má đã làm cho ba các con chết. Con các bà không biết trả lời ra sao, sa lệ. Vì biết rằng quả đúng Như vậy: Ông Tolstoi chết vì bà đã đầu độc đời ông bằng những Lời đay nghiến cay chua không ngớt, những cuộc xung khắc bất tận.

Mà cặp vợ chồng đó có đủ điều kiện của hạnh phúc. Tolstoi là một Văn sĩ nổi danh nhất hoàn cầu. Ngoài vinh quang đó ra, ông bà lại giàu Sang, có địa vị quan trọng trong xã hội và nhiều con. Không bao giờ cuộc Hôn nhân trổ bông dưới nền trời tươi sáng hơn nữa mới đầu, hạnh phúc Của ông bà đầy đủ quá, hoàn toàn quá đến nỗi có khi cả hai đều quỳ Gối cầu xin Thượng đế giữ gìn họ trong hoàn cảnh thần tiên đó.

Rồi thì một sự lạ lùng xảy ra. Lần đầu tiên Tolstoi biến đồi tính nết, Thành một người khác hẳn. Ông xấu hỗ về những danh tác ông đã viết, Và bắt đầu từ những lúc đó, ông mệt mài viết những bài thuyết giáo Về hòa bính và kêu gọi diệt trừ chiến tranh và khổ cực cho nhân loại. Ông thú rằng hồi thiếu thời, ông đã mắc những tội lỗi không thể Tưởng tượng được, cả tội giết người nữa và để chuộc tội, ông nhất Định theo đúng giáo lý Ki Tô. Ông phân phát hết của cải, thề sống Trong cảnh nghèo. Ông làm lụng ngoài đồng, chặt cây, phơi cỏ, đóng Lấy giày quét lấy phòng, ăn trong đĩa bằng gỗ, rán yêu cả những kẻ Thù ông.

Đời của ông là một bi kịch, Mà như vậy chỉ do hôn nhân của ông. Bà xưa xa hoa, ông thì ghét. Bà Ham danh vọng, thích được tôn trọng, thích giao du, mà ông lại không màng Tới những thú tầm phào đó. Bà đòi có nhiều vàng, sống cuộc đời quan Trọng, còn ông thì cho giàu có là một tội lỗi.

Trong nhiều năm, bà đay nghiến ông, thịnh nộ với ông, mạt sát ông, Vì ông in sách phát không, không đòi quyền tác giả, mà bà thì không Muốn bỏ những món tiền đó.

Khi ông Chống lại thì bà phát cơn động kinh, lăn trên mặt đất, ngậm ở môi Một ve thuốc phiện, thề sẽ tự tử hay đọa đâm đầu xuống giếng.

Có một chi tiết mà tôi cho là vô cùng thương tâm trong đời của ông Bà. Như tôi đã nói, lúc mới cưới, cuộc tình duyên đó thật đẹp đẽ, Vậy mà bốn mươi tám năm sau, ông Tolstoi đến nỗi hễ trông thấy mặt bà là chịu Không nỗi... Có khi buổi tối, bà già cô đơn có thèm khát tình thương, Lại quỳ bên ông và xin ông đọc cho nghe những đoạn dịu dàng cảm động Mà ông viết vô nhật ký để tặng bà, năm mươi năm về trước.

Và khi ông đọc, sống lại những ngày tươi sáng rực rỡ, bây giờ đã Tan như mây khói, cả hai đều rơi lệ. Than ôi! Thực trạng khác xa những Mơ mộng thiếu thời một cách độc địa làm sao!

Sau cùng năm tám mươi hai tuổi, Tolstoi không chịu nỗi sự bất hòa ghê gớm trong Gia đình nữa và một buổi tối tháng mười năm 1910, tuyết sa đầy trời, ông Trốn bà, đi xa, trong đêm tối và lạnh lẽo, không biết là đi về đâu.

Mười một ngày sau, ông đau phổi và chết tại một nhà ga. Lời cầu xin Cuối cùng của ông là đừng để ông thấy mặt vợ.

Đó là Tolstoi phải chuộc những cơn giận lời dọa nát, lời trách móc Với cái giá đó.

Có lẽ độc giả tự Nhủ rằng có nhiều chỗ bà phàn nàn cũng đáng. Phải. Nhưng vấn đề không Phải ở đóVấn đề ở chỗ này, bà phàn nàn có ích gì cho bà không? Hay Là, trái lại chỉ làm cho tình thế đã tệ hại còn tệ hại thêm nhiều?

Khi trễ quá rồi, bà mới tự thú: "Tôi tin chắc rằng hồi đó tôi điên". Bi kịch thảm thương nhất trong đời Lincoln cũng là cuộc hôn nhân của ông Tôi nói rõ: không phải là vụ ám sát ông mà là cuộc hôn nhân của ông. Khi tên Both hạ sát ông Bằng một viên đạn, ông không hay rằng người ta mới bắn ông, nhưng trong Hai mươi ba năm trời, gần như mỗi ngày, ông được nếm những trái cây chua chát Của một duyên nợ đau khổ" như lời ông Herndon, người bạn ông đã nói. Thật vậy, trong gần một phần tư thế kỷ bà Lincoln rút dần mạch sống Của đời ông bằng cách kích bác, gây lộn, giày vò, đay nghiến ông.

Bà luôn luôn ray rứt, đay nghiến rằng ông chẳng được vẻ gì: nào là Lưng gù, chân đi thì kéo lê như thằng mọi, dáng điệu cứng như que củi, Gai mắt lạ lùng.

Bà nhại dáng đi của ông rồi nghiến răng hỏi ông sao không bắt chước dáng đi lịch sự của Bà?

Bà oán cả hai tay ông, vừa rộng Vừa vểnh ra như tai voi. Bà chê mũi ông lệch, bà chê môi dưới ông Trề ra, bà chê ông có vẻ ốm đói, tay chân thì lớn quá mà đầu thì Nhỏ quá!

