"Tự tình tháng 10" của tác giả Hồng Bính là một bài thơ thất ngôn thể hiện tâm trạng buồn man mác, cô đơn của nhân vật trữ tình khi thu tàn và đông đến, qua việc miêu tả khung cảnh thiên nhiên chuyển mình và sự hoài niệm về tình yêu đã lỡ làng, để rồi nhận ra sự trôi chảy của thời gian và tuổi xuân đang phai tàn.

Nội dung chính của bài thơ:

Mở đầu bài thơ: Thiên nhiên tháng mười được miêu tả với không khí se lạnh, mưa giăng, mây hờ hững và gió mang theo chút nắng nhẹ, khiến không gian trở nên buồn tẻ và cô đơn.

Sự xuất hiện của chiếc lá cuối thu: Chiếc lá vàng lìa cành như một biểu tượng cho sự tàn lụi, gợi lên một nỗi buồn hoang dại cho nhân vật trữ tình.

Nỗi buồn và sự hoài niệm: Gió đông về mang theo sự tê tái, khiến tác giả khóc thương cho những duyên nợ đã lỡ làng, đồng thời cảm thấy tiếc nuối cho tuổi xuân đã qua.
Nhận thức về sự chuyển mùa và tuổi tác: Cuối bài thơ, tác giả nhận ra rằng tuổi xuân đã dần trôi đi, nếp nhăn bắt đầu xuất hiện, đánh dấu sự chuyển sang mùa đông, một mùa của sự cô độc và già cỗi.

Bố cục và ý nghĩa:

Bài thơ tuân theo bố cục của một bài thất ngôn bát cú, với các cặp câu đối nhau về ý và hình ảnh để làm nổi bật tâm trạng buồn bã, cô đơn. Thông qua việc sử dụng những hình ảnh quen thuộc của mùa thu và mùa đông như lá rụng, gió heo may, mưa, tác giả đã thể hiện sự tiếc nuối và nỗi cô đơn của mình khi đối diện với sự cô độc của tuổi xế chiều.

Thông điệp:

Bài thơ là lời tự sự về một tâm hồn đang chìm trong nỗi cô đơn, tiếc nuối về quá khứ và sự trôi chảy của thời gian. Tác giả đã khéo léo lồng ghép những cảm xúc cá nhân với khung cảnh thiên nhiên thay đổi, tạo nên một bức tranh buồn man mác nhưng đầy tính suy ngẫm.