|
|
1.- Lộ trình thiêng liêng dọn mình chịu phép Rửa Tội.
Nhờ phép Rửa Tội tín hữu được kết hợp với Đức Ki-tô chết và sống lại. Những gì đã xảy ra cho Ngài biến thành thực tại trong chúng ta. Con người cũ bị đóng đinh với Ngài và tín hữu nên đồng hình đồng dạng với Ngài. Vốn dĩ con người chẳng có gì cao thượng, thánh thiện. Nhưng Thần Khí hoạt động để giải phóng ta ra khỏi vòng u tối, dẫn đến ánh sáng của đời sống mới trong Đức Ki-tô. Kẻ tội lỗi được cứu rỗi. Vì Đức Ki-tô đã sống lại, chúng ta có thể thoát khỏi ảnh hưởng nguy hại của tội lỗi và trở thành con Thiên Chúa.
“Quả vậy, phàm ai được Thần Khí Thiên Chúa hướng dẫn, đều là con cái Thiên Chúa. Phần anh em, anh em đã không lãnh nhận Thần Khí khiến anh em trở thành nô lệ và phải sợ sệt như xưa, nhưng là Thần Khí làm cho anh em nên nghĩa tử, nhờ đó chúng ta được kêu lên: "Áp-ba! Cha ơi! " Chính Thần Khí chứng thực cho thần trí chúng ta rằng chúng ta là con cái Thiên Chúa. Vậy đã là con, thì cũng là thừa kế, mà được Thiên Chúa cho thừa kế, thì tức là đồng thừa kế với Đức Ki-tô; vì một khi cùng chịu đau khổ với Người, chúng ta sẽ cùng được hưởng vinh quang với Người (Rm 8,14-17)”.
‘Tân tòng’ (Catechumen) bằng tiến Hy lạp là kẻ “lắng nghe” (katejei), tức là kẻ nhận ra tiếng kêu của Thiên Chúa. Kinh nghiệm căn bản của tân tòng là ‘nghe Thiên Chúa nói”. Khi đọc Kinh Thánh, thắc mắc chính của con người không phải là Thiên Chúa ‘có thật’ không, mà là Ngài ‘có nói’ thực sự chăng. Những thắc mắc về đức tin không được đáp lại bằng những lý luận rất giỏi mà bằng đức tin, khi chúng ta nhận thấy và nghe Thiên Chúa nói với mình.
Chịu phép Rửa Tội là đáp lại lời mời làm con của Chúa Cha, là chọn lựa bước theo vết chân của Đức Ki-tô, là mở trái tim cho Thần Khí, là định hướng lại cuộc sống từ tận gốc.
Chương trình giáo huấn các tân tòng rút ra từ kinh nghiệm rao giảng Tin Mừng và huấn luyện của các môn đệ kể từ thời kỳ các tông đồ và của chính Đức Ki-tô. Cách rao giảng Tin Mừng và huấn luyện môn đệ này có những yếu tố luôn luôn hiện diện trong mọi kinh nghiệm đức tin:
- Loan báo Tin Mừng: ‘Nước Chúa đã đến và đang hiện diện ở giữa anh em’. Thiên Chúa mà đã từng nói với loài người, hôm nay vẫn hiện diện và muốn tâm tình với chúng ta. Có nhiều người làm chứng cho Ngài! Lời nói của Ngài kèm theo nhiều dấu chỉ: Ngài nói và làm, dạy dỗ và chữa lành.
- Giáo lý dành cho những ai muốn ‘nghe’ Thiên Chúa sẽ mở đường hoán cải cho họ, sẽ trình bày một chương trình, một lối sống mới cho con người. Lối sống đó được đúc kết trong bài giảng trên núi, và trong các mối Phúc Thật. Giai đoạn này sẽ kéo dài một hai năm đối với tân tòng và suốt đời đối với các tín hữu.
- Nhờ quyền năng của Thần Khí. Đức Ki-tô ngày xưa và Giáo Hội ngày nay, loan báo Tin Mừng cứu rỗi nhờ quyền năng của Thần Khí, là hoa quả của Đức Ki-tô Phục Sinh. Tin Mừng các vị tông đồ loan báo dẫn đến kinh nghiệm nhận lãnh Thần Khí, là một biến cố các tín hữu đã từng chứng kiến. Bất cứ tín hữu nào cũng có thể làm chứng cho kinh nghiệm quý báu này.