Hai ông bà trái ngược nhau Về đủ mọi phương diện: giáo dục, tính tình, thị hiếu. Chọi nhau hoài... Một sử giả thông thạo nhất về đời sống Tổng Thống Lincoln có viết: "Giọng nói the thé của bà Lincoln, ở ngoài đường cũng nghe thấy, và Những cơn thịnh nộ của bà thì điếc tai hàng xóm. Mà không phải khi bà Giận dữ chỉ là la hét mà thôi đâu, bà còn làm hung nữa, có nhiều Chứng cớ không thể cãi được".

Chẳng Hạn, sau khi cưới, ông bà lại trọ nhà bà Farly, vợ góa một y sĩ có Nấu cơm tháng.

Một hôm, lúc điểm tâm, ông Lincoln có một cử chỉ hoặc thốt một lời làm cho bà ta nổi giận. Không ai nhớ ông đã làm gì, nhưng người ta thấy bà Lincoln trong lúc Cơn điên lên đến cực điểm, liệng một tách cà phê nóng vào mặt chồng Ngay lúc đông đủ khách trọ khác.

Lincoln Xấu hổ lắm, làm thinh ngồi trơ trên ghế trong khi bà chủ trọ đem chiếc Khăn ướt lại chùi và quần áo cho ông.

Lòng ghen của bà Loncoln, vô lý, dữ tợn, và không thể tưởng tượng Được, đến nỗi chỉ cần đọc những đoạn tả những cơn giận dữ, bi thảm Làm cho mất mặt trước công chúng, phải, chỉ cần đọc những đoạn đó, Bảy mươi lăm năm sau, cũng còn thấy kinh tởm rùng mình. Sau cùng bà hóa điên. Người ta cho rằng tánh hạnh bà như vậy, bởi vì bà mắc bệnh thần kinh. Không thể có lời nào nhân từ hơn để xét bà nữa.

Bây giờ ta tự hỏi: Những cơn thịnh nộ đó, những lời đay nghiến đó, Cái lối bù lu bù loa đó có cải thiện ông Lincoln chút nào không?

Một ngàn lời không. Nó chỉ giết chết tình cảm của ông đối với bà, Nó làm cho ông suốt đời hối hận rằng đã cưới bà và chỉ muốn có mỗi Hành vi là đi khỏi nhà cho khuất mắt.

Tại tỉnh Springfield, là nơi gia đình Lincoln, có mười ông luật sư. Vì đông Quá, không thể kiếm ăn trong tỉnh đó được, họ phải đi ngựa từ tỉnh Ly này qua tỉnh ly khác, theo sau ông tòa David Davis để cãi trong những Lúc ông này xử án khắp trong miền. Nhưng trong khi bạn đồng nghiệp của ông Lincoln cứ cuốt tuần lại trở về gia đình thì ông Lincoln không muốn Về, vì rất kinh tởm sự ở gần bà vợ. Và trong ba tháng hè và ba tháng Thu, ông ở xa biệt, không lại vãng gần miền Springfield.

Như vậy trong nhiền năm. Đời sống trong những quán trọ nhà quê đó không Vui thú, cũng không đủ tiện nghi, nhưng sống như vậy, ông còn thích hơn Là về nhà thấy bà Lincoln với những cơn tam bành lục tặc của bà.

Hành vi của bà Lincoln, Hoàng Hậu Eugénie và Nữ bá tước Tolstoi có Những kết quả như vậy. Chỉ mang lại bất hạnh phúc cho gia đình và diệt Hết nguồn ân ái mà mấy bà quý hóa nhất. Sau khi bàn cãi trong mười một năm ở "Tòa chuyện xử các vụ lôi thôi trong gia đình ở Nữu Ước" và nghiên Cứu cả ngàn vụ chồng bỏ nhà ra đi, bà luật sư Bessie Hamburger tuyên Nố rằng đàn ông phải trốn vợ vì họ chán chê vợ rầy rà, gây gổ. Như một văn sĩ đã nói: "Đàn bà đào huyệt chôn sống hạnh phúc gia đình Bằng nanh vuốt của họ".

Vậy, thưa quý Bà, nếu quý bà muốn giữ sự vui vẻ hòa nhã trong gia đình, xin quý bà Theo lời khuyên dưới đây: Đừng ray rứt đay nghiến chồng!


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi tư

Tùy Ngộ Nhi An

Disraell Nói: "Tôi có thể làm nhiều chuyện điên lắm, nhưng có một việc mà Tôi sẽ không bao giờ làm là cưới vợ vì tình".

Và ông giữ lời. Ở độc thân cho tới hồi ba mươi lăm tuổi, rồi cưới một người Đàn bà giàu, góa, hơn ông mười lăm tuổi, một bà góa tóc đã bạc vì năm mươi cái Xuân xanh! Bà biết rõ rằng Disraeli cưới bàkhông phải vì tình, mà vì Tiền. Cho nên bà chỉ nhận lời với một điều kiện là cho bà đợi một Năm để có đủ thì giờ xét tính tình ông. Hết hạn một năm, bà ưng. Cuộc Tình duyên đó chẳng nên thơ chút nào hết mà còn có vẻ mua bán nữa, Phải không bạn? Vậy mà lại là một tình duyên sung sướng nhất trong Những trang dòng tố của hôn nhân niên giám. Bà góa và giàu có, đã Không trẻ, không đẹp, cũng chằng tài hoa gì. Trái lại, trong câu chuyện, Bà thường lầm lộn tức cười về sử ký hay văn học sử. Chẳng hạn, bà Không biết dân Hy Lạp thịnh trước hay dân La mã thịnh trước. Quần áo Thì lố lăng mà nhà cửa thì bày biện mới tai hại làm sao!

Nhưng cách ứng xử của chồng, thì thật là tuyệt diệu và là điều kiện Cốt yếu để gây và nuôi hạnh phúc trong gia đình.

