|
|
Câu Kinh Thánh được đem ra bàn luận ở đây là : "Người còn đang nói với đám đông, thì có mẹ và anh em của Người đứng bên ngoài, tìm cách nói chuyện với Người" (Mt 12, 46). Điểm mấu chốt là hai chữ "anh em" trong bản dịch Việt ngữ, bản Anh ngữ là "brother". Vậy thử hỏi trong các ngôn ngữ được dùng là chuẩn để dịch các bản Thánh Kinh ra tiếng bản xứ thì sao nhỉ ? Xin thưa trong tiếng Hy Lạp là "ἀδελφοὶ" (adelphoi) và tiếng Latinh là "fratres".
Tất nhiên là sẽ nảy sinh ra thêm một thắc mắc khác là : Chúa Jesus đâu có nói tiếng Hy Lạp hay tiếng latinh, Người nói tiếng Do Thái cơ mà ? Xem trong tiếng Do Thái (Hebrew) thì chữ "anh em" được viết thế này : "אחי" ('ach). Và trong tiếng Do Thái, chữ "אחי" ('ach) cũng như người Việt Nam dùng để xưng hô cho cả anh em ruột và anh em họ.
Bằng chứng là trong thời Cựu Ước, Thánh Kinh chép ông Lót là anh em ông Abraham, ông Laban là anh em ông Jacob, nhưng kỳ thực các ông chỉ là anh em, chú cháu theo họ tộc nhưng Thánh Kinh vẫn dùng chữ "אחי" ('ach) mà không có bất kỳ sự phân biệt nào. Phía dưới là dẫn chứng một số câu Thánh Kinh từ Sáng Thế Ký, của 4 ngôn ngữ : Do Thái, Hy Lạp, Latinh và Việt Ngữ để tiện so sánh.
(St 13, 8) :
- ויאמר אברם אל לוט אל נא תהי מריבה ביני וביניך ובין רעי ובין רעיך כי אנשים אחים אנחנו׃
- εἶπεν δὲ αβραμ τῷ λωτ μὴ ἔστω μάχη ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ποιμένων μου καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ποιμένων σου ὅτι ἄνθρωποι ἀδελφοὶἡμεῖς ἐσμεν
- Dixit ergo Abram ad Lot: “Ne, quaeso, sit iurgium inter me et te et inter pastores meos et pastores tuos: fratres enim sumus.
- Ông Áp-ram bảo ông Lót: "Sao cho đừng có chuyện tranh chấp giữa bác và cháu, giữa người chăn súc vật của bác và người chăn súc vật của cháu. Vì chúng ta là anh em họ hàngvới nhau!
(St 14, 12) ׃
- ויקחו את לוט ואת רכשו בן אחיאברם וילכו והוא ישב בסדם
ἔλαβον δὲ καὶ τὸν λωτ υἱὸν τοῦ ἀδελφοῦαβραμ καὶ τὴν ἀποσκευὴν αὐτοῦ καὶ ἀπῴχοντο ἦν γὰρ κατοικῶν ἐν σοδομοις
ceperunt et Lot et substantiam eius, filium fratris Abram, qui habitabat in Sodoma.
Họ bắt ông Lót, cháu ông Áp-ram, cùng với tài sản của ông, rồi đi; bấy giờ ông Lót đang ở Xơ-đôm
(St 29, 10) :
- ויהי כאשר ראה יעקב את רחל בת לבן אחי אמו ואת צאן לבן אחי אמו ויגש יעקב ויגל את האבן מעל פי הבאר וישק את צאן לבן אחי אמו׃
- ἐγένετο δὲ ὡς εἶδεν ιακωβ τὴν ραχηλ θυγατέρα λαβαν ἀδελφοῦτῆς μητρὸς αὐτοῦ καὶ τὰ πρόβατα λαβαν ἀδελφοῦ τῆς μητρὸς αὐτοῦ καὶ προσελθὼν ιακωβ ἀπεκύλισεν τὸν λίθον ἀπὸ τοῦ στόματος τοῦ φρέατος καὶ ἐπότισεν τὰ πρόβατα λαβαν τοῦ ἀδελφοῦτῆς μητρὸς αὐτοῦ
- Cum vidisset Iacob Rachel filiam Laban avunculi sui ovesque Laban avunculi sui, accedens amovit lapidem de ore putei
- Gia-cóp vừa nhìn thấy cô Ra-khen, con gái ông La-ban, anh của mẹ cậu, và chiên dê của ông La-ban, anh của mẹ cậu, thì cậu lăn tảng đá ra khỏi miệng giếng, và cho chiên dê của ông La-ban, anh của mẹ cậu, uống.
(St 29, 15) :
- ויאמר לבן ליעקב הכי אחי אתה ועבדתני חנם הגידה לי מה משכרתך׃
- εἶπεν δὲ λαβαν τῷ ιακωβ ὅτι γὰρ ἀδελφόςμου εἶ οὐ δουλεύσεις μοι δωρεάν ἀπάγγειλόν μοι τίς ὁ μισθός σού ἐστιν
- dixit ei Laban: “ Num, quia frater meus es, gratis servies mihi? Dic quid mercedis accipias ”
- Ông La-ban nói với Gia-cóp: "Vì cháu là anh em họ hàngvới bác, mà cháu phục vụ bác không công hay sao? Cháu cứ cho bác biết công xá của cháu thế nào."
Xét qua vài dẫn chứng Thánh Kinh ta thấy chữ : "אחי" ('ach) hay "ἀδελφοὶ" (adelphoi) được dùng với một nghĩa rộng cho một mối quan hệ dòng tộc hay rộng hơn nữa là cùng lý tưởng, quốc gia trong thời Tân Ước. Lật lại câu Thánh Kinh tranh cãi (Mt 12, 46), xét các bản văn Hy Lạp hay Latinh được viết như sau :
-Ἔτιαὐτοῦλαλοῦντοςτοῖςὄχλοιςἰδοὺἡμήτηρκαὶοὶἀδελφοὶαὐτοῦεἱστήκεισανἔξωζητοῦντεςαὐτῷλαλῆσαι.
