"Ngày của Mẹ" (Mother's Day - ngày chủ nhật thứ hai của tháng năm) năm nay rơi vào 08.05. Mọi người con trên khắp hành tinh lại có dịp để tỏ lòng thành kính với Mẹ - người đã cưu mang, giáo dục ta thành người và đó cũng là người yêu thương ta nhất với một tình yêu trọn vẹn, đủ đầy. Những bài thơ chúng tôi gửi đến bạn đọc dưới đây chỉ là một phần rất nhỏ trong hàng trăm, hàng ngàn những tác phẩm thi ca của những nhà thơ nhiều thế hệ viết về Mẹ. Từ những bài thơ này, bạn đọc sẽ cảm nhận được cái tứ và cái tình khác nhau của mỗi tác giả, khi viết về Mẹ, song tựu trung vẫn là một chân lý xuyên suốt: Mẹ là duy nhất, là tất cả, là bất diệt, là tình yêu vô bờ bến trong trái tim của những người con...
NGƯỜI VIỄN XỨ
Nguyễn Bính
LÒNG MẸ
Gái lớn ai không phải lấy chồng Can gì mà khóc, nín đi không! Nín đi! mặc áo ra chào họ Rõ quí con tôi! Các chị trông!
Ương ương dở dở quá đi thôi! Cô có còn thương đến chúng tôi Thì đứng lên nào! lau nước mắt Mình cô làm bận mấy mươi người.
Này áo đồng lầm, quần lĩnh tía Này gương này lược này hoa tai Muốn gì tôi sắm cho cô đủ Nào đã thua ai đã kém ai?
Ruộng tôi cày cấy, dâu tôi hái Nuôi dạy em cô tôi đảm đương Nhà cửa tôi coi, nợ tôi giả Tôi còn mạnh chán, khiến cô thương!
Đưa con ra đến cửa buồng thôi Mẹ phải xa con, khổ mấy mươi! Con ạ! đêm nay mình mẹ khóc Đêm đêm mình mẹ lại đưa thoi.
■
Nguyễn Duy
NGỒI BUỒN NHỚ MẸ TA XƯA...
Bần thần hương huệ thơm đêm khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn chân nhang lấm láp tro tàn xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào
Mẹ ta không có yếm đào nón mê thay nón quai thao đội đầu rối ren tay bí tay bầu váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò... sung chát đào chua... câu ca mẹ hát gió đưa về trời ta đi trọn kiếp con người cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm bao giờ cho tới tháng năm mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm... bờ ao đom đóm chập chờn trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn bà ru mẹ... mẹ ru con liệu mai sau các con còn nhớ chăng
Nhìn về quê mẹ xa xăm lòng ta - chỗ ướt mẹ nằm đêm xưa ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương
Saigon, Mùa thu 1986
■
Thu Nguyệt
MẸ TRẺ
Ngày mẹ mất bông cà na rụng trắng Hoa như mưa nhòe nhoẹt rối tơi bời Trong nắm đất con lấp từ biệt mẹ Có rất nhiều những cánh hoa rơi.
Hoa cũng như đời mẹ, mẹ ơi! Nở lặng lẽ và rơi lặng lẽ Cô đơn nào hơn những người mẹ trẻ Con chưa đủ lớn khôn để chia sẻ vui buồn.
Giọng ru buồn len lén hoàng hôn Ba mươi năm sau đời con mới hiểu Nỗi cô đơn mẹ âm thầm gánh chịu Nhiều như bông cỏ dại quê mình.
Giờ con cười bên những đứa con xinh Nghe nước mắt chảy vào trong lặng lẽ Bông cà na vẫn trắng tinh như thế Nỗi cô đơn vùi xuống đất muôn đời.
Ngắm con khờ con thầm gọi mẹ ơi Mưa tí tách ngoài thềm như tiếng vọng Nhìn lên vách con khóc cùng với bóng Mẹ bây giờ mới hiểu mẹ ngày xưa.