Bà không bao giờ tranh khôn với chồng. Khi ông về nhà sau cả một bữa Chiều mệt mỏi vì ứng đối xã giao với các công tước phu nhân linh mẫn, ông nghe bà chuyện trò ngây thơ mà óc được nghỉ ngơi. Lần lần gia đình ông thành một nơi thần tiên, vì nơi đó là nơi ông thảnh thơi dưỡng sức Trong sự chiều chuộng âu yếm của vợ. Những giờ sống bên cạnh bà vợ Đứng tuổi đó là những giờ êm đềm nhất trong đời ông.

Bà là tri kỷ của ông, vừa là bạn đồng tâm, là nguồn an ủi và là Quân sư của ông nữa. Mỗi buỗi tối, ở Nghị viện ra ông vội về nhà Kể cho bà biết những tin tức hôm đó. Và điều này quan trọng nhất, Dù ông lập tâm thi hành bất cứ công cuộc gì, không bao giờ bà nghỉ Rằng ông có thể thất bại được.

Trong Ba mươi năm, ông là lẽ sống độc nhất của bà. Bà quý của cải của Bà chỉ vì của đó làm cho đời sống của người bà yêu được dễ chịu hơn. Đáp lại tình đó, ông tìm hết cách làm đẹp lòng bà. Ông khẩn khoản Xin nữ Anh Hoàng Victoria phong tước cho bà và vì vậy, năm 1868, bà được Sắc phong bá tước phu nhân.

Dù bà Có lầm lỗi gì đi nữa, ông cũng không bao giờ chĩ trích bà, không bao Giờ trách bà nửa lời, mà nếu ai cả gan chê giễu bà thì ông chồm lên Bênh vực bà một cách chân thành dữ tợn. Bà Disraeli không phải là Một người hoàn toàn, nhưng trong ba mươi năm, bà không ngớt nói về chồng, Khen ngợi, ngưỡng mộ ông. Kết quả? Ông Disraeli thích nhắc lại lời này Lắm: "Trong ba mươi năm sống chung không bao giờ tôi thấy buồn chán vì vợ Hết". Vậy mà nhiều người dám cho rằng bà đần độn vì không thuộc sử Ký!.

Còn ông thì vẫn thường nói với Mọi người rằng bà là nhân vật quan trọng nhất trong đời ông. Kết quả Ra sao?

Bà khoe nhiều lần với bạn Bè rằng: "Nhờ lòng âu yếm của nhà tôi mà đời tôi là một chuỗi dài Hạnh phúc".

Trong lúc vắng, ông bà Thường nói đùa nhau. Ông nói: Mình, anh cưới mình chỉ vì của cải mình Thôi... Và bà, mỉm cười, đáp: "Phải, nhưng bây giờ giá có cưới lại Thì mình sẽ cưới em vì tình phải không?" .

Ông chịu nhận lời đó đúng. Bà chẳng hoàn toàn chút nào hết. Đúng. Nhưng ông Disraeli đã không ngoan và chịu an phận.

Henry James nói: "Quy tắc thứ nhất phải áp dụng trong sự giao thiệp với Mọi người là để cho họ được sung sướng theo quan niệm của họ".

Văn sĩ Lelend Foster Wood cũng nói gần như đúng như vậy: "Muốn có một Hạnh phúc trong gia đình, kiếm một người bạn trăm năm lý tưởng là điều Không cần mấy, cần thiết là chính mình phải là một người bạn trăm Năm lý tưởng đã".

Vậy muốn hạnh phúc Trong gia đình, quy tắc thứ hai là: Bạn trăm năm của ta ra sao, ta chịu Làm vậy, đừng có ý sửa đổi làm chi.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi lăm

Thương Nhau Chín Bỏ Làm Mười

Kẻ Thù dữ tợn nhất về chánh trị của Disraeli là Gladstone. Cả hai đều trái Ngược nhau về mọi phương diện, nhưng có chỗ này giống nhau: Hạnh phúc Hoàn toàn trong gia đình.

William và Catherine Gladstone sống chung với nhau 59 năm, lúa nào cũng quyến luyến Nhau. Tôi thích tưởng tượng cảnh Gladstone, cụ Thủ tướng nghiêm trang Nhất nước Anh, mà cầm tay vợ, nhảy múa với bà trước lò sưởi, ca: Chồng Rách rưới, vợ lang thang. Buồn vui tranh đấu trên đ[àng cùng nhau. Gladstone Về chính trị, là một kẻ thù ghê gớm cho phe đối lập. Nhưng ở trong nhà, ông không bao giờ khiễn trách ai hết. Sáng dậy, ông xuống nhà dưới, Thấy phòng ăn vắng ngắt vì cả nhà còn ngủ, ông ca một điệu bí mật, Luôn luôn một điệu đó, để nhắc rằng người bận việc nhất nước Anh Ngồi ở nhà dưới một mình, đợi người ta dọn điểm tâm cho ông. Rất khôn Khéo và lễ phép, ông không bao giờ chỉ trích việc nhà cửa hết.

Đó cũng là thuật mà Nga hoàng Cathetine dùng, bà trị vì một đế quốc Lớn nhất thế giới từ cổ tới kim, có quyền sanh sát hàng triệu thần Dân, và cầm quyền một cách độc ác và độc đoán, làm phí biết bao sanh Mạng trong những chiến tranh vô ích và đem bắn cả trăm kẻ thù, không Thương hại chút chi hết. Nhưng, khi vì rủi ro, người đầu bếp làm cháy Món thịt quay bà ta không phàn nàn, còn vui vẻ tha thứ mà ăn. Các đức Lang quân ở Mỹ nên noi gương bà.

Dor Othy Dix mà ai cũng phải công nhận rằng rất thâm hiểu những vấn đề Về hôn nhân, nói rằng: "Già nửa cuộc hôn nhân đã thất bại lớn". Bà nói thêm: "Biết bao chiếc thuyền tình chở đầy hy vọng mà sau cùng Phải tan tành dưới chân mỏm đá bến Reno, chỉ do cái thói vô ích và Tai hại vợ chồng chỉ trích lẫn nhau".

