|
|
CHUYỆN XƯA TÍCH CŨ…
1. Cột đồng không bao giờ đổ, Giao Chỉ không bao giờ bị diệt
Năm 43, sau khi đàn áp cuộc khởi nghĩa của chị em Trưng Trắc, Trưng Nhị và cộng đồng người Việt ở Giao Chỉ, Mã Viện, chỉ huy quân đội nhà Hán, đã cho binh lính thu hầu hết các trống đồng của người Việt, nấu chảy và đúc thành một chiếc cột đồng chôn xuống đất với câu “đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt” (cột đồng đổ, Giao Chỉ bị diệt). Tương truyền, bất cứ người dân đất Việt nào đi qua nơi ấy đều ném vào chân cột đồng một hòn đá. Trải nhiều đời, đá trùm lên lấp kín trụ đồng.
2. Lâu ngày, cột mất nhưng Đại Việt vẫn còn
Theo Đại Việt sử ký toàn thư, vào năm Tân Mùi (1271), Hốt Tất Liệt đòi vua Trần Thánh Tông phải sang chầu, vua viện cớ đang ốm không đi được. Hốt Tất Liệt cho sứ sang yêu cầu vua Trần chỉ cho chúng cột đồng của Mã Viện thuở xưa, với ý đồ dùng cột đồng để hăm dọa sẽ san bằng Đại Việt. Vua không hề run sợ mà khẳng khái trả lời chúng rằng : “Cột ấy lâu ngày nên đã mất”.
3. Sứ thần không làm nhục mệnh nước
Đến thế kỷ 17, năm Đinh Sửu (1637), Thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê cử sang yết kiến hoàng đế nhà Minh. Thấy sứ thần Việt Nam ứng đối trôi chảy tỏ rõ bậc tài danh, vua Minh ra vế đối : “Đồng trụ chí kim đài dĩ lục”, ý nói cây cột đồng từ thời Mã Viện đến nay rêu đã phủ xanh, vua Minh huênh hoang sức mạnh của Trung Hoa. Giang Văn Minh đối lại : “Đằng giang tự cổ huyết đỏ hồng”, nhắc nhở về sự thất trận nhiều lần của Bắc triều, bao lần nhuộm máu trên sông Bạch Đằng khi chúng sang xâm lược nước Nam. Nghe xong câu đó, vua Minh giận tái mặt. Trận Bạch Đằng, một thất bại nhục nhã của quân Nam Hán, quân Tống và cả đế quốc Nguyên Mông năm xưa, nay được nhắc lại rất dõng dạc giữa sân rồng nhà Minh. Câu đối tỏ ý chí bất khuất của dân tộc. Vua Minh bực tức quát :
- Quân bay ! Đem tên này mổ bụng cho ta.
- Dạ !
- À thôi ! Dẫu sao y cũng tỏ ra là kẻ có tiết tháo. Ta tha tội mổ bụng, nhưng đem ướp xác, trả về triều đình Nam bang, làm gương cho kẻ khác.
Bực dọc trước câu đối trả ấy, vua Minh hèn hạ đã giết Giang Văn Minh. Đoàn người đi sứ đưa chiếc quan tài sơn son về đến cổng thành Thăng Long, vua Lê thân hành ra đón. Trước linh cữu Giang Văn Minh, vua Lê than thở :
- Đi sứ không làm nhục mệnh nước, mệnh vua, thực là anh hùng thiên cổ.
(Việt Sử )
|
|