Theresa Hài Đồng VN:TÌNH YÊU KHÔNG THỂ CHẾT

[littlewave]

Thử thách đầu tiên - Mối thù phải trả cho xong (tt)

Hôm nay chịu lễ xong con cảm thấy lòng con khô héo hơn thường và buồn bực không thể tả, con bối rối hết sức về những câu con đã bị hạch hỏi, mà phần thì mệt, phần thì quá lắt léo, con đã phải trả lời rằng con không biết. Trong các câu hỏi, các thày ấy nhấn mạnh về những điều này:
1- Mày có biết chắc Ðức Chúa Giêsu ngự thật ở trong hình bánh mà hằng ngày ngự vào lòng mày không ?
2- Mày có dám cả quyết rằng mày đã dọn mình cho thật xứng đáng không ?
Rồi không muốn cho con trả lời đúng, họ đem cuộc đời các thánh ngày xưa ra mà sánh ví với đời con, họ nói:
- Các thánh ngày xưa chịu lễ một ngày, cám ơn một năm, dọn mình hằng tháng, thế mà đến khi lên rước lễ còn đấm ngực thình thình than rằng: Chưa dám. Thế mà mày đây, thắt quần chưa chặt, miệng còn hôi sữa ... v.v. mà dám tự cho mình là xứng đáng thì thật táo bạo, liều lĩnh.

Rồi các thày ấy đem truyện các thánh đọc cho con nghe. Con thấy quả thật rằng, ngày xưa các thánh thường chịu lễ rất ít, và thường lại hay dọn mình cách nhặt nhiệm; chẳng hạn ăn chay hoặc làm những việc đền tội khắc khổ. So sánh với con thật chẳng khác một trời một vực. Con đâm ra lo lắng và chắc rằng mình đã liều lĩnh thật.

Nhưng con lại nghĩ: Không nhẽ mẹ đã dậy con sai? Bởi vì theo lời mẹ thì hễ khi biết mình không mắc tội trọng, và khi linh hồn có ơn nghĩa Chúa, có lòng ước ao rước Chúa thật, thì vẫn được tự do bước lên bàn thánh mà rước Chúa.

Mẹ nói quả thật không sai một tí nào. Nhưng lời mẹ bây giờ không còn đủ hiệu lực để làm con an dạ nữa. Con bối rối và đau khổ quá sức vì nghi ngờ mình đã không xứng đáng như các thánh, mà còn cả gan dám rước Chúa hằng ngày.

Búi tơ càng gỡ càng rối, vết thương sầu mỗi ngày một thêm sâu, con không biết đến cùng ai để tỏ bầy tâm sự. Bao nhiêu lẽ giả dối đã làm con suy nghĩ liên miên, cho đến lúc con thôi không còn dám rước lễ hằng ngày nữa.

Nguồn an vui đứt đoạn từ đây. Lòng con âu sầu không thể nói. Luôn luôn con nghĩ tưởng đến nhà. Nỗi biệt ly bây giờ mới ray rứt cõi lòng con. Con mong mơ thấy lại mặt mẹ để tỏ ra nỗi lòng con cay đắng, để mỗi khi âu sầu con tìm được bàn tay thoa dịu. Nhưng bây giờ mẹ đã xa, xa lắm...

Có mơ mong cũng là một lẽ để thêm đau. Ðôi khi con muốn tìm đường trốn đi. Nhưng toại nguyện của con bao giờ cũng là bơ vơ trong rừng thẳm.!...

Thế là hết hy vọng! Giờ đây con chỉ biết phó mình con cho Chúa. Con xin Chúa, dù có phải cất sự sống con đi chăng nữa xin đừng để con xa ngã theo đàng tội, vì ở trong nhà xứ này hiện nay không còn một tí hình dáng đức thanh tịnh, nó đã trở nên nhà tội lỗi, say sưa, cờ bạc và dâm ô...

Phần con thà nép mình trong đau thương để giữ lấy tấm lòng trong trắng, chẳng thà vì một chút yêu đương tạm bợ, mà buông mình theo dòng nước đục.