Vậy muốn giữ hạnh phúc trong gia đình, bạn nên nhớ quy tắc thứ ba: Đừng Chỉ trích. Bạn có khi muốn rầy cháu nhỏ. Bạn tưởng tôi sẽ khuyên bạn "Không nên" sao? Thưa không! Tôi chỉ khuyên bạn điều này: Trước khi rầy Nó, xin bạn đọc bức thư sau này của văn sĩ Livingstone Larnod. Bức thư Đó ông viết cho con ông và đã làm cho hết thảy những người đọc rung Động tơ lòng đến nỗi được hàng trăm tạp chí và nhật báo đăng lại, Được đài vô tuyến truyền thanh không biết bao lần và dịch ra không biết Bao nhiêu thứ tiếng. Nhan đề soạn đó là: "Làm cha nên nhớ..". Thật Là một người ta thú tội với con, âu yếm cảm động và thân mật! "Con ơi! Con ngủ, mà đỏ kề trên tay, móc mây dính trên trán. Cha mới lén Vào phòng con... Cha muốn thú tội với con: lúc nãy trong khi đọc báo Bên phòng sách đợt sóng hối hận xâm chiếm tâm hồn cha. Cha đã hơi Nghiêm khắc với con hôm nay. Sáng ngày, trong khi con sửa soạn sách vở Đi học, cha đã rầy con vì con chỉ quệt chiếc khăn ướt lên đầu mũi con Thôi, cha đã mắng con vì giày con không đánh bóng, cha đã la khi con liệng Đồ chơi của con xuống đất.

Trong lúc Điểm tâm cha lại khiển trách con nữa: con đánh đổ sữa, con nuốt vội Mà không nhai, con tỳ khủyu tay lên bàn, con phết nhiều bơ trên bánh Quá... Khi ra đi, con quay lại chào cha: "Thưa cha, con đi!" Và cha đã cau Mày: "Ngay người lên!".

Buổi tối, vẫn Điệu đó. Ở sở về, cha rình con ở ngoài đường. Con chơi bi, đầu gối quỳ Trong đất cát, vớ rách hở cả thịt ra. Cha đã làm nhục con trước bạn Bè, vì bắt con đi trước mặt cha cho tới nhà..." Vớ đắt tiền, nếu mày Phải bỏ tiền ra mua, mày mới tiếc của mà giữ gìn nó!"

Rồi con nhớ không? Tối đến, trong khi cha đọc sách, con rón rén vào Phòng giấy cha, vẻ đau khổ lắm. Cha ngửng lên, giọng bất bình hỏi: "Cái Gì?" .

Con không trả lời chi hết, nhưng Trong một lúc xúc động không nén lại được, con chạy lại, bá cổ cha, ôm cha với tính sùng bái cảm động mà trời Phật đã làm nảy nở trong Lòng con, mà sự lạnh lùng của cha không làm cho héo non được... Rồi Thì con chạy lên cầu thang.

Này con, Chính lúc đó cuốn sách ở tay cha rớt xuống và một nỗi sợ ghê gớm Xâm chiếm cha. Cái thói hay chỉ trích, trách mắng đã làm cho cha thành Như vậy đó: thành một người cha gắt gỏng. Cha đã phạt con vì con còn Con nít mà cha bắt con làm như người lớn. Không phải cha không thương Con đâu, nhưng cha đã đòi hỏi tuổi thơ của con nhiều quá, cha đã xét Con theo tuổi kinh nghiệm của cha.

Mà Tâm hồn con đại lượng, cao thượng, trung thực biết bao! Trái tim nhỏ Của con mênh mông như bình minh ló sau đặng đồi. Chỉ một sự hăm hở tự Nhiên lại hôn cha trước khi đi ngủ cũng đủ chứng điều đó. Thôi, cha Con mình quên hết những chuyện khác đi... Tối nay cha hối hận lắm, lại Ngồi mép bên gường con.

Cha biết nếu Con có nghe được những lời cha thú với con đây thì con cũng chaÜng hiểu Chi. Nhưng, ngày mai, con sẽ thấy, cha sẽ thật là một người cha, cha sẽ Là bạn của con, con cười cha sẽ cười, con khóc cha sẽ khóc. Và nếu Cha có muốn rầy con thì cha sẽ mím chặt môi, và sẽ lặp đi lặp lại, Nhưng trong kinh: Con chỉ là một đứa nhỏ... một đứa nhỏ! Cha có lỗi, Cha đã coi con như người lớn. Bây giờ nhìn con nằm trong gường nhỏ của Con, mỏi mệt, trơ trọi, cha biết rõ rằng con chỉ là một đứa bé.

"Mới hôm qua, con nằm trong tay mẹ, ngả đầu trên vai mẹ con... Cha đã Đòi hỏi con nhiều quá... Nhiều quá lắm..".


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi sáu

Làm Cho Người Ở Chung Quanh Mình
Được Sung Sướng Là Điều Dễ Dàng

Bạn Có biết câu chuyện lạ lùng này không? Sau một ngày dài làm lụng khó Nhọc, một mụ chủ trại dọn cho người giúp việc một đống cỏ khô thay Bữa chiều. Những người này bất bình, hỏi lại mụ có phải mụ điên không, Thì mụ trả lời: "Làm sao ta biết được rằng các chú phân biệt được Thức ăn với cỏ? Vì trong suốt hai mươi năm nay ta nấu ăn cho mấy chú, mấy Chú có bao giờ cho ta hay rằng món các chú ăn đó không phải là cỏ Khô đau?"

Ngày xưa các nhà quý phái ở Moscou và Saint Pétersbourg lịch thiệp hơn. Sau một bữa tiệc nấu khéo Các ông thường gọi người làm bếp vô phòng ăn để khen ngợi họ.