- Dạy cách cầu nguyện – đối thoại với Thiên Chúa – như Đức Giê-su ngày xưa đã dạy các môn đệ (Lc 11,1-13). Môn đệ cầu nguyện như Thầy: ‘một mình trong phòng’ (Mt 6,6) hay ‘trong cộng đoàn’ (Mt 11,25), ‘không dùng nhiều lời’ (Mt 6,7) hay với ‘Thánh Vịnh’ và ‘các nghi thức’ cử hành chung với cộng đoàn.
- Giao cho tân tòng sứ mệnh của Đức Ki-tô. “Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em” (Ga 20,21). Có nhiều sứ mệnh khác nhau: của Nhóm Mười Hai, của bảy mươi hai môn đệ, của các bà mà Đức Giê-su sai loan báo tin mừng Phục Sinh; của chúng ta là những môn đệ ngày nay.
2.- Lộ trình thiêng liêng hoán cải và sám hối.
Mùa Chay là thời gian thuận tiện để nhìn lại mầu nhiệm cuộc sống và định hướng lại những phạm vi còn lệch lạc. Ai ai cũng cần hoán cải. Thiên Chúa đến để cứu rỗi và giải phóng chúng ta. Như thế nào? Trong thực tế cuộc giải phóng này diễn tiến ra sao?
- Hoán cải là một lộ trình thiêng liêng lâu dài. Dân Do-thái tiến về đất hứa qua 40 năm đi trong sa mạc. Trở nên ‘đồng hình đồng dạng với Đức Ki-tô’ là một cuộc hành trình thiêng liêng kéo dài suốt cuộc đời. Con người thành hình trong thời gian, qua rất nhiều lựa chọn tự do. Con người luôn luôn lựa chọn, không có thể ngưng lựa chọn. Trong cả vũ trụ chỉ có loài người mới có thể định hướng cuộc sống theo ước muốn mình.
- Hoán cải và những lựa chọn lớn nhỏ. Có những lựa chọn quan trọng, tận gốc, căn bản: Tôi sống cho ai? Tôi sống để làm gi? Ai làm chủ trái tim tôi? Và có những lựa chọn nho nhỏ, hằng ngày. Tuy nhiên, những lựa chọn nho nhỏ này có liên hệ với các lựa chọn căn bản, tận gốc: là những lựa chọn hợp lý hay mâu thuẫn với lựa chọn tận gốc. Khi một người đã cam kết trước mặt cộng đoàn sống cho ai, nhưng trong cuộc sống hằng ngày có những hành động trái nghịch với lời tuyên hứa đó, chúng ta biết rằng, sự lựa chọn công khai đó chỉ là một ảo ảnh, một ảo tưởng; có vẻ thật, nhưng thực sự không có. Hành động biểu lộ các ước muốn đích thực của mình. “Vì kho tàng của anh ở đâu, thì lòng anh ở đó”. (Mt 6,21)
Thường thường muốn biết những lựa chọn căn bản của mình ra sao, chúng ta nên nhìn những lựa chọn nho nhỏ hằng ngày. Theo Th. Thoma “nhìn kỹ vào bất cứ hành động của một người, chúng ta sẽ khám phá ra người đó đang định hướng cuộc sống trước mặt Chúa và đời sống vĩnh viễn như thế nào”.
Mỗi người tự do định hướng cuộc sống trước mặt Thiên Chúa: Tôi là ai đối với Chúa? Ngài là ai đối với tôi? Đây là ý nghĩa đích thực của hoán cải. Tức là, qua các biến cố và kinh nghiệm sống con người khám phá ra lòng nhân từ của Thiên Chúa đối với mình, và lựa chọn Ngài là cùng đích.
Ki-tô hữu là kẻ nhìn ngắm Đức Ki-tô và trong Đức Ki-tô khám phá ra mầu nhiệm của con người. Đức Ki-tô mặc khải cho con người những ước muốn sâu đậm nhất. Hoán cải đối với người Ki-tô hữu là tự hỏi: “Tôi đã thực sự lựa chọn Đức Ki-tô không? Tôi đã khám phá ra nơi Ngài tình thương, kế hoạch và lối sống Chúa Cha dành cho tôi không?” Tự hỏi, không phải trong lý thuyết và suy tư mà qua hành động và cách sống của mình. Bởi vì những hành động nho nhỏ hằng ngày sẽ chứng tỏ những lựa chọn căn bản của mỗi người.