Thưa cha đáng kính, chắc chắn Chúa đã nghe lời con, vì năm năm trường bị giam hãm trong nhà xứ này, không ngày nào là ngày con gặp được sự an vui ngoài thân xác, luôn luôn bị hành hạ, luôn đau khổ. Nhưng cũng luôn luôn con cảm thấy tâm hồn mạnh dạn, chống chọi với Satan. Và con dám chắc rằng, chưa bao giờ con đã tự ý để cho ma quỉ va chạm đến tấm áo thanh sạch của con.

Từ ngày con thôi không dám rước lễ hằng ngày nữa, lòng con cảm ngay thấy một nỗi buồn không thể tả. Suốt ngày con ngao ngán, như mong mỏi một sự gì xa xăm... Và do sự buồn phiền khó nói ấy đã đưa con đến một cơn sốt rét kinh hoàng. Luôn luôn con nói sảng, và đòi về với mẹ.

Cơn sốt mặc dầu mau qua, nhưng không bao giờ làm cho con hết mối ưu phiền. Và sau con sốt ấy, đã làm cho thân xác con cũng như tâm hồn con tiêu hao một cách mau lẹ, con biếng ăn, ít ngủ, và thường hay cảm xúc, gương mặt con trở nên hốc hác, xanh bủng.
Cha xứ cũng không biết việc con, tự sao mà ra ốm yếu bệnh tật như thế, chỉ hay rằng: Con không còn năng rước lễ nữa. Và từ đó, cái tên yêu quí Bengiamin cũng không còn được người nhắc đến luôn nữa.

Chỉ có những lúc con lần hạt mới cảm thấy lòng con âu yếm, và tiếp nhận được sự an vui ở nơi lòng Mẹ Chí Ái Maria thôi. Nhưng để con trung thành lần hạt hằng ngày, con cũng đã phải chiến đấu gắt gao lắm. Cổ tràng hạt của con vô cớ bị tịch thu. Con bèn tìm ra cách lấy 10 hột đậu đen cho vào túi để lần. Cứ mỗi một kinh kính mừng, con rón một hột bỏ qua túi bên này; cho đến khi rờ thấy túi nhẵn là con đọc kinh sáng danh. Rồi lại bắt đầu lần tiếp. Cách ấy tưởng đã kín đáo! Thế mà rồi con cũng bị họ tóm được và tịch thu mất. Con lại bày ngay ra cách lấy giây thắt quần nút lại thành mười nút giấu kín vào mãi phía bên trong, rồi khi dùng con mới dám rút ra. Phải một hôm con sơ ý quên, thày giáo của con thấy được, bắt con phải khai rõ sự thật ra. Rồi thày ấy cũng lại tịch thu mất cái giây thắt quần quí hóa ấy của con, lại còn thưởng cho ba cái bớp, bảo rằng:
- Mày dám vô phép với Ðức Mẹ, lấy giây thắt quần để mà làm tràng hạt à?

Sau nghĩ không còn cách nào nữa, con phải dùng đến cách đếm bằng đốt ngón tay. Cách ấy xem ra tiện, và đi đâu con cũng có thể lần hạt được mà không ai biết. Tuy vậy con cũng tự nhủ: Giả như con có phải hy sinh cả mười đầu ngón tay đi chăng nữa, lòng con sẽ không bao giờ bỏ không khăng khít với Ðức Mẹ bằng sự lần hạt. Vì do sự lần hạt, Ðức Mẹ hằng bang trợ con, khiến cho ma quỉ hãi hùng, không bao giờ chiến thắng nổi con, mà hơn nữa nó còn gặp phải những vố bất thần làm cho bại hoại cả mưu thâm sảo kế của nó. Cho nên mối hiềm khích giữa ma quỉ và con chưa bao giờ được đoạn tuyệt.