Sao đối với bạn trăm năm của bạn, bạn không biết vị nể như thế như Vậy? Lần sau, nếu món gà chiên vừa miệng bạn nên nói cho bà nhà hay, Bạn nên tỏ ra rằng: "món miệng ăn đó không phải là cỏ khô", và luôn Tiện bạn đừng nên tiếc lời, mà nên thêm cho bà biết là bà rất cần Cho hạnh phúc của bạn.

Disraeli, một Trong những nhà cầm quyền quan trọng nhất bên Anh, thích tuyên bố cho Mọi người hay rằng ông mang ơn bà vợ bé của ông rất nhiều.

Tuần trước, đọc qua một tạp chí, tôi thấy một bài phỏng vấn hát bóng Eddie Cantor. Chàng nói: "Tôi được nhờ nhà tôi nhiều hơn là được nhờ Những người khác. Khi tôi còn nhỏ, nhà tôi là bạn thiết của tôi dẫn Dắt tôi trên con đường tình. Sau khi cưới, nhà tôi cần kiệm từng đồng Và làm ăn cho vốn liếng sinh sôi nảy nở. Chính nhà tôi đã gầy dựng Nên cơ nghiệp của chúng tôi. Nàng sanh được năm đứa con ngộ nghĩnh và Gia đình chúng tôi như một tổ uyên ương. Nếu tôi đã thành công được Chút nào, toàn là do công của nàng vậy".

Ở Hollywood, kinh đô hát bóng, những cuộc tình duyên thật bấp bênh, Đến nỗi công ty bảo hiểm Loyds ở Luân Đôn phải "Chạy"... Vậy mà ó Có cặp rất sung sướng: là vợ chồng kép hát Warner Baxter. Nàng bỏ tiền Đồ rực rỡ trên sân khấu để yên chử vu quy. Nhưng không bao giờ tiếc Sự hy sinh đó hết, vì những lời chàng nói với chúng tôi: Nhà tôi không Được khán giả vỗ tay khen nữa, nhưng đã có những lời khen ngợi của Tôi bù lại. Sự tôn trọng sùng bái của chồng, làm cho vợ sung sướng. Và nếu vợ sung sướng thì đáp lại, chồng cũng lại được vợ làm cho sung Sướng".

Đó, muốn hạnh phúc trong gia Đình thì theo quy tắc 4 là: Ta phải khen tài đức của người bạn trăm năm Ta.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi bảy

Cái Gì Làm Cảm Động Một Người Đàn Bà?

Từ Thời thái cổ, loài hoa vẫn được dùng để tỏ lòng yêu thương. Bông có Dắt đi đâu, nhất là lúc giữa mùa. Người ta bán cả đầu ở đường. Vậy Mà thấy mấy ông chồng vào hạng trung lưu, bủn xỉn không dám mua biếu Bà vợ, người ta tưởng bông đắt lắm, đắt hơn tố tâm, lan bạch ngọc Hoặc mẫu tử thảo mọc trên ngọn núi Alpes. Tại sao lại đợi cho bà nhà Vào nằm trong nhà thương mới mua bông tặng bà? Tại sao không tặng bà Vài bông hồng ngay tối hôm nay? Bạn là người ưa thí nghiệm. Thì đây, Bạn hãy theo tôi mà thí nghiệm đi, rồi cho tôi hay.

Ông Cohan công việc bề bộn là vậy mà không ngày nào quên, sáng một Lần, chiều một lần, gọi điện thoại hỏi thăm tin tức mẹ. Mà bạn tưởng Mỗi lần ông đều có tin quan hệ cần cho bà cụ biết sao? Không! Ông Chỉ muốn tỏ ra bà cụ biết rằng lúc nào ông cũng nhớ tới mẹ, cũng Chỉ tìm cách làm vui lòng mẹ, và hạnh phúc với sức khỏe của cụ vô Cùng quan trọng đối với ông.

Ý nghĩa Của những cử chỉ nhỏ nhặt đó sâu xa tới như vậy. Đàn bà trong một Ngày sinh nhật và những ngày kỷ niệm vui tươi của họ lắm. Một người Đàn ông có thể sống suốt đời, không cần nhớ những niên nguyệt nhật Quan trọng, trừ bốn niên nguyệt nhật sau này: 1942, năm kiếm đước châu Mỹ: 1776, năm Mỹ quốc tuyên bố độc lập, ngày sanh tháng đẻ của vợ Và ngày tháng cưới.

Cùng lắm thì có Thể quên được hai năm trên, còn hai ngày tháng dưới thì không bao giờ, Không bao giờ được quên.

Một ông chánh án ở tòa án Chicago đã xử bốn vạn vụ ly dị và hòa giải được 2.000 Vụ tuyên bố: "Nguyên nhân các vụ ly dị phần nhiều là những chuyện Lặt vặt. Có khi chỉ cần ông chồng buổi sáng, khi đi làm, giơ tay lên Chào vợ một cái cũng đủ làm cho cái hố giữa họ khỏi mỗi ngày mỗi Sâu".

Robert Browning mà cuộc hôn nhân Với Elizabeth Barrett có lẽ mặn mà nhất chưa từng thấy, trong đời luôn Luôn dụng tâm giữ lửa thiêng ái tình. Ông săn sóc nâng niu, kính trọng Bà vợ tật nguyền một cách luyến ái và tế nhị đến nỗi bà phải viết Câu này cho một người chị: "Em bắt đầu tin rằng có lẽ em thật là một Nàng tiên như lời nhà em thường nói".

Đời vợ chồng, hết ngày này qua ngày khác, chỉ là chuỗi những tiểu Tiết không nên thơ. Nhưng trong những tiểu tiết đó, ta phải giữ một Thái độ phong nhã thì mới có hạnh phúc trong gia đình được. Tại tỉnh Reno kinh đô cũng ly dị, người ta xử những vụ ly dị không ngừng, từ đầu Năm đến cuối năm, mỗi tuần sáu ngày, mỗi giờ sáu vụ, nghĩa là mười Phút một vụ. Trong các tình duyên bất hạnh đó, có bao nhiêu cuộc rẽ Thúy chia loan, vì những bi kịch hẳn hòi? Tôi cam đoan là ít lắm. Nếu Bạn được dự những phiên tòa đó, nếu bạn được nghe cả trăm lời chứng Của những cặp vợ chồng xấu số đó, bạn sẽ thấy giá trị của những Tiểu tiết trong đời sống vợ chồng.