■
Trần Kiêu Bạc (California)
BÀI THƠ DÂNG MẸ (Dành tặng những người không còn Mẹ)
Khi nắm đất sau cùng lắp kín mộ sâu Con trở về nhà một mình trống vắng Trên ngực con nở đóa hoa hồng trắng
Quỳ trước bàn thờ cam phận mồ côi Lạy Mẹ một đời tất tả ngược xuôi Lạy gót chân sạm đen theo nắng gió Lạy đuôi mắt chân chim lệ đổ Lạy từng đường nhăn trán Mẹ thêm sâu
Lạy tóc bạc phơ trắng cả mái đầu Lạy đêm từng đêm thức cho con ngủ Lạy áo sờn vai , lạy mưa dầm nắng đổ Lạy hạt sương trên áo Mẹ hừng đông
Lạy đôi tay chai sần vất vả quanh năm Lạy ngàn âu lo, lạy trăm trăn trở Lạy ngày bao dung, lạy đêm tha thứ Lạy lời ru êm, lạy dòng sữa yêu thương
Con quỳ đây lạy Mẹ đến vô cùng Trong hương khói tìm đâu hình bóng Mẹ Nửa đoạn đời sau trong miền dâu bể Vẫn mang nặng hoài hai chữ mồ côi
Những lạy nầy xin dâng Mẹ, Mẹ ơi!
■
Bùi Nguyễn Trường Kiên
CA DAO VÀ MẸ
mẹ ru khúc hát ngày xưa qua bao nắng sớm chiều mưa vẫn còn chân trần mẹ lội đầu non che giông giữ tiếng cười giòn cho ai… vì ai chân mẹ dẫm gai vì ai tất tả vì ai dãi dầu vì ai áo mẹ phai màu vì ai thao thức bạc đầu vì ai?
lớn từ dạo đó ta đi chân mây góc biển mấy khi quay về mẹ ngồi lặng cuối bờ đê đếm năm tháng đếm ngày về của ta mai vàng mấy lượt trổ hoa hàng hiên hanh nắng sương sa mấy lần đồng xa rồi lại đồng gần thương con mẹ lội đồng gần đồng xa
“ầu ơ…” tiếng vọng xé tim lời ru xưa bỗng về tìm cơn mơ đâu rồi cái tuổi ngày thơ mẹ ta nay đã mịt mời chân mây chiều đông giăng kín heo may tìm đâu cho thấy tháng ngày “ầu ơ…”
■
Đỗ Trung Quân
MẸ (Xin tặng cho những ai được diễm phúc còn có Mẹ Đỗ Trung Quân - 1986)
Con sẽ không đợi một ngày kia khi mẹ mất đi mới giật mình khóc lóc Những dòng sông trôi đi có trở lại bao giờ? Con hốt hoảng trước thời gian khắc nghiệt Chạy điên cuồng qua tuổi mẹ già nua mỗi ngày qua con lại thấy bơ vơ ai níu nổi thời gian? ai níu nổi? Con mỗi ngày một lớn lên Mẹ mỗi ngày thêm già cỗi Cuộc hành trình thầm lặng phía hoàng hôn.
Con sẽ không đợi một ngày kia có người cài cho con lên áo một bông hồng mới thảng thốt nhận ra mình mất mẹ mỗi ngày đi qua đang cài cho con một bông hồng hoa đẹp đấy - cớ sao lòng hoảng sợ? Ta ra đi mười năm xa vòng tay của mẹ Sống tự do như một cánh chim bằng Ta làm thơ cho đời và biết bao người con gái Có bao giờ thơ cho mẹ ta không? Những bài thơ chất ngập tâm hồn đau khổ - chia lìa - buồn vui - hạnh phúc Có những bàn chân đã giẫm xuống trái tim ta độc ác mà vẫn cứ đêm về thao thức làm thơ ta quên mất thềm xưa dáng mẹ ngồi chờ giọt nước mắt già nua không ứa nổi ta mê mải trên bàn chân rong ruổi mắt mẹ già thầm lặng dõi sau lưng Khi gai đời đâm ứa máu bàn chân mấy kẻ đi qua mấy người dừng lại? Sao mẹ già ở cách xa đến vậy trái tim âu lo đã giục giã đi tìm ta vẫn vô tình ta vẫn thản nhiên?
Hôm nay... anh đã bao lần dừng lại trên phố quen ngã nón đứng chào xe tang qua phố ai mất mẹ? sao lòng anh hoảng sợ tiếng khóc kia bao lâu nữa của mình? Bài thơ này xin thắp một bình minh trên đời mẹ bao năm rồi tăm tối bài thơ như một nụ hồng Con cài sẵn cho tháng ngày sẽ tới!
Những vần thơ dâng Mẹ
Trả lời với trích dẫn