NGHỊCH LÝ CỦA MẦU NHIỆM GIÁNG SINH
Lễ Giáng Sinh Rạng Đông
Lc 2, 15-20

Một chi tiết tưởng như rất nhỏ trong trình thuật Giáng Sinh lại mang ý nghĩa quyết định: Tin Mừng về việc Con Thiên Chúa giáng sinh không được loan báo trước cho các tư tế trong Đền Thờ, không cho giới trí thức hay những người có địa vị, nhưng cho những người chăn chiên ngoài cánh đồng Bêlem.

Họ nghèo, ít học, sống bấp bênh, ít được tin tưởng, và thường bị đặt ở vùng ngoại biên của xã hội cũng như tôn giáo. Thế nhưng chính họ lại là những người đầu tiên được nghe Tin Mừng và lên đường tìm Chúa. Ngay từ khởi đầu, Giáng Sinh đã mang một nghịch lý: Thiên Chúa bắt đầu từ nơi con người ít ngờ nhất.

1. Nghịch lý của những người được chọn

Sau khi nghe lời loan báo, các mục đồng nói với nhau: “Nào chúng ta sang Bêlem để xem sự việc đã xảy ra” (c. 15). Có lẽ họ không hiểu được bao nhiêu, nhưng là họ dám lên đường. Đức tin khởi sự khi ta không để cho những “nhãn dán” xã hội định đoạt giá trị đời mình.

Trong thế giới hôm nay, người ta dễ đo con người bằng thành tích, bằng độ nổi tiếng, bằng sự công nhận. Nhưng Thiên Chúa không vận hành theo thang bậc ấy. Ngài không tìm những người “hoàn chỉnh”, mà tìm những người còn trống để đón nhận. Vì thế lời Đức Giêsu sau này: “Những kẻ đứng chót sẽ lên hàng đầu” (Lc 13,30) không chỉ là một câu an ủi, nhưng là logic của Nước Trời: ai biết mình nghèo, sẽ dễ mở lòng cho ân sủng.

2. Nghịch lý của một Thiên Chúa tự trút bỏ

Các mục đồng “gặp bà Maria, ông Giuse, và Hài Nhi đặt nằm trong máng cỏ” (c. 16). Không có ánh hào quang, không có dấu hiệu quyền lực. Thiên Chúa chọn con đường ẩn mình.

Đây là mầu nhiệm kenosis: tự trút bỏ. Ngôi Hai Thiên Chúa đi xuống để trở nên bé nhỏ, mong manh, có thể bị từ chối. Thiên Chúa không thuyết phục con người bằng quyền lực, nhưng chạm đến bằng tình yêu. Tình yêu thật không cưỡng bách, nhưng tôn trọng tự do. Bởi thế, Giáng Sinh không buộc người ta phải tin, nhưng mời người ta nhận ra.

3. Nghịch lý của sự cứu độ trong điều bình thường

Điều các mục đồng thấy không phải là một biến cố ngoạn mục, nhưng là một gia đình nghèo và một Hài Nhi yếu ớt. Và chính đó là dấu chỉ. Giáng Sinh mặc khải: Thiên Chúa không chỉ đến trong những khoảnh khắc đặc biệt, mà ẩn mình trong cái bình thường của đời sống.

Trong một thế giới chạy theo hình ảnh, thương hiệu và hào nhoáng, Giáng Sinh nhắc rằng vinh quang của Thiên Chúa thường không biểu dương. Nơi có một mái nhà đơn sơ, một tình yêu chân thành, một đời sống lặng lẽ mà ngay thẳng, ở đó có dấu chân của Thiên Chúa.

4. Nghịch lý của sự loan báo: không lý thuyết mà bằng chứng tá

“Khi đã thấy, họ liền kể lại điều đã được nói với họ” (Lc 2,17). Các mục đồng không diễn giải bằng lý thuyết. Họ chỉ kể điều họ đã nghe và đã thấy. Đó là cách loan báo đầu tiên của Giáo Hội: chứng từ.

Kitô giáo hôm nay không thiếu thông tin, nhưng thiếu chứng nhân. Một đời sống đã gặp Chúa có sức thuyết phục hơn nhiều bài giảng. Tin Mừng lan truyền mạnh không phải khi ta thắng lý, nhưng khi ta sống thật.

5. Nghịch lý của Đức Maria: thinh lặng để mầu nhiệm lớn lên

“Bà Maria ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy và suy đi nghĩ lại trong lòng” (c. 19). Giữa sự phấn khởi của những người vừa chứng kiến điều lạ lùng, Đức Maria chọn thinh lặng. Mẹ không vội nói, không vội giải thích, nhưng ở lại với việc suy niệm về mầu nhiệm.

Trong một thời đại luôn phản ứng nhanh, luôn sợ bị bỏ lỡ, thái độ của Mẹ là lời mời gọi sống sâu và sống chậm. Có những điều chỉ có thể hiểu được khi ta để cho Lời Chúa thấm dần, như sương rơi trên đất khô.

6. Nghịch lý cuối cùng: Giáng Sinh xảy ra trong đời ta

Các mục đồng trở về với công việc cũ, nhưng “vừa đi vừa tôn vinh ca tụng Thiên Chúa” (c. 20). Hoàn cảnh không đổi, nhưng lòng họ đổi. Giáng Sinh là như thế: không nhất thiết thay đổi ngay thế giới bên ngoài, nhưng làm phát sinh một con người mới từ bên trong.

Giáo phụ Origène từng nói: dù Chúa Giêsu có sinh ra ngàn lần ở Bêlem, điều đó cũng vô ích nếu Ngài không sinh ra một lần trong đời bạn. Nếu tâm hồn ta còn tự mãn và khép kín, thì không còn chỗ cho Hài Nhi. Chúa vẫn chọn máng cỏ: một tâm hồn đơn sơ, nghèo khó và rộng mở.

Trở thành máng cỏ không phải là hạ thấp mình, nhưng là trả lại cho Thiên Chúa vị trí trung tâm. Và khi Thiên Chúa được sinh ra trong đời ta, Ngài cũng tiếp tục được sinh ra cho người khác qua chính đời sống ta. Đó là nghịch lý của mầu nhiệm Giáng Sinh: Thiên Chúa làm người, để con người học làm con Thiên Chúa.

Lm. Thái Nguyên