- Hoán cải là một biến đổi tận gốc. Hoán cải không chỉ là quyết định thêm giờ cầu nguyện, đi Lễ, làm chặng đàng Thánh Giá, bố thí cho người nghèo; không chỉ là cố gắng sửa chữa một tật xấu. Hoán cải cốt ở sự biến đổi tận gốc, là sự tái sinh, là đổi mới trái tim, "Rồi Ta sẽ rảy nước thanh sạch trên các ngươi và các ngươi sẽ được thanh sạch, các ngươi sẽ được sạch mọi ô uế và mọi tà thần. Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt. Chính thần trí của Ta, Ta sẽ đặt vào lòng các ngươi, Ta sẽ làm cho các ngươi đi theo thánh chỉ, tuân giữ các phán quyết của Ta và đem ra thi hành. Các ngươi sẽ cư ngụ trong đất Ta đã ban cho tổ tiên các ngươi. Các ngươi sẽ là dân của Ta. Còn Ta, Ta sẽ là Thiên Chúa các ngươi.Ta sẽ cứu các ngươi khỏi mọi ô uế” (Ed 36,25-29).
- Hoán cải là hoa quả của Thần Khí tình yêu. Đây là hồng ân của Thần Khí tình yêu. Thần Khí mới biến đổi chúng ta tận gốc. Khi ‘thánh hóa’ con người, Thần Khí biểu lộ những khả năng, duyên dáng cao đẹp nhất của mỗi người. Trở nên đồng hình đồng dạng với Đức ki-tô chúng ta ngày càng có tinh thần nghèo, trái tim trong sạch, tấm lòng thương xót, khao khát sự công chính, biết xây dựng hòa thuận, can đảm chịu đựng sự bách bớ. Nếp sống này có vẻ đẹp cao quý trước mặt Thiên Chúa cũng như trước mặt loài người. Ngược lại, những ai dùng ý chí mà ‘thánh hóa’ mình theo kế hoạch riêng, chưa chắc được thêm duyên thánh. Người Pha-ri-sê-u tạ ơn Chúa vì đã giữ luật đầy đủ, đã thực hiện được mọi kế hoạch đạo đức. Vậy mà trước mặt Chúa chẳng có thêm duyên dáng hay công chính. Mọi sự cao đẹp của con người là hồng ân của Thần Khí tình yêu. Ai muốn hoán cải cuộc sống theo vết chân Đức Ki-tô, ngay trong các lựa chọn tự do của mình, cần có một thái độ cộng tác, xin vâng, mở lòng cho Thần Khí. Cần sự cộng tác liên tục của mỗi người. Nhưng, được hoán cải như vậy không phải do ý chí, cố gắng và rèn luyện của mình. Chính Thiên Chúa hoán cải chúng ta. Tình yêu Thiên Chúa biến đổi chúng ta tận gốc. Tức là thanh tẩy các nết xấu, khuyết điểm và thói quen lệch lạc của chúng ta bằng lửa hăng say của một tình yêu mới.
- Hoán cải và chay tịnh. Bước vào sa mạc không phải là tránh xa anh em và tự cô lập hóa chính mình trong một thế giới vị kỷ. Ngượi lại, chúng ta được mời bước vào sa mạc của Mùa Chay, để tìm lại chính mình và những gì chúng ta muốn chia sẻ với anh em. Sống giữa đám đông chưa chắc chúng ta sống thông cảm và chia sẻ. Sa mạc là nơi thanh vắng, chỉ có cát và vòm trời, ít chia trí, lại có nhiều cơ hội hồi tâm, nhìn ngắm chân trời mênh mông, vòm trời đầy ngôi sao, đặt những câu hỏi căn bản về cuộc sống. Sa mạc rất nóng ban ngày, lạnh ban đêm. Ai bước vào sa mạc chỉ nên mang theo những gì cần thiết thôi: nếu thiếu, sẽ không sống nổi, còn nếu dư, sẽ không đi xa được. Chay tịnh là gạt bỏ một bên những điều gây lo ra cho tâm trí và tăng trưởng trong những điều nuôi dưỡng tâm hồn, hầu yêu mến Thiên Chúa và tha nhân[2]. Thiên Chúa dẫn chúng ta vào sa mạc chay tịnh để tỏ tình yêu cho chúng ta và ‘quyến rũ’ chúng ta trở về với Ngài.
|
|
Mùa Chay
Trả lời với trích dẫn