Các chủ đề cùng thể loại mới nhất:

• Giới thiệu toàn bộ tập sách về câu đối Tết...
• +Cảm động những giây phút cuối cùng bên Mẹ...
• Lịch sử bằng hình ảnh Trung tâm Thánh mẫu La...
• “Kinh Lạy Cha”: Các người Tin Lành chọn bản...
• Bích họa Bữa Tiệc Ly và Danh họa Leonardo Da...
• Sách: Kiến Trúc Nhà Thờ Công Giáo
• Thần Đô Huyền Nhiệm và hai bản dịch
• Hôn nhân và đạo hiếu
• 50 năm thờ cúng tổ tiên
• Sách: Tín hữu 3 không: Không linh mục, không...

[littlewave]

Số phận người đã làm gương xấu.

Ðến đây cha cho phép con ngừng lại khúc truyện con, để tả cho cha hay về cái số phận hẩm hiu Chúa đã dành để cho những kẻ đã làm ô gương.

Thày giáo Vinh, sau khi đã hành xích con đủ điều, đã ra cho con cái án bất công nhịn đói và ngồi ăn với chó, rồi lại tìm cách tuyệt cấm con rước lễ hàng ngày.

Sự thực, theo tư cách bề ngoài, ý nguyện của thày ấy đã được coi là đầy đủ. Nhưng thày ấy không biết rằng: Chúa sống trong con bằng muôn vàn cách... Nếu mỗi sáng con không dám trực tiếp bước lên bàn thánh để đón lấy bánh các Thiên thần, thì cái sự khát khao, trìu mến của con cũng đủ Chúa thân đến với con cách âm thầm kín nhiệm, mắt thịt tuy chẳng ai thấy một cách rõ ràng và êm sướng.

Nay kỳ hè đã tới, tuy cha xứ đi cấm phòng năm chưa về, nhưng thày ấy cũng mạn phép đi chơi hè. Với một vẻ mặt kiêu căng, tự tín, thày ấy đã tỏ rằng: mình có sai thì cha xứ cũng chẳng dám làm gì quá...

Thế rồi, thày ấy đã đi chơi quá học hè. Ngày khai trường đã đến mà mãi đến 15 hôm sau thày giáo mới lệ khệ vác bụng về. Ðã thế, lúc cha xứ hỏi:
- Ði chơi đâu mà về trễ thế?
Lại chặc môi nói bướng:
- Ði chơi!

Do sự bướng bỉnh ấy, cha xứ phải buộc lòng viết thư về phàn nàn với cha Chính. Và cha Chính đã đáp lại cho cha xứ được tùy quyền xử đãi, và ra hình phạt nào mặc ý. Cha xứ y lời, ra cho một hình phạt đúng hạn 15 ngày.
1. Mất chức thày, xuống ngang hàng với chức bõ.
2. Phải làm bếp, đọc sách ở nhà chung, phải ăn cơm sau, ngồi chỗ cuối cùng trong hàng các bõ.
3. Hết hạn 15 ngày phải chịu 15 roi đòn.

Có thế thôi, thế mà ông còn kiêu căng không chịu nhận, lại còn lần về sở Ðức Cha để khiếu nại. Nhưng đi đâu cũng bị đeo cái hình phạt như ở trên, thành thử ông đành cạo râu mép, rồi rút lui có trật tự. Từ đó cái oai của Hitler biến mất trên khuôn mặt ông, và ông đã trở nên một tên côn đồ đi lường gạt đủ truyện. Rồi ít lâu nghe mất tích. Thiên hạ bàn tán, có lẽ ngài đã sang Mốt-cu để cầu cứu?

Ông đi được ít lâu, cha phó Năng cũng có lệnh đổi đi nơi khác. Số các thày kẻ giảng trong nhà bỗng rụt hẳn đi, và do đó số gương mù cũng lần lần hạ xuống. Những thày đã dính tay vào vụ án bất công của con, điều đã bị những hình phạt do tay Chúa trừng trị. Người thì bị bệnh tật, người khác cũng trở nên côn đồ, đầu trộm đuôi cướp, dâm đãng đủ điều, rồi cũng phải trục xuất ra khỏi nhà tu.