Đàn ông luôn luôn phải nhận rằng đàn bà gắng sức tô điểm nhan sắc Lắm. Mà ta lại quên điều đó, có khi không biết tới nữa. Bạn coi hai Cặp gặp nhau ngoài đường: hai người đàn ông họ chỉ ngó qua loa thôi, Còn hai người đàn bà ngắm nghía quần áo, trang sức của nhau.

Bà cụ tôi mất cách đây vài năm, hồi cụ chín mươi tám tuổi. Ít tháng trước khi Quy tiên, cụ cho chúng tôi coi một tấm hình chụp ba chục năm về trước. Mất lòa, cụ không rõ hình, nhưng câu hỏi độc nhất của cụ là: "Trong Hình bà bận áo gì, cháu?" Đó, một bà cụ bệnh tật, đội nặng cả môt Thế kỷ trên mái tóc bạc phơ, trí nhớ thì lu mờ mau đến nỗi chính con Gái cụ mà cụ không nhận ra được nữa, vậy mà còn chú ý đến chiếc áo như vậy đó!

Các độc giả tu mi đọc Những hàng này không còn nhớ một chút gì về những bộ đồ và những áo sơ mi bận cách đây năm năm, mà cũng chaÜng thích nhớ tới làm chi... Nhưng các bà về phương diện đó thì khác hẳn và các đức lang quân xin Nhớ kỹ điều đó cho.

Xin bạn lấy kéo Cắt những hàng chép lại sau này, rồi dán trên nón hoặc trên tường, ở nơi nào mà mỗi buổi sáng, khi rửa mặt, bạn trông thấy liền.

"Tôi không đi lại hai lần con đường đời. Vậy tất cả những việc thiện Hay nỗi vui mừng mà tôi có thể mang lại đồng bào tôi, tôi phải làm Ngay từ bây giờ. Không có gì làm cho tôi xao nhãng hoặc chậm trễ công Việc đó được, vì cơ hội sẽ không tái hiện nữa". Vậy muốn có hạnh Phúc trong gia đình: Xin nâng niu, săn sóc bạn trăm năm của bạn


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi tám

Phu Phụ Tương Kính Như Tân

Hai Vợ chồng nhạc sĩ trứ danh Walter Damrosch là một trong những cặp uyên ương sung sướng nhất. Bí quyết của họ ư? Chính bà Damrosch cho ta biết Bí quyết như sau này.

"Trước khi cưới, Sự lựa chọn kỹ càng bạn trăm măm là một điều quan trọng nhất. Nhưng Khi cưới rồi điều cần nhất là nhau như khách quý. Nếu các bà vợ trẻ Biết trọng chồng như khách quý thì vui vẻ biết bao nhiêu! Đàn ông bao Giờ cũng lánh mặt người đàn bà gắt gỏng..".

Sự thiếu lịch sự giết chết ái tình. Ai cũng biết điều đó, vậy mà chúng Ta lễ phép với người dưng hơn là với người thân trong nhà.

Không bao giờ chúng ta dám nghĩ tới chuyện ngắt lời một ông khách sơ Giao và bảo ông: "Trời đất! Xin ông đừng kể câu chuyện cũ mèm đó Ra nữa!". Không bao giờ chúng ta dám mở thư của họ để coi lén, hoặc Năn nỉ họ cho ta biết những việc kín của họ. Nhưng chúng ta lại rất Thường xử như vậy với những người gần ta nhất, thương yêu ta nhất.

Dorothy Dix còn nói: "Sự thực hiển nhiên nhất, nhưng ngược đời nhất, Chính là chỉ có người trong nhà, thân cận nhất mới nói với ta những Lời nhỏ mọn, tục tằn độc ác nhất".

Một văn sĩ nói: "Biết phép lịch sự nghĩa là biết vượt tầm con mắt đừng Thèm ngó bức hàng rào đổ nát trước mặt, mà ngắm những bông hoa nở Trong vườn phía sau hàng rào đó".

Phép Lịch sự cần thiết cho hôn nhân cũng như đầu nhớt cần cho máy chạy.

Tôi biết một tiểu thuyết gia rất sợ làm phiền lòng người thân, đến Nỗi không dám để lộ ra nét mặt, mhững tình cảm của ông khi ông âu Sầu, lo lắng. Ông nói: "Bắt người nhà chịu sự rầu rĩ, càu nhàu của Mính có ích chi đâu?"

Than ôi! Hạng Trung nhân không hành động như vậy. Họ lo cho việc làm ăn ư, bị chủ Rầy ư, khó ở ư, lỡ xe ư, thì mới về tới cửa, họ đã quát tháo rồi. Người Hòa Lan, trước khi vô nhà, phải cởi giày ra, để ở bực cửa. Sao Chúng ta chẳng theo họ, cởi nỗi buồn phiền của ta ở sau cánh cửa rồi Hãy vô nhà chúng ta?

Biết bao nhiêu Người trong bọn chúng ta, không dám lớn tiếng với một khách hàng, một Bạn đồng nghiệp, mà cho sự réo vợ một cách hách dịch tàn nhẫn là Một điều tự nhiên. Mà hạnh phúc của chúng ta tùy sự êm ấm trong gia Đình nhiều hơn sự thành công trong công việc làm.

Một người trung bình được vui vẻ trong gia đình còn sướng gấp trăm một Vị thiên tài phải sống trong cảnh cô độc. Tourgueniev là một văn hào Nga, thế giới điều biết danh. Vậy mà ông nói: "Tôi sẽ đổi hết những Tài nghệ, tác phẩm của tôi để được cái êm đềm biết rằng, tại một Nơi nào đó, có một người đàn bà lo âu vì tôi về trễ bữa".

