Chiều kích truyền giáo của Đức Maria trong Thánh Kinh

[Bảo_†_Lâm]

e, Người mẹ anh hùng trong sách Macabe quyển thứ hai: đặc trưng can đảm và tử đạo (x. 2Mcb 7, 1-41 // Ga 19, 25-27).
Sách 2 Macabe để lại cho chúng ta tấm gương một người mẹ anh hùng trước quan quyền, can đảm an ủi khích lệ bảy người con thà chết chứ không lìa bỏ lề luật của Thiên Chúa (x. 2 Mcb 7, 1-41).
Lòng đạo đức Kitô Giáo thích nối kết hai bà mẹ, bà mẹ của anh em Macabe là người tham dự sự sát tế của bảy người con trai của mình, và người Mẹ của Chúa Giêsu hiện diện bên cạnh con mình trong thảm kịch đồi Calve.
Bà mẹ của anh em Macabe, bản văn Kinh Thánh xác định, chịu đựng tất cả với tinh thần cao thượng, đặt niềm hy vọng của mình vào Thiên Chúa. Đầy tình cảm hào hiệp, bà khích lệ từng người con bằng ngôn ngữ cha ông mình và tấm lòng phụ nữ của bà hoàn toàn được làm sống động bằng một sự hăng hái nam nhi (x. 2Mcb 7, 20-23) . So sánh với hình ảnh Đức Maria hiện diện dưới chân thập giá (x. Ga 19, 25), Mẹ Maria cũng chứng kiến việc sát tế của Đức Giêsu trên thập giá, với tất cả tình cảm và niềm tin hiệp thông cứu chuộc.
Trên thập giá, khi thấy Mẹ Maria đứng bên cạnh (x. Ga 19, 26-27), nhân tính của Chúa Giêsu, bị xé nát bởi chấn thương tâm lý của một bi kịch như thế, chắc chắn Chúa Giêsu đã cảm thấy sự trợ lực không thể thay thế được của sự kiện Mẹ hiện diện, sự an ủi của Chúa Cha trên trời cũng xuyên qua tâm hồn của người Mẹ trần thế của Người (x. Ga 16, 32). Thánh Augustin khi nói về những đau thương của Đức Maria, đã miêu tả người như là “Nữ Vương các thánh tử đạo”, bởi sự tử đạo của Mẹ thì lâu dài và lớn lao hơn tất cả các vị tử đạo. Thánh Thomas d’Aquin nói rằng: “Để có vinh quang tử đạo, thì phải thực hành sự vâng phục trong cuộc tử đạo ở cấp độ cao nhất, hay nói cách khác là vâng phục cho đến chết” (2. 2; q. 124, a.3). Thánh Bernard cũng nói: “Mẹ Maria là một người tử đạo không bởi lưỡi gươm lý hình, nhưng bởi đau thương và cay đắng của trái tim” . Trái tim Mẹ Maria trở thành một tấm gương phản chiếu sự thương khó của Con Mẹ – phản chiếu cách trung thực những vết thương mà Chúa Giêsu đã chịu. Thánh Bonaventura cũng gợi ý thêm rằng: “Những vết thương rải rác trên thân thể Chúa Giêsu đã hợp lại nơi trái tim đơn độc của Mẹ Maria” (Stim. Div, am. P.1, c.3) .
Như vậy, hình ảnh người mẹ chứng kiến sự sát tế của những đứa con vì sự dữ hoành hành và làm lễ dâng cho Thiên Chúa, cho thấy thảm kịch đau thương mà mọi nơi và mọi thời những chứng nhân truyền giáo phải đương đầu, không những phải luôn sẵn sàng hiến dâng cả mạng sống trong niềm tin Phục Sinh, mà còn phải sát tế hằng ngày trong tâm hồn vì nỗi đau của nhân loại, hiệp thông với nỗi đau trên thập giá của Chúa Giêsu để sinh ra nhân loại, noi gương người Mẹ anh hùng là Nữ Vương các thánh tử đạo đứng dưới chân thập giá Chúa Giêsu. Hình ảnh bà mẹ Macabe cũng như Mẹ Maria hiệp thông với Con mình trong đau khổ, cũng nói lên sự hãm mình đền tội cho thế giới, đồng thời cũng làm nổi bật lên mức độ yêu mến dành cho Thiên Chúa. Cũng thế, tình yêu thập giá là thước đo mức độ yêu mến và trao ban của những ai dấn thân cho việc truyền giáo, cùng với thái độ sẵn sàng chấp nhận những đau khổ để đền tội cho dân, noi gương Thầy Chí Thánh Giêsu và Mẹ Maria.
Sự can đảm siêu nhiên là một trong những đặc tính tiêu chuẩn nơi Chúa Kitô và Mẹ Maria. Đó cũng là dấu hiệu của người môn đệ, những nười dấn thân rao giảng Tin Mừng. Đức can đảm siêu nhiên này giúp họ lướt thắng mọi đam mê, kiểm soát sự giận dữ, chu toàn bổn phận, chống lại sự buồn tẻ đơn điệu, hầu dấn bước cho một lý tưởng duy nhất là đem ơn cứu độ đến cho muôn người.
Mặt khác, như bà mẹ trong sách Macabe trở thành nguồn trợ lực cho các con tuẫn đạo khi tưởng chừng như Thiên Chúa đã bỏ rơi Israel, cũng tựa như Mẹ Maria hiện diện dưới chân thập giá trở thành nguồn an ủi cho Con Chí Thánh trong giờ hiến tế khi mà dường như Chúa Cha hoàn toàn im lặng, thì khi giữa dòng đời hôm nay đầy đau thương và mọi người tưởng như Thiên Chúa vắng bóng hoặc không có, thì những chứng nhân truyền giáo phải có mặt để tương trợ họ hầu mọi người thấy Thiên Chúa vẫn có đó và vẫn hiện diện nơi những con người sống bác ái yêu thương…

Ngoài những hình ảnh nêu trên, Cựu Ước còn cho thấy nhiều hình ảnh nổi bật nơi những người phụ nữ Do Thái khác, có vai trò đặc biệt trong lịch sử cứu độ, mà sau này truyền thống giáo phụ và phụng vụ xem là hình ảnh của Đức Maria như: Bà Anna là mẹ của Samuel (x. 1Sm 1), bà Esther (x. Et 5, 1-5; 14-15,9), bà Maria là chị của Môisê (x. Xh 15, 20-21), bà Noémi (x. R 1, 20-21), bà Respha (2Sm 21)…
Đức Maria vượt trên tất cả những người khiêm hạ và khó nghèo của Thiên Chúa, là những người tin tưởng, hy vọng và được Thiên Chúa cứu độ. Sau thời mong đợi đằng đẵng chờ Thiên Chúa thực hiện lời hứa; thời gian đã nên trọn và nhiệm cục mới được thiết lập với Đức Maria, người “Thiếu Nữ Sion tuyệt vời” .