Thưa, chắc cha cũng hiểu rằng con không có ý nói những hình phạt này ra để nguyền rủa những kẻ đã làm thương tổn đến thân xác hoặc tinh thần con. Mà con chỉ có ý nhắc cho đời hay, nếu con bất lực thì chính Chúa đã là sức mạnh để bảo vệ cho sự bất lực của con. Con chẳng có ý ước ao cho họ chịu những hình phạt ấy. Nhưng nếu họ cứ chấp mê, thì Chúa sẽ chẳng nhịn mãi được. Người phải thi hành theo ấn định của Người.


Lên tám

Kỳ này con không còn phải chống chọi với nhiều gương xấu nữa. Tuy nhiên hình ảnh dâm ô nó vẫn còn phảng phất trong mấy kẻ còn lại. Họ vẫn uống rượu, vẫn cờ bạc, và vẫn có các chị học trò đi lại trong nhà xứ như thường. Mặc dầu không có ai ép buộc con phải can dự vào những công việc ấy. Cho nên con cảm thấy dễ chịu, và bắt đầu tìm lối tu như trước. Kỳ nầy có thể gọi là:"Tạm đình chiến". Chúa đã biết sức chịu đựng mong manh của cành hoa yếu ớt, và người đã khiến cho thời giông tố bớt sức mạnh, và để cho hoa kịp vươn mình thêm cứng cát.

Nhưng đời con điêu đứng, có khi nào được yên vui cho trọn? Chúa đã để con phiêu bạt trong rừng vắng, và chỉ có bóng tối dẫn đường cho con đi. Bao nhiêu những sự mơ ước đến tương lai linh mục của con, con đều nhận thấy nó vô cùng trống trải. Không ai lo cho con về đường học vấn, cũng như đào luyện về tinh thần. Trái lại, con thấy mọi người điều đi ngược với tôn chỉ nhà tu. Và tất cả những cái đảo ngược ấy đã trở nên nguồn cớ xâu xé trái tim con. Cho đến nỗi một ngày kia con cũng phải tư tưởng như họ rằng: Chúa công thẳng, mà loài người thì tội lỗi; do đó, chúng ta không thể đến gần Chúa được. Mà bởi không thể gần Chúa được thì họ buông mình theo ma quỉ.

Ở đây con cảm thấy có những chỗ rất khó nói. Nhưng để khỏi phải khó nói, con xin thưa rằng: Ở đây không bao giờ con được nghe ai nói về lòng nhân từ của Chúa, dầu cho những bài giảng dậy trong nhà thờ con cũng không hề tìm thấy một câu nói khích lệ lòng tín nhiệm vào Chúa. Mà cái sự tín nhiệm ấy lại phải là một điều kiện rất cần cho tâm hồn người giáo hữu. Con cảm thấy mỗi ngày, con một bị cái hấp lực lôi cuốn con đi xa Chúa. Thực hành những điều như con tư tưởng thì con không dám, vì con không tìm được một ai để tỏ bày những sự con tư tưởng.

Cho nên con cứ phải âm thầm chịu đựng cho đến ngày gặp gỡ Chị Thánh Têrêsa bên đồi Quảng Uyên, nghĩa là 5 năm sau.

Con không dám rước lễ hằng ngày nữa, cũng là do mối e ngại ấy.
Về đàng thiêng liêng con cứ phải sống trong e ngại; đường học vấn không có người lo, bằng tuổi ấy giả như ở nhà thày mẹ, con chắc không thể là một đứa trẻ toi cơm như thế.

Cha xứ, người còn đang lo xây cất nhà thờ, và do đó người quên lửng ngay cái đền thờ bằng xương máu, mà người đã đảm nhận công việc dựng bàn thờ, và gây nên một ngọn lửa yêu dâng kính Chúa đêm ngày. Không bao lâu người cũng quên cả cái ý định tương lai mà thày mẹ con đã ước lòng về con. Người đã liệt con vào một hạng bồi, vừa tiện lợi mà lại khỏi phải mất tiền công.

