Kính gửi: Ủy Ban Thánh Nhạc trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam
- Các bộ - ban ngành liên quan
- Báo Thánh Nhạc ngày nay.
- Website : thanhnhacvietnam.net
- Các nhạc sỹ trong và ngoài nước
- Các tu sỹ nam nữ trong và ngoài nước
- Và tất cả những ai quan tâm đến Thánh Nhạc
Con là: Vicenté Phạm Duy Hiển
Hiện ở Giáo xứ Tràng Châu – Giáo Phận Hà Nội
Con có tham gia viết một số bài đăng tại website thanhnhacvietnam.net. Những bài viết đó theo con nghĩ đều mang tính chất xây dựng. Con đã trải nghiệm qua việc học, đệm đàn nhà thờ, dậy hát cho 28 ca đoàn lớn nhỏ (không kể các hội đoàn trong giáo xứ, giáo họ), con đã tìm hiểu và cảm thấy. Vâng. Cá nhân con cần thấy Thánh Nhạc cần phải dứt điểm và quyết liệt trong vấn đề imprimatur thánh ca phụng vụ.
Cá nhân con nhận thấy vấn đề imprimatur cho một bản thánh ca như một phiếu “thông hành” vậy. Khi kiểm định thì các đấng các bậc phải xem tác phẩm đó có phù hợp với tinh thần Phúc Âm, Thần Học, Tín Lý, nghệ thuật Thánh …. Hay không rồi mới cho phát hành rộng rãi. Vậy nhưng liệu tất cả các bài hát đã, đang sử dụng trong nền Thánh Nhạc Việt Nam liệu đã imprimatur chưa?
Câu hỏi này con khắc khoải rất lâu rồi. Con nghĩ một bài hát, một khúc ca nếu như đi theo chiều hướng lệch lạc với những tiêu chí về Thần Học, đi khác với Tín Lý, không xứng với Nghệ Thuật Thánh thì sẽ đem lại hậu quả thế nào???
Con đã từng ngăn cản một tập sinh của một nhà dòng không được dùng bài hát : “Chạm vào con Chúa ơi” của Kinh Kha và Sally. Con không dám có ý kiến về tác phẩm đó song con biết bài hát đó thuộc về Giáo Hội Tin Lành. Còn chúng ta là Hội thánh Công Giáo. Bởi vì sao tập sinh đó lại muốn dùng bài hát đó??? Câu trả lời mong các Đấng các Bậc trả lời thay con!
Những nhạc sỹ khi sáng tác một tác phẩm đều mong muốn tác phẩm đó được nhiều người biết đến. Song để được phổ biến rộng rãi lại cần phải được kiểm duyệt. Cho nên con nghĩ Ban Thánh Nhạc đưa ra quy định khi các nhạc sỹ sáng tác thì cần gửi bài về cho Ban Thánh Nhạc kiểm duyệt. Và chính nơi đó sẽ là nơi phát hành rộng rãi đến với mọi tín hữu. Con biết việc này cũng hơi tế nhị song vì tinh thần Giáo Hội Hiệp Nhất mong các đấng các bậc cùng chung tay.
Thưa mọi người. Con có ý kiến như vậy bởi vì con sợ chính mình là người đã, đang và sẽ chọn bài dài dài cho những nơi nhờ con soạn bài hát lễ. Nhưng nếu lại là người chọn sai bài. Từ đó sẽ khiến nhiều người hát sai, hiểu sai thì mối nguy hiểm tuy không nhìn thấy ngay nhưng sẽ có tầm ảnh hưởng rất rộng.
Hôm nay ngày Đại lễ Đức Chúa Thánh Thần Hiện xuống. Con cầu chúc mọi người được tràn đầy ơn Thánh Linh./.
Nhân một chủ đề MỚI - tuy chẳng mới, con cũng xin góp vài lời gọi là "Có nói có, không nói không".
Con hiện là giáo dân của giáo xứ Thạch An, hạt Phú Thịnh, giáo phận Xuân Lộc. Xứ chúng con là miền quê, nghèo, dân trí trung bình, 90% là lao động tay chân và công nhân xí nghiệp.