- Adhuc eo loquente ad turbas, ecce mater et fratres eius stabant foris quaerentes loqui ei.
Vậy thì bằng chứng đâu mà buộc phải dịch các từ "ἀδελφοὶ" (adelphoi), "fratres" sang Anh ngữ phải là "cousins" mà không được phép dùng "brother", mới chứng minh là Đức Maria đồng trinh trọn đời ? Và ngay cả trong Anh ngữ, chữ "brother" cũng không chỉ dùng cho anh em ruột thịt mà còn có cả nghĩa rộng như nghĩa từ "אחי" ('ach) trong tiếng Do Thái. Bạn edmonton nói không rành Việt ngữ nên dẫn chứng Anh ngữ, vậy thì bạn thừa sức đọc Oxford Dictionary để hiểu từ nguyên của "brother" là gì.
Còn cụm từ "cho đến khi" trong các ngôn ngữ đều chỉ tả một việc hay trạng thái đã có sẵn khi việc khác xảy ra, mà không đặt giới hạn cho việc đến đấy là hết hay sau đó sẽ thay đổi khác đi. Trong tiếng Hy Lạp có 2 từ dùng cùng chung cho một nghĩa này, Anh ngử đều dịch là "until" đó là : "ἕως" (heós) và "ἄχρι" (achri)
(Mt 1, 25)
-καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕωςοὗ ἔτεκεν υἱόν· καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν.
- et non cognoscebat eam, donec peperit filium, et vocavit nomen eius Iesum
- Ông không ăn ở với bà, cho đến khi bà sinh một con trai, và ông đặt tên cho con trẻ là Jesus
Giải thích cụm từ "cho đến khi" theo cách bạn viết thì thật quả là to gan cho câu của Thánh Phaolo (1 Cr 15, 25) :
- δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ.
- Oportet autem illum regnare, donec ponat omnes inimicos sub pedibus eius
- Ðức Kitô phải nắm vương quyền cho đến khiThiên Chúa đặt mọi thù địch dưới chân Người
Hiểu cụm từ "cho đến khi" như người Tin Lành thì chả khác nào vu oan là Thánh Phaolo nói Đức Jesus bị truất khỏi ngôi Thiên Chúa khi mà mọi địch thù đã ở dưới chân. Và cũng xin lỗi bạn edmonton khi lấy bạn ra làm ví dụ nhé, tôi chỉ học theo Thánh Giêrênimô thôi đó mà. Nếu nói cụm từ "cho đến khi" được hiểu như bên Tin Lành thì khi bảo : cho đến lúc chết edmonton cũng không tin vào Đức Maria đồng trinh trọn đời, thì phải hiểu là sau khi chết edmonton ngàn vạn lần xin tin là Đức Maria đồng trinh trọn đời !
Câu hỏi bạn dành cho tôi : "bạn thenguyen có thể trả lời câu hỏi này ngắn gọn được không?"
Tôi không thể đáp ứng được yêu cầu của bạn. Vì 2 lý do :
- Người ta muốn đến với Chân Lý thì phải tự chính bản thân tìm hiểu. Tôi chỉ là người chỉ đường, mọi điều tôi viết dù ngắn hay dài đều đã ẩn chứ câu trả lời cần thiết, bạn vui lòng tự tổng hợp lấy.
- Như cách bạn ví von QUANGMINH2011 đó : một con két. Xin lỗi, tôi không thể để bạn trở thành một con két khi trả lời đúng ý bạn, vì như thế bạn lài mang chính câu trả lời của tôi nói cho người và bạn thành một con két thì tôi tội quá đi mất.
Cuối cùng là xin lưu ý về các link Kinh Thánh Công Giáo trong các ngoại ngữ phổ thông, xin sử dụng chính bản Kinh Thánh cho Tòa Thánh ấn định tại link này : http://www.vatican.va/archive/bible/index.htm
Riêng các bạn Tin Lành, khi cần đối thoại về các từ ngữ Kinh Thánh như chữ "anh em" trong câu (Mt 12, 46) : xin hãy dùng chính bản văn Cựu Ước bằng tiếng Aram hay bản dịch tiếng Hy Lạp bằng cổ bản LXX, Tân ước xin dùng bản văn tiếng Hy Lạp. Vì phàm là Kitô hữu thì đều biết rõ : Cựu Ước chính bản bằng tiếng Aram và được dịch sang tiếng Hy Lạp thời Ptoteme (285-246 TCN) là bản LXX, Tân Ước tất cả đều được viết bằng tiếng Hy Lạp, riêng chính bản Tin Mừng Matthêu thì bằng Aram cũng đã mất, chỉ còn lại bản dịch Hy Lạp.
"Ðức tin là bảo đảm cho những điều ta hy vọng, là bằng chứng cho những điều ta không thấy." (Dt 11, 1) |
|
Kinh thánh Công giáo khác với Kinh thánh Tin lành ở điểm nào vậy bà con?
Nguyên văn bởi thienngadt
Đọc mãi cả đống comment mới thấy ông bạn nói đến cái cần phải nói. Chính xác : phải mở bản văn Hy Lạp và bản văn Latinh (Vulgata) ra để xem chữ "anh em" đó sử dụng bằng chữ nào và đối chiếu cùng các câu Kinh Thánh khác. Đồng thời phải xem cả tiếng Do Thái xem chữ "anh em" đó có nghĩa là gì. 