Con đã trở nên một đứa trẻ đi làm bồi cho cha xứ, chứ không còn gọi được là đi giúp việc nhà Chúa nữa. Tương lai linh mực của con là một đêm tối dầy đặc!

[littlewave]

Một Chiều Cảm Xúc


Con ở nhà bà bá trong vòng sáu tháng mới khỏi hẳn được chỗ chân đau. Thời gian ở nhà bà bá, con luôn luôn được coi như một đứa con cưng của bà. Không một điều nhỏ mọn nào con ngỏ ý mà bà không lo cho thỏa ý con. Trong vườn của bà, thứ quả gì con thích, thì bà dành riêng ngay cho con thứ cây ấy, con có đặc quyền hưởng dụng và ai lấy phải có phép con cho mới được. Nhưng trong các thứ cây quả, con chỉ thích nhất có một cây bưởi ở đầu nhà. Nó là một thứ bưởi lai, nửa ngọt nửa chua,lắm nước, lại có một mùi vị riêng. Nó rất sai quả, giả cứ để một mình con dùng thì cứ cả năm cũng chả hết một mùa trái. Nên con đã cho các cô ở được phép tự do. Ngoài bà bá, con còn có riêng một cô ở lo sạch sẽ cho con. Nhưng thường thường con chỉ sai "cô ở gia", và đáng mến nhất của con thôi, tức là bà bá.

Một lần bà hỏi con:
- Sao con lại thích thứ bưởi lai ấy thế? Con mỉm cười đáp:
- Thưa mẹ, bởi vì đời con cũng tương tợ như trái bưởi ấy, nữa vui nữa buồn... Chúa pha vui tươi vào đời chua chát của con, cho con dễ sống...
- À, thế thì con khôn lắm.
Con nhận thấy, hễ lúc nào con vui cười mà xưng hô bà là "mẹ" thì bà tỏ vẻ sung sướng lắm.

* * *

Một chiều, về cuối thu. Cảnh trời làm con ngao ngán. Con bâng khuâng nghĩ tưởng đến trăm điều dĩ vãng: con nghĩ đến hồi còn nhỏ, ở nhà thày mẹ, những năm êm đẹp của tuổi hồn nhiên, đến những nụ cười âu yếm, những cái vuốt mịn mà của đôi bàn tay mẹ thân yêu, cả đến những đêm trăng xinh đẹp cùng em A. Tế nô giỡn dưới bóng cau, ẩn nấp trong khóm chuối... Ô! tất cả, tất cả điều là êm tươi, xinh thắm...

Lần lượt, tâm trí con đi đến quãng đời ly cách, những ngày sống ảm đạm, khô khan trong nhà xứ, cuộc đời tu chú bé vô cùng nhục nhã, vất vả. Ở đấy thay vì yêu thương, chỉ toàn có những tấm lòng bủn xỉn, những bộ mặt cau có, những bàn tay hiếp tróc, phủ phàng. Nhiều khi chỉ vì theo một ý tưởng cao thượng hơn, là không theo gương xấu, mà con đã bị chúng bạn cười chê, đập đánh và bỏ rơi...

Ôi! đau đớn quá! lòng con nghe như có tiếng động chạm khô khỏng như tiếng gió cuối thu sột soạt tầu lá chuối bên kia hè!...

Con cảm động muốn khóc quá. Nhưng con trấn tĩnh được và tìm cách xóa nhòa những tư tưởng buồn vừa gợi lên. Con quay sang phía phản bên cạnh, và chú ý nhìn bà bá đang lọc thuốc cho con. Không ngờ cử chỉ của bà, còn làm cho con xúc động hơn.
Con nhận thấy dường như tất cả tâm trí bà điều chú ý vào cái chai thuốc bà đang cầm lọc trên tay. Ðôi lần, bà ngừng đổ, lấy ngón tay chặn ngang miệng chai, và khều ra từng miếng lá vụn vặt còn sót lại. Rồi bà lại tiếp tục lọc thêm.

