|
TỨC GIẬN
Khi tin dữ dồn dập ùa về, phản ứng đầu tiên của chúng ta là tức giận. Tức giận chối bỏ sự thật, nhất định không chấp nhận rằng chuyện buồn đã thực sự xẩy ra. Tức giận vì tại sao đau khổ lại tới với mình mà không phải là người khác. Tại sao số mình cứ bị xui xẻo hoài ? Tại sao đời mình chỉ thấy toàn là những khốn khó bủa vây dập vùi ?
GIẬN CÁ CHÉM THỚT
Khi tức giận, chúng ta hay đổ lên đầu những người chịu trách nhiệm trong những mất mát đau khổ của chúng ta :Kẻ trộm, thằng chủ sở đuổi việc công nhân, người vợ bỏ chồng, người tài xế gây tai nạn. . . Hoặc tệ hơn, chúng ta "giận cá chém thớt" :Cảnh sát không chu toàn trách vụ, bác sĩ không cứu sống bệnh nhân, bị mẹ chồng la về nhà chửi con, theo kiểu "bà mắng tôi thì tôi chửi lại cháu bà ".
KHUYNH HƯỚNG TỰ TRÁCH MÌNH
Khi không còn kiếm được ai để trút sự giận dữ lên đầu, người ta thường quay lại tự trách mình. Rất nhiều người tuyệt vọng, ngã lòng và suy nhược thần kinh sau một cái chết của người thân, sau một lần đổ vỡ ly dị, hay sau khi bị đuổi việc. Họ ru rú trong nhà , ngủ tới trưa, lười tắm rửa, giặt đồ, ăn uống. Không tiếp bạn bè, không thích nói chuyện. Tệ hơn nữa có người đã bị điên. Chúng ta tự gây đau khổ, tự phạt chính mình vì những lầm lỗi,nhiều lúc không phải do mình gây ra.
Khi bị cuộc đời ruồng rẫy hiếp đáp, bị chèn ép,bị thương tật và bị những tai ương khốn cùng liên tiếp kéo đến, những nạn nhân đau khổ còn có khuynh hướng cho rằng tất cả đều chỉ vì những lỗi lầm xa xưa tiền kiếp của riêng họ nên họ đáng bị trừng phạt, nên họ chối từ những an ủi trợ giúp, nên họ cứ mang nặng cảm giác tội lỗi,sự tức giận, ganh ghét trong người. Khi bị nỗi cô đơn ám ảnh đè nặng, họ tuyệt vọng, buông thả và sa ngã. Nghị lực tiêu tan, chẳng có ai vực họ dậy,dìu họ đứng lên để tiếp tục những"chặng đường thánh giá". Tai họa nghịch cảnh chiến thắng vẻ vang, nó giết chết một đời sống dễ như trở bàn tay.
ÂN HẬN RẰNG"GIÁ MÀ. . . "VÀ MANG MẶC CẢM TỘI LỖI
Tháng 6-1993 tôi cử hành tang lễ cho hai bà hàng xóm ở cạnh nhà cùng qua đời cách nhau một ngày. Họ đều sống rất thọ, 79,80 tuổi, chẳng có gì phải luyến tiếc than thở. Buổi chiều hôm đó, tôi ghé thăm cả hai gia đình để chia buồn. Tới nhà bà thứ nhất, người con trưởng của bà nói với tôi"Thưa cha, giá mà con đưa mẹ lên Brisbane từ trước để tránh những tháng lạnh mùa đông dưới này, chắc mẹ con vẫn sống, vì con chần chờ mà mẹ con chết, lỗi tại con "Tới nhà bà thứ hai, người con gái nói với tôi"Thưa Cha, giá mà con đừng bắt mẹ lên Brisbane kỳ vừa rồi thì chắc mẹ con không chết,đường xá xa xôi, thời tiết thay đổi làm sao mẹ con chịu nỗi, tại con mà mẹ con chết !"
Khi chuyện buồn xảy ra, chúng ta thường nghĩ ngay đến hai chữ "giá mà " hay "nếu như". Chuyện đã lỡ làng,nhưng chúng ta không ngừng ân hận và tự trách chính mình. Những người còn sống luôn luôn mang nặng cảm giác hối hận,rằng mình đã làm buồn lòng mẹ bao nhiêu lần,tại sao hồi đó mình không đưa mẹ đi chơi cho khuây khỏa tuổi già, chiều ý mẹ cũng đâu khó lắm nhưng mình lại không chịu làm. . . lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.
Dĩ nhiên, nhiều khi cảm giác hối hận rất chính xác và cần thiết. Chúng ta có lỗi với người đã khuất, nếu ngày xưa chúng ta đã hất hủi,khinh khi, bất hiếu hỗn láo với cha mẹ, Chúng ta cần ân hận và cần chấp nhận trách nhiệm nếu chính chúng ta đã làm nguyên nhân gây nên những nghịch cảnh đớn đau trong cuộc đời.
Một người đàn ông gặp tôi đã giải bày tâm sự. Ông đã bỏ vợ bỏ con để lập gia đình với cô thư ký riêng, ông cần tôi giúp đỡ để có thể xóa đi mặc cảm tội lỗi thiếu trách nhiệm với con cái và phản bội vợ mình. Tôi mĩm cười lắc đầu không thể giúp được ông, vì thật sự ông cần phải hối hận trong việc đã làm, phải chịu trách nhiệm và tìm cách đền bù lại cho vợ con, hơn là dùng những biện luận dối trá để khỏa lấp đi mặc cảm tội lỗi.
Mặc cảm tội lỗi rất cần thiết, nếu chúng ta phạm tội. Một trong những nguy hiểm kinh khủng nhất của thời đại hôm nay là chúng ta không tự chấp nhận rằng mình là con người yếu đuối,mình có phạm tội. Người ta rất dễ dùng đủ mọi lý do để bào chữa cho những lỗi phạm của mình Bởi vậy họ không cảm thấy lương tâm bị cắn rứt. Khi lương tâm dần dần bị nguội lạnh, con người có thể sống không khác một con vật, đúng ra, còn tàn ác hơn con vật vì con người mưu mô xảo quyệt thông minh hơn nhiều.
Tuy vậy nếu không phải lỗi của chúng ta mà chúng ta cứ dằn vặt day dứt với mặc cảm tội lỗi thì đó cũng là một điều nguy hiểm. Sự dày vò của tội lỗi sẽ khiến chúng ta phải tìm ra những phương pháp "đền tội" thì mới yên lọng. Sống hoài trong mặc cảm ấy, con người sẽ trở nên bi quan, mệt mỏi, khó trưởng thành, buông thả và chán đời.
|
|