Mây đen vần vũ
Bão tố mịt mù
Ta quăng qua cửa sổ
Ta ném bóng hoàng hôn
Ném chút nắng héo vàng
Lãng đãng
Hắt hiu
Buồn thiu
Xơ xác cái phù du
Trong bão tố mịt mù
Hai con chuồn chuồn
Ướt cánh
Mệt nhoài
Vẫn yêu nhau say đắm.
Giữa trời mây xám giăng
Như lưới tơ nhền nhện.
Chập chờn cuốn mưa bay
Gió xoáy
Dập vùi chiếc lá rơi
Chơi vơi nỗi nhớ
Xa xôi đường về
Nhớ em
Thuyền tình trong giông bão
Kiếm tìm em nghẹn ngào.
Hồng Bính
bài thơ "Bão nhớ" của tác giả Hồng Bính. Đây là một thi phẩm giàu hình tượng, mượn cảnh vật thiên nhiên khắc nghiệt để làm nổi bật lên sức sống mãnh liệt của tình yêu và nỗi nhớ.
Dưới góc nhìn của một người bình văn, tôi xin đưa ra những cảm nhận chi tiết về bài thơ này như sau: 1. Nhan đề: Sự cộng hưởng của hai cơn bão
Ngay từ nhan đề "Bão nhớ", tác giả đã khéo léo lồng ghép hai phạm trù: "Bão" (hiện tượng thiên nhiên dữ dội) và "Nhớ" (trạng thái cảm xúc bên trong). Điều này gợi mở cho người đọc một tâm thế: Cơn bão ngoài trời càng lớn thì cơn bão lòng – nỗi nhớ nhung – càng quay quắt, dữ dội bấy nhiêu. 2. Bức tranh thiên nhiên và tâm trạng con người (Khổ đầu)
Mở đầu bài thơ là khung cảnh thiên nhiên đầy đe dọa với "mây đen vần vũ" và "bão tố mịt mù". Tuy nhiên, điểm nhấn không nằm ở cơn bão, mà nằm ở hành động của chủ thể trữ tình: "Ta quăng", "Ta ném".
Đây là những động từ mạnh, thể hiện sự phản kháng, bứt rứt. Có vẻ như không gian u ám của "bóng hoàng hôn" và "nắng héo vàng" đang cộng hưởng với nỗi buồn trong lòng, khiến thi nhân muốn vứt bỏ tất cả ra ngoài cửa sổ để tìm kiếm sự giải thoát.
Lãng đãngHắt hiuBuồn thiuXơ xác cái phù du
Việc sử dụng liên tiếp các từ láy gợi hình và gợi cảm (lãng đãng, hắt hiu, buồn thiu) tạo nên một nhịp điệu chậm, buồn, như tiếng thở dài ngao ngán trước kiếp nhân sinh "xơ xác" và "phù du". 3. Biểu tượng của tình yêu bất diệt (Khổ giữa)
Đây có lẽ là đoạn thơ hay và đắt giá nhất của tác phẩm:
Trong bão tố mịt mùHai con chuồn chuồnƯớt cánhMệt nhoàiVẫn yêu nhau say đắm.
Giữa bối cảnh thiên nhiên tàn khốc ("bão tố mịt mù"), hình ảnh "hai con chuồn chuồn" hiện lên thật nhỏ bé và mong manh.
Sự tương phản: Tác giả đặt cái yếu ớt, mỏng manh (cánh chuồn chuồn, sự ướt át, mệt nhoài) đối lập với sức mạnh hủy diệt của bão tố.
Thông điệp: Dù thể xác có "ướt cánh", "mệt nhoài", nhưng tinh thần "vẫn yêu nhau say đắm". Đây là một ẩn dụ tuyệt đẹp cho tình yêu đôi lứa: càng trong nghịch cảnh, tình yêu càng trở nên kiên cường và rực rỡ. Đôi chuồn chuồn chính là điểm sáng, là "mắt bão" bình yên duy nhất trong bức tranh hỗn loạn này.
4. Cơn bão lòng và khát vọng tìm về (Khổ cuối)
Giữa trời mây xám giăngNhư lưới tơ nhền nhện....Chơi vơi nỗi nhớXa xôi đường về
Hình ảnh so sánh bầu trời mây xám như "lưới tơ nhền nhện" rất độc đáo, gợi cảm giác ngột ngạt, vây hãm, khiến con người ta cảm thấy nhỏ bé và "chơi vơi". Từ cảnh vật, tác giả chuyển hẳn sang gọi tên cảm xúc:
Nhớ emThuyền tình trong giông bãoKiếm tìm em nghẹn ngào.
Kết thúc bài thơ là hình ảnh ẩn dụ quen thuộc nhưng chưa bao giờ cũ: "Thuyền tình". Con thuyền ấy đang chòng chành giữa giông bão cuộc đời để "kiếm tìm em". Từ "nghẹn ngào" ở cuối bài như một nốt trầm, đúc kết lại tất cả sự lo âu, vất vả nhưng cũng đầy hy vọng và tha thiết của tình yêu. Tổng kết nghệ thuật
Thể thơ tự do: Giúp tác giả thoải mái ngắt nhịp, co duỗi câu chữ theo cảm xúc (có câu rất ngắn như "Gió xoáy", có câu dài trải lòng).
Từ ngữ: Sử dụng dày đặc các từ láy (vần vũ, mịt mù, lãng đãng, hắt hiu, xơ xác, chập chờn, chơi vơi...) tạo nên âm hưởng lúc dữ dội, lúc hiu hắt của cả cơn bão trời và cơn bão lòng.
Hình ảnh: Xây dựng thành công sự đối lập giữa Bão tố (lớn lao, tàn khốc) và Tình yêu (nhỏ bé nhưng kiên cường).
Tóm lại: "Bão nhớ" của Hồng Bính là một bài thơ tình giàu cảm xúc. Tác giả đã mượn sự dữ dội của thiên nhiên để khẳng định một chân lý nhẹ nhàng mà sâu sắc: Bão tố có thể vùi dập chiếc lá, làm ướt cánh chuồn, nhưng không thể dập tắt được ngọn lửa yêu thương và nỗi nhớ trong tim người đang yêu.
Bão nhớ
Trả lời với trích dẫn