Cử chỉ làm con không thể cầm lòng được. Con tự nghĩ: Giả như mẹ ta có lo công việc này cho ta, chắc cũng không có thể kỹ lưỡng hơn người quả phụ này được đâu. Ôi! Chúa! sao bà ấy thương con thế? Nếu Chúa chẳng phân phát lòng từ bi của Chúa trong tâm hồn người quả phụ này, thì con đâu có bao giờ gặp được sự yêu thương hiền dịu ấy!...

Và con không thể cầm mình được. Con nấc lên một tiếng lớn, rồi gục mặt xuống khóc... Bà bá vội vàng chạy về phía con, ôn tồn bà hỏi:
- Sao thế con?
Bà cứ hỏi đi hỏi lại con như thế đến ba bốn lần. Nhưng bà càng hỏi, càng làm cho nước mắt con chảy nhiều hơn. Có khi tiếng khóc của con át cả lời yên ủi của bà.

Lúc ấy, có lẽ bà đoán con có điều gì cực lòng lắm? Thấy con không trả lời được bà yên lặng đứng nhìn con như để cố dò ra căn do đã làm con tủi cực rồi bà ngồi xuống bên con ôm đầu con vào ngực, vừa vuốt ve vừa yên ủi.
- Có gì sao con chẳng nói? Hoặc vì con đau? Hoặc vì con không được điều gì thỏa ý? Hay có khi con nhớ mẹ đẻ của con? Thế nào, sao con không nói?...

Bà hỏi, hỏi nhiều, nhưng đang cơn nước mắt con không sao hãm nổi để trả lời cho bà. Con hiểu lòng bà lắm. Nhưng mỗi câu bà hỏi, con chỉ có thể lắc đầu và thưa được một tiếng: hông! - Mãi sau con mới gượng được mà nói:
- Thưa bà, con muốn thưa cho bà hay ý con lắm, song con chưa thể nói được.
Tuy thế, bà đáp:
- Con cũng đừng nên khóc làm gì. Con trai đi tu rồi mà còn ngủ nhè mãi thế ý à? Sáu nó biết nó cười cho... Bà đứng dậy vừa bế con ra giường nằm và nói:
- Thôi, nín đi con, nay mai chân con khỏi, thì tha hồ mà chạy nhẩy, lúc ấy con sẽ hết buồn, hết tủi... Con sẽ lại được đi học, rồi mai sau con làm cụ, thì ối chà!... Bà vừa reo vừa cúi áp má vào trán con.
Sau khi đặt con xuống giường bà mỉm cười đưa hai tay vỗ má con, rồi lẳng lặng đi ra bàn lọc thuốc. Con vẫn khóc, và thỉnh thoảng lại nấc lên một tiếng thật to.
Tối ấy bà tới buông màn cho con, và âu yếm, bà lại nhắc đến câu truyện lúc chiều.

Nhưng khi ấy có nhiều người đến thăm con quá, nên con xin bà cho con khất đến mai hẵng nói.
Trưa hôm sau, lúc mọi người đã đi làm đồng vắng cả, và lũ trẻ ở nhà bà cũng rủ nhau đi chơi tiệt, chỉ còn mình con và bà ở nhà, bà mới lại gợi nên câu truyện và hỏi vì sao con đã khóc như thế.

Thấy bà thật là tử tế quá, nếu con không bày tỏ có lẽ sẽ làm cho bà áy náy. Con mới thành thật kể cho bà nghe, những gì đã xui nên cơn cảm xúc chiều tối hôm qua. Bà chăm chú nghe con thuật truyện mình như nghe kể một thiên tiểu thuyết lý thú. Thỉnh thoảng bà lại âu yếm nhìn con. Có lúc con thấy vành mắt bà rưng rưng đôi ngấn lệ, và ngạc nhiên vì thấy con là một đứa trẻ không thường. Thế rồi, bà thường hay nói với những người đến thăm con rằng:
- Tôi rất lấy làm lạ, chưa bao giờ tôi gặp thấy đứa trẻ nào ăn nói rắn rỏi, mà lại lắm cảm tình như cậu ấy...