Con cũng may mắn có một thời gian tham gia tập hát cho ca đoàn Gia Trưởng và sẵn tiện "máu nghề" học hỏi thêm về việc hát lễ ở đây. Nhờ vậy thấy được nhiều "bất tiện" (ở xứ con mà thôi) mà con chưa biết trình thưa cùng ai, cũng là vấn đề "duyệt" những bài Thánh ca. Đó là:
1. Gần như 95% bài thánh ca cũ, mới đều "được" một vị Ca trưởng tự ý sửa vài từ, câu vô tội vạ, khốn thay những từ, câu sửa đó rất tối nghĩa, tối ý, có khi sai cả cú pháp. Con xin lỗi vì không có dẫn chứng ở đây bởi con cứ xem qua, biết qua rồi... cho qua, không chủ ý "ghi nhận" mà chi, chỉ cố tìm được bản gốc để tập cho đúng. 2. Có nhiều bài cả ca đoàn và cộng đoàn hát sai âm điệu, nhịp phách,... dù là những bài rất quen thuộc (Chúa nhân từ - Kim Long, Về bến Thiên Đàng - Minh Đệ,...). Nhưng khi được sửa thì họ chống chế... "ở đây cả giáo xứ hát vậy nào giờ, giờ sửa lại... khó".
3. Một giáo xứ gần 5.000 hộ công giáo, nhưng không có được một "Ban thánh nhạc giáo xứ" để cùng nhau xem xét và giúp cho việc hát được đúng và hay hơn mỗi ngày. Con "nghĩ" kỹ, có lẽ... "ban" này thừa chăng?
Còn nhiều vấn đề lắm cho việc "Hát Lễ" của một giáo xứ nhỏ như của chúng con, nhưng con chỉ xin được đơn cử một vài vì liên quan đến "Imprimatur" để theo sát chủ đề. Tóm lại, thao thức của riêng con:
1. UBTN xin giúp chấn chỉnh lại (làm nóng) việc (1) và (2) con đã nêu trên.
2. Có nên chăng giúp các giáo xứ nhỏ như của chúng con sớm thành lập một ban bệ (nho nhỏ) để giúp cộng đoàn và ca viên hát Thánh ca cho tốt hơn.
Con cũng sợ việc "nói" của con không đúng và ngộ nhận, gây tranh luận vô bổ; nên con cũng xin quý đấng, bậc, ACE trong "nghề" dạy bảo thêm cho từ chủ đề này.
Kính!
Xin cám ơn nhạc sỹ dangngoccan đã nêu lên một vấn đề mà tôi cũng trăn trở lâu nay.....là người ca trưởng chịu trách nhiệm tập hát trên ba mươi năm nay....bao giờ cũng vậy khi được giới thiệu một bài hát mới việc đầu tiên tôi nghĩ đến là bài hát đó đã được phép chưa.....có phải cứ là nhạc sỹ nhất là nhạc sỹ Linh mục đã có những bài được chuẩn trước đây là những bài viết sau đó chúng ta được sử dụng luôn không .......và làm thế nào để nhận biết một bài hát đã được chuẩn.....nên chăng khi giới thiệu bài hát mới cho mình hoặc cho tác giả nào đó cũng xin giới thiệu luôn việc chuẩn này..trân trọng.
Dân gian Việt Nam có câu nói như là vừa bất mản vừa dí dỏm ; “Khổ lắm, biết rồi, nói mãi”. Việc chọn thánh ca có hoặc không Imprimatur e là đúng vào tâm trạng “khổ lắm, biết rồi, nói mãi” của quý Ca Trưởng. Nó hàng hàng lớp lớp nhiều tập nhiều từng cây số trải dài không có điểm dừng.
Cũng phải thôi, bởi cái thời đại công nghệ truyền thông Website, Facebook ai nấy đua nhau đưa bài ca lên mạng vô tội vạ, cũng như tác động hổ trợ tìm giúp bài không cần biết bài đó Imprimatur chưa.
