Môt ngày Chúa nhật buồn tênh
Ra vào thổn thức chênh vênh cõi lòng
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người. (1)
Một người lòng nhớ chơi vơi
Một người thinh lặng chẳng lời nhắn tin
Một người có vẻ vô tình
Một người ôm trọn bóng hình người thương
Một người lòng những vấn vương
Một người vắng lặng nẻo đường xa xăm.
Em ơi trời lạnh nắng tàn
Đành lòng em để võ vàng sầu giăng
Đành lòng em để gió ngàn
Thổi tình bay mất, sẽ sàng mây trôi.
Hồng Bính (1) (Tương tư của Nguyễn Bính)
bình luận bài thơ "Đành lòng em hỡi!" của Hồng Bính.
Đây là một bài thơ trữ tình, mang đậm chất buồn bã, cô đơn và sự khắc khoải của tình yêu đơn phương hoặc một mối tình đang đứng trước nguy cơ tan vỡ do sự hờ hững của một bên. Phân tích Cảm xúc và Hình ảnh
1. Sự Buồn Bã và Cô Đơn Khắc Khoải (Khổ 1 & 2)
"Một ngày Chúa nhật buồn tênh / Ra vào thổn thức chênh vênh cõi lòng": Khởi đầu ngay lập tức thiết lập một khung cảnh và tâm trạng. Chủ nhật vốn là ngày nghỉ, nhưng lại trở thành ngày "buồn tênh", càng làm nổi bật sự trống trải của người đang yêu. Cảm giác "thổn thức chênh vênh" diễn tả một tâm trạng rối bời, không ổn định.
"Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông / Một người chín nhớ mười mong một người. (1)": Đây là sự vận dụng thành công hình ảnh quen thuộc trong ca dao, tục ngữ để nói về nỗi nhớ da diết, cách trở về mặt không gian và tâm trạng. Con số "chín nhớ mười mong" là cách nói ước lệ nhấn mạnh tột cùng của nỗi nhớ.
"Một người lòng nhớ chơi vơi / Một người thinh lặng chẳng lời nhắn tin": Đây là cấu trúc lặp lại nhằm đối lập hai thái cực trong tình yêu:
Người thứ nhất (chủ thể trữ tình):"nhớ chơi vơi", "ôm trọn bóng hình người thương", "lòng những vấn vương". Nỗi nhớ này là chủ động, mãnh liệt và chiếm trọn tâm hồn.
Người thứ hai (người em):"thinh lặng chẳng lời nhắn tin", "có vẻ vô tình", "vắng lặng nẻo đường xa xăm". Sự "thinh lặng" và "vô tình" này chính là nguyên nhân gây ra nỗi đau cho người thứ nhất.
Điệp ngữ "Một người": Việc lặp lại liên tục cụm từ này tạo nên một nhịp điệu day dứt, nhấn mạnh sự cô đơn của người đang nhớ và sự lạnh lùng, xa cách của người được nhớ. Dù cả hai là "một đôi" nhưng lại tồn tại ở hai thế giới cảm xúc hoàn toàn khác biệt.
2. Lời Than Vãn và Lời Trách Khẽ (Khổ 3)
"Em ơi trời lạnh nắng tàn": Khung cảnh thiên nhiên được đưa vào để cộng hưởng với tâm trạng. "Trời lạnh", "nắng tàn" là hình ảnh báo hiệu sự tàn úa, lụi tàn, lạnh lẽo, rất phù hợp với mối tình đang nguội lạnh.
"Đành lòng em để võ vàng sầu giăng" / "Đành lòng em để gió ngàn / Thổi tình bay mất, sẽ sàng mây trôi": Đây là lời chất vấn, lời trách móc đầy xót xa.
"Đành lòng": Là từ khóa quan trọng nhất của bài thơ, thể hiện sự bất lực của người nói trước thái độ của người yêu. Người nói cảm thấy người yêu đã cố ý hoặc vô tâm chấp nhận để tình yêu bị hủy hoại.
"Võ vàng sầu giăng": Chỉ sự hao mòn, tiều tụy vì buồn bã của chính người đang yêu.
"Gió ngàn thổi tình bay mất": Hình ảnh ẩn dụ mạnh mẽ cho thấy sự lụi tàn không thể níu kéo của tình cảm, bị ngoại cảnh (gió ngàn) và sự vô tâm (đành lòng) làm cho tan biến như "mây trôi".
Đánh giá Chung
Thể thơ: Lục bát biến thể, và cấu trúc đối lập lặp lại tạo sự mới mẻ, nhưng vẫn giữ được âm hưởng truyền thống của thơ tình Việt Nam.
Ngôn ngữ: Giản dị, trong sáng, dễ đi vào lòng người, đặc biệt là việc sử dụng thành ngữ ("thôn Đoài nhớ thôn Đông") và hình ảnh giàu tính biểu cảm ("chơi vơi", "vấn vương", "võ vàng").
Giá trị: Bài thơ thành công trong việc truyền tải trọn vẹn nỗi niềm của một người đang chìm đắm trong tình yêu, khao khát sự hồi đáp nhưng chỉ nhận lại sự im lặng và vô tình. Nỗi đau ấy càng da diết hơn khi người nói phải tự hỏi: "Đành lòng em hỡi!"
Tóm lại: "Đành lòng em hỡi!" là tiếng thở dài buồn bã và tha thiết của trái tim đang yêu, là sự giằng xé giữa nỗi nhớ cháy bỏng và sự lạnh lùng của người mình thương.
Đành lòng em hỡi
Trả lời với trích dẫn