Xét kỹ, ta có nhiều hy vọng xây dựng hạnh phúc trong gia đình không? Paul Popenoe cho rằng: "Ta có nhiều hy vọng thành công trong một hôn nhân Hơn là mọi kinh dinh khác".

Ví dụ một trăm Nhà buôn bán đồ thực phẩm thì có bảy mươi nhà vỡ nợ, trong một trăm gia đình thì Có 70 gia đình được vừa lòng. Nhưng Dorothy Dix nghĩ khác. Bà cho rằng Già nữa những cuộc tình duyên đều bất hạnh và kết luận như sau: "Hôn Nhân là việc quan trọng nhất trong đời, quan trọng hơn cả sinh và tử".

Đàn bà luôn luôn tự hỏi tại chồng họ không chịu gắng sức làm cho Gia đình được sung sướng hơn là gắng sức thành công trong nghề nghiệp Hoặc thương mại.

Một người đàn bà Được vừa lòng, một gia đình hòa hợp, cần thiết cho hạnh phúc của đàn ông hơn là một gia tài cả triệu bạc. Nhưng trăm người đàn ông thì không Có đến một người chịu gắng sức thành công trong hôn nhân. Việc quan Trọng nhất trong đời thì lại phó cho may rủi. Và đàn bà không hiểu Tại sao đàn ông không đối đãi với mình một cách lịch sự, khôn khéo Sẽ lợi cho họ.

Một đàn ông lại thừa Biết rằng người vợ được chiều chuộng khéo léo sẽ làm mọi việc, hy Sinh mọi thứ cho chồng vui. Chỉ vài lời khen giản dị đủ cho thành một Người tề gia nhỏ nhầt, cần kiệm nhất. Nếu chồng bảo vợ chiếc áo bận Năm ngoái vừa vặn và đẹp lắm, thì vợ sẽ không bao giờ muốn đổi chiếc áo đúng mốt tân thời nhất ở Paris. Sau cùng, nếu biết vuốt ve chiều Chuộng vợ thì bảo sao vợ nghe vậy. Không cải nữa lời, và có muốn bịt Mắt họ cũng được nửa.

Phải, đàn ông Biết tất cả những điều đó. Đàn bà biết rằng đàn ông biết những điều Đó. Đàn bà chẳng cho đàn ông biết cả những bí mật của mình ư? Chẳng Đã chỉ cho đàn ông biết cách dẫn dụ mình sao?

Cho nên khi thấy đàn ông thích quạu quọ, gây lộn, để rồi phải chịu Cảnh cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt, cửa nhà tan hoang, hơn là chịu nghe Lời năn nỉ của mình mà chiều chuộng mình một chút, đối đãi với mình Cho mình vui lòng một chút, thì đàn bà tức tối vô cùng và hết tức Tối thì đến thất vọng!.

Vậy muốn cho Gia đình êm ấm, thì quy tắc thứ sáu là: Bạn nên lịch sự và có lễ độ Với người bạn trăm năm của bạn.


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày thứ ba mươi chín

Những Kẻ Thất Học Trong Hôn Nhân

Sở Vệ sinh chung có lần gởi cho cả ngàn người đàn bà có chồng một tờ Giấy có nhiều câu hỏi về đời sống thân mật của họ và xin trả lời Rất thành thực và tất nhiên là giấu tên.

Kết quả cuộc điều tra đó là một sự tiết lộ bất ngờ về đời sống Đau thương trong những cuộc ái ân của họ. Sau khi nguyên cứu tất cả Các câu trả lời, một bác sĩ đề xướng cuộc điều tra đó, không ngần Ngại gì tuyên bố trên báo rằng ông tin chắc phần nhiều các vụ ly dị Đều do sự lỗi nhịp trong cuộc ái ân.

Một bác sĩ khác, ông G. V. Hamilton công nhận ý kiến mới mẻ đó. Trong Bốn năm, ông dò xét đời sống giữa vợ chồng của hai trăm người, một trăm người Đàn ông và một trăm người đàn bà. Ông đã hỏi họ khoảng bốn trăm câu hỏi, và Hiểu hỏi rõ những bí ẩn trong hôn nhân. Những tìm tòi đó quan trọng Về phương diện xã hội đến nỗi một số người bác ái có tên tuổi bỏ Tiền ra giúp ông. Kết quả của sự nghiên cứu chép trong cuốn nhan đề Là Nguyên do sự bất hòa trong gia đình do ông G.V.Hamilton và ông Kenneth Macgowan viết.

"Chỉ có một y sĩ chữa Bệnh thần kinh có những quan điểm lạ lùng mới dám nhận rằng nguyên Nhân chính của bất hòa trong gia đình là sự bất hòa về tình dục. Mà, Cũng phải nhận rằng những bất hòa do những nguyên nhân khác có thể Dịu bớt đi được nếu vợ chồng được thỏa mãn trong lúc ái ân".

Còn theo bác sĩ Popenoe, một trong những nhà thông hiểu nhiều nhất về Hôn nhân, thì những nguyên nhân chính của sự bất hòa đó, phần nhiều Là:
1. Thiếu hòa hợp trong lúc ân ái.
2. Ý kiến khác nhau về cách tiêu khiển.
3. Tài chánh khó khăn.
4. Tính tình hoặc Thể chất khác thường.

Bạn nên để ý rằng vấn đề ân ái đều đồng thanh nhận rằng cần phải có sự hòa Hợp trong lúc ân ái. Ông Chánh án Hoffman ở tòa án Cincinnati, đã nghiên Cứu cả ngàn thảm kịch trong gia đình, cách đây vài năm có tuyên bố: "Mười vụ ly dị thì có tới chín do thiếu sự hòa hợp trong lúc ái ân".