Tuy nhiên có một sự bảo đảm là các Nhà sách lớn hiện nay bán những sách thánh ca luôn có Imprimatur và giấy phép xuất bản, mọi người yên chí chọn bài. (Lưu ý không nên mua những sách thánh ca có tên là “Thánh Ca Cộng Đồng” không rõ nguồn gốc)
Ngoài ra, khi phải chọn bài ca không thể thay thế cũng như mới sáng tác dành cho lễ riêng của giáo xứ, thì còn một cánh cửa là trình qua Linh Mục quản xứ xin phép dùng phụng vụ một lần, vô tư
Mặt khác, Giáo hội Việt Nam lần lượt thi hành 3 quyển, quyển Sách Lễ Rôma Ấn Bản Mẫu Lần Thứ Nhất, (năm 1971) - Sách Lễ Rôma Ấn Bản Mẫu Lần Thứ Hai, (năm 1992). - Sách Lễ Rôma Ấn Bản Mẫu Lần Thứ Ba, (năm 2005).
Ba quyển sách lễ này trải ra trước mắt sẽ cho thấy ở trang 547-548 của quyển Sách Lễ Rôma Ấn Bản Mẫu Lần Thứ Nhất, và ở trang 567-568 của quyển Sách Lễ Rôma Ấn Bản Mẫu Lần Thứ Hai đã in riêng Công Thức Thống Hối có 2 bản văn.
Đây là vấn đề lấn cấn cần được Ủy Ban Phụng Tự là thầy dạy tín hữu làm sáng tỏ hầu hát phụng vụ được đúng.-
Chưa kể đến việc Imprimatur sơ sài, dẫn đến bài Thánh Ca bị sai tín lý, ví dụ như:
Bài Tình Yêu Thiên Chúa (Phanxicô - Thế Thông) sai tín lý, bởi vì Tình yêu Thiên Chúa là vô tận, không có gì có thể diễn tả nỗi, nhờ Tình yêu mà Thiên Chúa mà tạo dựng ra trăng sao, nhưng trong bài Thánh ca này tác giả lại đem sánh ví Tình yêu Thiên Chúa như trăng như sao.
Bài Lạy Mẹ Fatima đã từ lâu mọi thành phần dân Chúa đều hát mà không để ý đến sai sót quá lớn. Chỉ có Chúa Giê-su mới là của lễ đền tội duy nhất, chứ loài người chúng ta thì không thể…!
Sau khi đọc thư của bạn, tôi xin có vài ý kiến chỉ gửi riêng đến bạn mà thôi.
1. Vấn đề imprimatur của “làng” thánh nhạc VN từ lâu đã thành một vấn đề nan giải; suy nghĩ thì thấy sự nan giải ấy bắt nguồi từ 3 nguyên do:
a/ Số lượng thánh ca quá nhiều, số lượng nhạc sĩ quá đông, họ lại sáng tác quá “khỏe”, công nghệ thông tin góp phần quảng bá giùm họ quá nhanh, các ca trưởng tìm thấy quá tiện, cộng đoàn thì tính quá dễ (nghe “cái gì” cũng thấy “ô kê”). Cơn lụt đại hồng thủy thánh ca sẽ không có con tàu Noe nào chịu nổi.
b/ Ủy ban Thánh nhạc các cấp duyệt bài không xuể: Đa phần giai điệu của các thánh ca VN hiện nay “mông mênh” không biết lấy chuẩn nào mà xét rằng hay hoặc dở, rằng thiêng hay tục, rằng đạo hay đời (tức là thiếu nhân sự để kiên nhẫn ngồi xem tỉ mỉ và đánh giá); đa phần ca từ của các thánh ca VN hiện nay “bàng bạc” giữa đạo đức bình dân với thần học, giữa cảm xúc với tín lý, giữa Lời Chúa và lời người (nhiều “cha” nhưng ít “thầy” để ngồi xem và đánh giá – điều này lại liên quan đến số c/ dưới đây). Sự ách tắc này chồng lên sự ách tắc khác, không có lối thoát.