Với cách con ăn nói, và lòng đạo đức sốt sắng của con, bà rõ biết con chắc đã phải có một người mẹ đạo đức và khôn ngoan lắm. Ðôi lần, bà hỏi con về gia đình, mà lần nào con cũng lấy làm sung sướng thuật tả cho bà nghe quảng đời ngây thơ êm thú của con. Những ngày con được gia đình yêu thương ấp ủ, cả những mẫu truyện ngộ nghĩnh vụn vặt trong thời thơ trẻ của con với tấm lòng mẹ thật là nhân ái. Nhất là con năng xen vào tấm lòng yêu thương hiền dịu của Ðức Mẹ. Con khoe bà rằng:
- Mẹ con yêu mến Ðức Mẹ lắm, người đã tập cho con biết lần hạt từ ngày con mới biết nói...
Do đó mới có lần bà cảm động thốt ra câu:
- Tôi thật phải kể mình là đặc biệt lắm mới được cái hân hạnh Ðức Mẹ gửi cậu ấy đến cho tôi nuôi ít tháng.

A! thưa cha thân ái, con cứ muốn nói mãi đến những sự thương yêu chiều chuộng con đã được ở nơi tấm lòng bà góa ấy. Lần được coi cuốn phim Marie Louise, cô bé Pháp tị nạn ở Thụy Sĩ, con đã thấy số phận hẩm hiu của cô, tương tợ như của con. Nhưng sự hẩm hiu ấy đã đưa cô vào một nơi ấm cúng, không kém gì ở gia đình cô.

Ðứa con nhỏ của cha hồi ấy cũng từ chỗ rủi ro mà gặp được may mắn như vậy. Nếu không, cả một đời tu chú bé của con không có đến một ngày yên ủi. Và những ngày lao khổ, có thể làm cho con tủi cực suốt đời, nếu khi ấy Chúa chẳng gửi đến cho con một bàn tay ân tình nâng đỡ.

Con xin dâng lên một lời cảm mến không cùng để đời đời ngợi khen lòng từ bi lân ái Chúa.
Ngày nay, mỗi bước con đi, là mỗi lần nhắc cho con nhớ đến đôi bàn tay, và tấm lòng rộng rãi, đã thương giúp con thủa trước. Con xin dâng nó để nên lời cám ơn liên lỉ trước tòa Chúa.

Bà bá đã thương con bằng tình yêu mẹ, thì con cũng đã lấy mối tình con mà đáp ngãi. Ðôi tình yêu thắm thiết ấy đã biểu lộ ra trong bất cứ một dịp nào. Cho nên sau người ta đã đặt tên cho chúng con là: Hai mẹ con.

Sư thật có gọi như thế mới đúng nghĩa. Ngày nay, người mẹ thân quí ấy đã về trời rồi. Lòng con còn nặng nghĩa tri ân. Mỗi khi tưởng nhớ đến người đã quá vãng, tâm trí con còn hình dung ra được tất cả những bộ điệu yêu thương, mềm mại của đôi bàn tay nhỏ nhắn. Tiếng nói của người dường như còn nhỏ nhẹ bên tai con. Với những cái người đã làm cho con quyến luyến, nay vẫn còn dào dạt trong ký ức!...

Ôi, thưa mẹ quí mến! để khi con về trời cùng mẹ, con sẽ tỏ cho mẹ hay lòng hiếu nghĩa của con tận tình đối với mẹ, những cảm tình chua xót con phải chịu đựng khi lìa biệt mẹ...

Nhưng con chắc chắn rằng, ngày nay mẹ đã ở trên trời, mẹ đã hiểu con hơn ai hết, mẹ đã hiểu con cần phải thuộc về Chúa hơn cho thế gian. Ngày nay mẹ sẽ không còn buồn phiền khi nghe con nói đến việc "con phải đi theo Chúa" nữa. Trái lại mẹ đã vui mừng vì con đã chiến thắng những cảm tình hằng bồng bột trong con người yểu điệu của con.

Mẹ! Khách đầy đau khổ lắm!... Trước tòa Chúa, xin mẹ hãy giúp con được bền gan cho đến cùng.