Trong những lớp học của tôi, tôi đã được nghe vài y sĩ công nhận điều Đó. Cho nên, ở thế kỷ thứ hai mươi này, thế kỷ của khoa học và của phát Minh, mà còn thấu biết bao gia đình khuynh đại, biết bao cuộc đời tan Nát, chỉ do người ta không biết những luật đó điều khiển một bản năng Tự nhiên nhất, thâm áo nhất, thì bạn có thấy se lòng hay không?

Mục sư Butterffield ở Nữu Ước, một vị đã cầu phú cho nhiều cuộc hôn Nhân hơn là các mục sư khác, tuyên bố: "Ngay từ khi mới làm mục sư, Tôi đã hiểu rằng, rất nhiều cặp uyên ương dắt nhau tới bàn thờ, có Một ái tình chân thành, những hảo ý rất đáng khen, nhưng lại chỉ những Kẻ "thất học trong hôn nhân" mà thôi.

Những kẻ thất học trong hôn nhân! Và ông tiếp: "Khi người ta nghĩ rằng Một vấn đề rất tế nhị và khó khăn, tức vấn đề làm cho các cuộc ái ân được hòa hợp, mà lại phần nhiều cứ để cho may rủi giải quyết, Thì người ta phải lấy làm kinh dị rằng những vụ ly dị lại ít như vậy, Không quá mười sáu phần trăm. Còn một số lớn vợ chồng mà thật ra không phải Là vợ chồng. Họ sống bên nhau, nhưng để trả một cái nợ tiền kiếp Cho nhau vậy.

Có rất ít cuộc hôn nhân Nhờ may rủi mà được hạnh phúc. Muốn có hạnh phúc, nó phải được xây Dựng trên một nền tảng đã nghiên cứu một cách thông minh và khoa học Cũng như một ngôi nhà khéo cất vậy.

Sự thỏa mãn vể nhục dục chỉ là một trong các thú của hôn nhân, nhưng Thiếu điều kiện đó thì cả tòa hạnh phúc sẽ sập đổ.

Sự ngu muội, hay nói cho đúng hơn, mọi sự hiểu sai lầm về những vấn Đề đó phải được phá tan đi thay vào một giáo dục thích hợp, để cho Những cặp vợ chồng sau này có thể xét phương diện tính dục đời sống Chung của họ bằng một cách khách quan, ngay thẳng và khoa học.

Vậy muốn tăng hạnh phúc trong gia đình, quy tắc thứ bảy là: Nghiên cứu Cho kỹ một cuốn "Ái tình cẩm nang" hoàn toàn nhất


Nguyễn Lê Hiếu dịch

[gioannew]

Ngày Thứ bốn mươi

Vài Câu Hỏi

Và Trước khi ngừng, chúng ta nên tự xét mình. Những câu hỏi sau này cho Chúng ta nhận xét những đức làm chồng hay làm vợ của ta. Sau khi tự Hỏi những câu đó, chúng ta có thể đáp: "Có" một cách hoàn toàn thành Thật không?

1. Ông :
- Ông thỉnh thoảng có còn tỏ vẻ âu yếm bà không?

- Gặp sinh nhật hoặc ngày kỷ niệm lễ cưới, ông có nhớ mừng bà không? Ông có những lời lẽ, cử chỉ ý tứ, dễ thương làm cho bà cảm động bất Ngờ không?

- Ông có giữ ý đừng bao Giờ chỉ trích bà trước mặt người khác không?

- Ông có đưa bà đủ tiền để bà lo việc nội trợ hoàn toàn theo ý bà Không?

- Ông có rán hiểu bà, giúp Đỡ trong những lúc bà mệt nhọc, hay gắt gỏng vì những lẽ thuộc về Sinh lý không?

- Ông có mời bà chia Vui với ông trong một nửa thì giờ để giải trí không?

- Ông có nhớ đừng so sánh tài nấu nướng và coi sóc việc nhà của bà Với tài vụ của bà hoặc tài của bà Mỗ, trừ phi là để tán dương bà Nhà không?

- Ông có để ý tới đời Sống tinh thần, sách vở, báo chí, và những ý kiến về công việc xã Hội của bà không?

- Ông có để cho Bà khiêu vũ với những đàn ông khác, cho bà nhận những sự săn sóc Thân ái của họ mà ông không tỏ vẻ ghen tuông không?

- Ông có kiếm tất cả các cơ hội để khuyến khích bà, khen ngợi bà không?

- Ông có nhớ cám ơn bà khi bà giúp ông những việc lặt vặt, như vá áo, mua bán, viết thư, vv...không?

2. Bà
- Bà có để cho ông hoàn toàn tự do tính toán công việc làm ăn của ông không? giữ ý đừng nói này nọ về bạn bè của ông, cô thư ký của ông, hoặc khi ông về trễ không?

- Bà có gắng sức Làm cho nhà cửa vui vẻ đẹp mắt không?

- Bà có thay đổi món ăn để ông đừng đoán trước được bữa nay sẽ ăn Món gì không?

- Bà có gắng sức hiểu Công việc của ông, để có thể bàn bạc với ông một cách thông minh, Hoặc giúp đỡ, khuyên bảo ông nữa không?

- Bà có can đảm chịu cảnh túng quẩn mà không trách ông làm ăn vụng Về hoặc so sánh ông với những bọn gặp may hơn ông để chê ông không?

- Bà có thành thật gắng sức làm Vừa lòng mẹ chồng và những người trong gia quyến bên chồng không?

- Bà có nghĩ những đến những màu, những kiểu ông thích khi bà lựa quần áo không?

- Bà có chịu hy sinh một ý kiến không quan trọng để cho gia đình được êm ấm không?

- Bà có học những món tiêu khiển mà ông thích để cùng tiêu khiển Với ông không?

- Bà có đọc sách Báo để biết những việc lớn xảy ra những ý mới, những sách mới và Thành một người có giá trị về tinh thần không?



Nguyễn Lê Hiếu dịch


Tác Giả:

Dale Carnegie