c/ Hiện có tình trạng SỬA BÀI (không lo đi duyệt bài mới, lo chuyện mới… mà cứ lo sửa bài cũ, lo chuyện cũ… cũng đúng thôi! người Việt ta vốn không ai chịu ai và ham thích “sửa lưng” người) tức nhiều thánh ca cổ kính với triện son imprimatur còn đỏ chói, với chữ ký imprimatur của các vị giám mục đáng kính, với chữ ký Nihil obstat của các vị kiểm duyệt có thế giá và có tên tuổi, những thánh ca ấy với tuổi đời còn cao hơn tuổi đời của những người sửa bài, những thánh ca ấy với độ phổ biến rộng và sâu có thể nói đã đi vào ký ức của giáo dân VN khắp năm châu, những thánh ca ấy lại do các bậc nhạc sĩ lừng danh tiền bối sáng tác, những thánh ca ấy đã từng nuôi dưỡng và củng cố đức bao thế hệ tín hữu VN… vậy mà bây giờ còn bị sửa bài; sửa đến độ nhiều cộng đoàn không dám “động đến”, họ né hát chỉ vì sợ không hát theo bản sửa thì “sai thần học, sai tín lý, sai thánh kinh”… Thế là những bài thánh ca lừng lẫy kia những tưởng đã được “im” (imprimatur) vậy mà chưa được “im”; từ đó các nhạc sĩ thánh ca VN đượng thời nào còn dám nghĩ đến chuyện imprimatur cho tác phẩm của mình, imprimatur để làm gì, các đấng bản quyền (ký imprimatur) thời xưa mà còn đổ nhào theo vp81o các nhạc sĩ hàng đại thụ, hàng “cây đa cây đề” VN, thì các đấng bản quyền thời nay, các nhạc sĩ hiện giờ sẽ ra sao? Đức tin về imprimatur thánh ca tại VN hiện đang khủng hoảng trầm trọng.
2. Vấn đề là thay đổi bộ mặt thánh ca VN. Thánh Nhạc Ngày Nay đang âm thầm cổ vũ hát Thánh ca Phụng vụ (không chủ trương xóa bỏ Thánh ca Bình dân Tôn giáo hiện nay, nhưng chủ trương dùng đúng chỗ) thể theo 4 điều tiện dụng:
a/ Dễ imprimatur (đây là việc làm giúp ích rất nhiều cho Ủy ban thánh nhạc các cấp) vì sáng tác có hình thể và ca từ là Lời Chúa.
b/ Dễ sáng tác và sáng tác có chuẩn mực thánh thiện và nghệ thuật (giúp ích rất nhiều cho các nhạc sĩ Công giáo VN) vì ca từ là Lời Chúa đã có sẵn, cộng với phương pháp sáng tác thánh ca do Giáo hội dạy.
c/ Dễ chọn bài hát cho đúng phụng vụ (giúp ích rất nhiều cho các ca trưởng) vì mọi thánh ca trong mỗi thánh lễ đều theo đúng Sách Hát Đơn Giản (Graduale simplex)
d. Toàn Dân Chúa đều hát một cách dễ dàng, thoải mái và cả nhà thờ tham dự thánh lễ sốt sắng do cả cộng đoàn đều hát (giúp ích rất nhiều cho cộng đoàn).
Nếu bạn quan tâm, mời theo dõi ca đoàn Thánh Thi của Thánh Nhạc Ngày Nay hát trên website http://www.thanhnhacngaynay.vn
Chào bạn Một người thiện chí
CHÚ THÍCH Bài viết của Độc giả gửi vào hộp thư của tôi. Nơi đây tôi có lời cám ơn tác giả, cùng có nhận xét hiện trạng thánh ca Việt Nam hiện tại đúng như bài viết. Đặng Ngọc Ẩn
Vấn đề Imprimatur những bài ca phụng vụ
Quyền hạn của bạn
Trả lời với trích dẫn